Τον περασμένο Δεκέμβρη μάς άφησε χρόνους ο Μπλέικ Έντουαρντς, ο σκηνοθέτης, σύζυγος της Τζούλι Άντριους, αυτός που μας χάρισε τον Ροζ Πάνθηρα αλλά κι άλλες μεγάλες επιτυχίες, από τις οποίες ξεχωρίζω την ταινία Victor, Victoria, την οποία δεν θυμάμαι πόσες φορές έχω δει — και πάντα γελάω.
Έγραψε χτες ο daeman:
Η πρώτη Βικτώρια είναι η πολιτεία της Αυστραλίας και η δεύτερη η βασίλισσα, που σε μας είναι πιο γνωστή με κατεβασμένο τον τόνο, Βικτωρία, όπως και στην πλατεία.
Έγραφε και ο earion παλιότερα:
Είναι γνωστό ότι το όνομα Βίκτωρ προέρχεται από το λατινικό Victor, που σημαίνει νικητής, ενώ η Βικτωρία είναι από το λατινικό Victoria, που σημαίνει νίκη (η θεά των Ρωμαίων αντιστοιχούσε στη δική μας θεά Νίκη, αυτήν που έγινε παπούτσια).
Το Ορθογραφικό Λεξικό τα γράφει όλα με –ω–: Βίκτωρ, Βίκτωρας, Βικτωρία, Βικτώρια, βικτωριανός.
Σε πλαίσιο ωστόσο προσθέτει:
Για την ακρίβεια, τα ευρήματα με –ο– είναι τετραπλάσια, αλλά δεν έχει σημασία. Μπορεί όλα τα εις –ωρ να έχουν απλοποιηθεί σε –ορας, μέχρι και ο πραίτωρ έγινε πραίτορας στη σχολική γραμματική (με επίθετο πραιτοριανός), αλλά ο Βίκτωρας επιμένει — όχι μόνο στο Ορθογραφικό.
Ένα μικρό μνημείο για τον Ιταλό (με γκουγκλιές, πέτσινες, ενδεικτικές):
Βίκτορα Εμμανουήλ 1.870
Βίκτωρα Εμμανουήλ 1.770
Βίκτωρος Εμμανουήλ 60
Βίκτορος Εμμανουήλ 26
Με τη Victoria τα πράγματα χειροτερεύουν λόγω του τόνου. Οι σχολές είναι τρεις:
Έγραψε χτες ο daeman:
Το Βικτωριανή τοπικό από τη Βικτώρια, όχι χρονικό από τη Βικτώρια […].
Η πρώτη Βικτώρια είναι η πολιτεία της Αυστραλίας και η δεύτερη η βασίλισσα, που σε μας είναι πιο γνωστή με κατεβασμένο τον τόνο, Βικτωρία, όπως και στην πλατεία.
Έγραφε και ο earion παλιότερα:
Συστηματικά και απόλυτα εξελληνίζονται τα βαπτιστικά ονόματα των κάθε είδους ηγεμόνων […] Μέχρι και σήμερα. […] Και η «Γιαγιά όλης της Ευρώπης» βασίλισσα Βικτωρία για τον ίδιο λόγο είναι ακριβώς έτσι και όχι Βικτόρια. Έχει και πλατεία στην Αθήνα (Πλατεία Βικτωρίας βέβαια). Και δίνει το όνομά της σε ολόκληρη εποχή, τη βικτωριανή (με ωμέγα).
Είναι γνωστό ότι το όνομα Βίκτωρ προέρχεται από το λατινικό Victor, που σημαίνει νικητής, ενώ η Βικτωρία είναι από το λατινικό Victoria, που σημαίνει νίκη (η θεά των Ρωμαίων αντιστοιχούσε στη δική μας θεά Νίκη, αυτήν που έγινε παπούτσια).
Το Ορθογραφικό Λεξικό τα γράφει όλα με –ω–: Βίκτωρ, Βίκτωρας, Βικτωρία, Βικτώρια, βικτωριανός.
Σε πλαίσιο ωστόσο προσθέτει:
Βίκτωρ
Το λατινογενές όνομα Βίκτωρ (λατινικό Victor) συναντάται από την ελληνιστική εποχή και σχηματίζει γενική πτώση τόσο με -ο-: Βίκτορος (αιτιατική: Βίκτορα) όσο και με -ω-: Βίκτωρος (αιτιατική: Βίκτωρα). Και οι δύο μορφές απαντούν στην ελληνιστική γραμματεία δεκάδες φορές. Από γλωσσικής πλευράς θα ήταν σωστότερο να υιοθετηθεί το σχήμα Βίκτωρ, -ορος, -ορα (με -ο-), όπως συμβαίνει με τις λέξεις αυτής της κλιτικής κατηγορίας, είτε είναι ελληνικής αρχής είτε αποτελούν δάνεια (π.χ. πράκτωρ - πράκτορα, λέκτωρ - λέκτορα, κοσμήτωρ - κοσμήτορα, κήνσωρ - κήνσορα, δικτάτωρ - δικτάτορα κ.ά.).
