Ρεπουμπλικάνος ή Ρεπουμπλικανός

[GeorgeA]

Γεια σας

Τα λεξικά Τριανταφυλλίδη και Μπαμπινιώτη, δίνουν τη λέξη Ρεπουμπλικάνος.
Δεν αναφέρεται καθόλου το Ρεπουμπλικανός.

Ο γούγλης βρίσκει
για το "Ρεπουμπλικάνος" 32.000
και για το "Ρεπουμπλικανός" 74.800.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι οι περισσότεροι το λένε λάθος ή ότι τα λεξικά έχουν παραλείψει να συμπεριλάβουν μια δεύτερη εκδοχή της λέξης;

 

[panadeli]

Νομίζω ότι είναι κάτι αντίστοιχο με το αμερικάνος/αμερικανός.
Ότι δηλαδή χρησιμοποιούνται και οι δύο τύποι, και ότι ο τύπος με τον τονισμό στη λήγουσα θεωρείται, κατά κάποιο τρόπο, πιο επίσημος. Οπότε λογικά πρόκειται για παράλειψη των λεξικών. Αλλά ας μιλήσουν και οι πιο ειδικοί.

 

[GeorgeA]

Ευχαριστώ Panadeli,

Κι εγώ αυτό υποψιάζομαι.

Μόλις άκουγα στο ίντερνετ τα νέα του Mega: Τόσο ο εκφωνητής όσο και η δημοσιογράφος που έκανε ρεπορτάζ το είπαν Ρεπουμπλικανός. (τόνος στη λήγουσα).

 

[nickel]

Το ΛΚΝ (όχι το ΛΝΕΓ, που δεν έχει λήμμα για σκέτο -άνος) ξεχωρίζει τη λέξη από τα πατριδωνυμικά (Αμερικανός, Αμερικάνος). Γράφει:

-άνος 2 θηλ. -άνα : επίθημα για την απόδοση ουσιαστικών με ξένη προέλευση: παρτιζάνος, ρεπουμπλικάνος.
[ιταλ. επίθημα -ano -ς που δηλώνει πως κάποιος ανήκει κάπου: ρεπουμπλικ-άνος < ιταλ. repubblicano· -άν(ος) -α]

Σε παλιά προσεγμένα κείμενα σπάνια θα δείτε τον τόνο στη λήγουσα. Και ο παρτιζάνος (περίπου σαν τον πελεκάνο) δεν έπαψε ποτέ να είναι παροξύτονος.

Θα συμφωνήσω ωστόσο ότι έχει επηρεαστεί ο τόνος της λέξης από το διπλό που συναντάμε στα πατριδωνυμικά και θα ήταν δύσκολο να θεωρήσουμε λάθος κάτι τόσο διαδεδομένο και φυσιολογικό. Αλλά κάτω τα χέρια από τους παρτιζάνους!

 

[GeorgeA]

Ευχαριστώ πολύ nickel.

 

[drsiebenmal]

Πάρτε λοιπόν τώρα και τον επίκαιρο Πακιστάνο, να μας βρίσκεται....

Επισημαίνω την παρουσία στο αγνώστου προέλευσης διδακτικό της ελληνικής πιντιέφι, εδώ.

 

[nickel]

Ετοιμαζόμουν να πω ότι με την υπόθεση αυτοί ανέβηκαν οι τόνοι, αλλά στον πληθυντικό υπάρχουν "Πακιστάνοι" από παλιότερα. Κάνει ομοιοκαταληξία με το χαρμάνι.

Σημ. Δόκτορα, κοίτα πώς σου έκανα την αναζήτηση.

 

[nickel]

Στο διδακτικό πεντέφι φαίνεται ανάγλυφα και το πρόβλημα με το θηλυκό. Αν δεν μπορείς να πεις ο Πακιστάνος - η Πακιστάνα, τι τα θέλεις τα παροξύτονα; Ωστόσο, έξω από το διδακτικό, υπάρχουν σελίδες και με Πακιστάνες.

 

[drsiebenmal]

Το πιντιέφι είναι περιβόλι, πάντως. Από δευτερότριτες επιλογές, σκίζει. Τι Πορτογαλέζους , τι Ουαλέζες...