Το λατινογενές όνομα Βίκτωρ (λατινικό Victor) συναντάται από την ελληνιστική εποχή και σχηματίζει γενική πτώση τόσο με -ο-: Βίκτορος (αιτιατική: Βίκτορα) όσο και με -ω-: Βίκτωρος (αιτιατική: Βίκτωρα). Και οι δύο μορφές απαντούν στην ελληνιστική γραμματεία δεκάδες φορές. Από γλωσσικής πλευράς θα ήταν σωστότερο να υιοθετηθεί το σχήμα Βίκτωρ, -ορος, -ορα (με -ο-), όπως συμβαίνει με τις λέξεις αυτής της κλιτικής κατηγορίας, είτε είναι ελληνικής αρχής είτε αποτελούν δάνεια (π.χ. πράκτωρ - πράκτορα, λέκτωρ - λέκτορα, κοσμήτωρ - κοσμήτορα, κήνσωρ - κήνσορα, δικτάτωρ - δικτάτορα κ.ά.).
Για την ακρίβεια, τα ευρήματα με –ο– είναι τετραπλάσια, αλλά δεν έχει σημασία. Μπορεί όλα τα εις –ωρ να έχουν απλοποιηθεί σε –ορας, μέχρι και ο πραίτωρ έγινε πραίτορας στη σχολική γραμματική (με επίθετο πραιτοριανός), αλλά ο Βίκτωρας επιμένει — όχι μόνο στο Ορθογραφικό.
Ένα μικρό μνημείο για τον Ιταλό (με γκουγκλιές, πέτσινες, ενδεικτικές):
Βίκτορα Εμμανουήλ 1.870
Βίκτωρα Εμμανουήλ 1.770
Βίκτωρος Εμμανουήλ 60
Βίκτορος Εμμανουήλ 26
Με τη Victoria τα πράγματα χειροτερεύουν λόγω του τόνου. Οι σχολές είναι τρεις:
- Όλα με -ω- (Ορθογραφικό, Δρανδάκης). Η παλιά εγκυκλοπαίδεια έχει έναν Ισπανό Βικτόρια, έχει την άμαξα που τη γράφει βικτώρια και όλα τα ονόματα από τη βασίλισσα ως τα τοπωνύμια σε Αυστραλία, Καναδά και Αφρική είναι Βικτωρία. Βικτωρία είναι και το νούφαρο.
- Η μικτή σχολή, αλλιώς η σχολή «χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα». Εφαρμόζεται στον Πάπυρο. Η Βικτωρία με –ω– και η Βικτόρια με –ο–. Ποια είναι ποια; Παραθέτω το σχετικό λήμμα:
Βικτόρια (Βικτωρία)• με τον τύπο Βικτόρια αποδίδονται, όπως επιβάλλουν η ορθή φωνητική απόδοση και η μεταγραφή του στα Ελληνικά, ανθρωπωνύμια και τοπωνύμια που έχουν τον ξενικό τύπο Victoria. Με τον τύπο Βικτωρία αποδίδονται όσα από αυτά —καθώς και το ιταλικό όνομα Vittoria— έχουν από παράδοση καθιερωθεί έτσι στα Ελληνικά, π.χ. Βικτόρια (Πολιτεία της Αυστραλίας, πρωτεύουσα της Βρετανικής Κολομβίας του Καναδά, νήσος του Καναδικού Αρκτικού Αρχιπελάγους, πόλη των ΗΠΑ κ.λπ.), αλλά Βικτωρία (βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου, Βικτωρίας Γη, Βικτωρίας Λίμνη κ.λπ.).Να προσθέσω ότι η άμαξα εκεί είναι βικτόρια και το νούφαρο βικτωρία. Φαντάζομαι ότι και το επίθετο γίνεται βικτωριανός ή βικτοριανός, ανάλογα με την περίπτωση. - Η σχολή της απλοποίησης των πάντων και την παράδοση την γράφουμε στα παλαιότερα. Όπως στο Μείζον: Βικτορία, Βικτόρια, βικτοριανός. Μου τα χαλάει στον Βίκτωρα (τον έχει με –ω–). Και δεν λέει πώς να γράφουμε την πλατεία.
Αποσύρω την προηγούμενη δήλωση και δίνω περισσότερες λεπτομέρειες.