Πρώτα πρώτα η σωστή γραφή με το όμικρον δεν είναι πρόσφατη. Δεν είναι καινούργια μόδα ούτε βαρύνεται με υποψία για υπονόμευση της γλώσσας. Το ζήτημα απασχόλησε τους λογίους ήδη από τα τέλη του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα, από τότε δηλαδή που άρχισε η επιστημονική μελέτη των τοπωνυμίων. Το ζήτημα δηλαδή είναι καθαρά ορθογραφικό.
Δεύτερον, η ερώτηση που έρχεται αυθόρμητα στα χείλη όποιου μελετήσει λιγάκι το θέμα είναι: όχι «γιατί με όμικρον» αλλά «γιατί με ωμέγα». Ποιος ήταν ο λόγος που κάποτε (υπό άλλες συνθήκες) επιλέχθηκε το ωμέγα; Τι εξυπηρετούσε το ωμέγα; Όχι ασφαλώς κάποια «αντιστρεψιμότητα», γιατί όλα τα τοπωνύμια που λήγουν σε /οβα/ στις ευρωπαϊκές γλώσσες γράφονται είται με --ova είτε με --owa. Και, το ακόμα ισχυρότερο επιχείρημα, όλα μα όλα τα τοπωνύμια με κατάληξη /οβα/ ή /οβο/ απανταχού της Ελλάδας γράφονται με όμικρον, αρχίζοντας από τη Στρέζοβα, τη Γκλόγκοβα, τη Γιάλοβα, τη Σιλίμποβα και την Κλείσοβα και τελειώνοντας στην Τσίμοβα, το Κεράσοβο και την Καρατζόβα. Μα και το τοπωνύμιο Αράχοβα
στο Χρονικόν του Μορέως με όμικρον γράφεται (αφορά τη Μεγάλη Αράχοβα της Αρκαδίας). Ώστε αν είναι κάποιος που καινοτομεί (και υποχρεώνεται να υποβάλει σε κρίση το σκεπτικό του) αυτός είναι ο θιασώτης του ωμέγα.
Τρίτον, οι παρετυμολογήσεις που διαβάζουμε στις Βικιπαίδειες και αλλού είναι ευσεβείς πόθοι και η θέση τους είναι στο μουσείο των παραδοξοτήτων. Διότι παραδοξότητα είναι να νεκρανασταίνεται μια ξεχασμένη
δωρική λέξη, που προσδιόριζε κάποια υποδιαίρεση του πολιτικού σώματος στην αρχαία Σπάρτη («ωβά»), για να ετυμολογήσει ένα
μεσαιωνικό τοπωνύμιο στη Βοιωτία. Καταρχήν, αν ίσχυε η ετυμολογία με την «ωβά», θα έπρεπε να ισχύει για όλες τις Αράχοβες σε όλη την Ελλάδα (και είναι αρκετές). Αντίθετα, η ετυμολόγηση από τη σλαβική λέξη για την καρυδιά είναι λογικότερη, διότι και σε υψόμετρο βρίσκονται όλες οι Αράχοβες και σε δασωμένο μέρος κοντά. Ειδικά δε η Αράχοβα του Πάρνωνα είναι διάδοχος οικισμός στον ίδιο χώρο των αρχαίων Καρυών, γι' αυτό και μετονομάστηκε σε Καρυές το 1928.
Τέταρτον, καμιά σχέση δεν έχει η Αράχοβα με το πώς γράφουμε τη Νέα Υόρκη και τη Βαρκελώνη. Η Βαρκελώνη και η Βοστώνη γράφτηκαν με ωμέγα κατά το Μεθώνη για κάποιο λόγο, με βάση μιαν αρχή, που ήταν γενικής ισχύος, και την οποία δεν χρειάζεται να αναλύσουμε εδώ. Ήταν γενικής ισχύος κάποτε. Το αν θα συνεχίσει να ισχύει και σήμερα, πώς, σε ποια έκταση και υπό ποιες προϋποθέσεις είναι θέμα άλλης συζήτησης. Αλλά οι θιασώτες του ωμέγα στην Αράχοβα δεν υπακούουν σε κάποια γενικότερη αρχή. Λένε μόνο «έτσι έχει επικρατήσει» ή «έτσι αρέσει στους κατοίκους». Μα αυτό δεν είναι αρχή λειτουργίας. Και στην τρέλα πρέπει να υπάρχει μια μέθοδος. Το λέει ο βάρδος.
Πέμπτον, το θέμα θα έπρεπε να είχε λήξει από καιρό. Η πολιτεία με διοικητική πράξη του 1940 (με κυβέρνηση που δεν θα την κατηγορούσε ποτέ κανείς για υστέρηση σε θέματα εθνικά) αποφάσισε ότι το όνομα του τόπου γράφεται με όμικρον*. Η Αράχοβα του Πάρνωνα δεν χρειάστηκε να διορθωθεί, γιατί όπως είπα είχε ήδη αλλάξει όνομα. Οι υπόλοιπες Αράχοβες και τα Αραχοβίτικα θα έπρεπε να συμμορφωθούν. Αλλά φαίνεται πως η ισχυρογνωμοσύνη των Βοιωτών τους επηρεάζει κι εκείνους.Τι να κάνουμε, από την Αρχαιότητα ήταν κεφάλια αγύριστα οι Βοιωτοί, δέχτηκαν και ισχυρές αρβανίτικες επιδράσεις στη διάρκεια των αιώνων...
Έκτον, και σπουδαιότερο, ακόμα και το Λεξικό Μπαμπινιώτη είναι σαφές και λιγόλογο: Αράχοβα με όμικρον. Επιτέλους για μια φορά όσοι συμφωνούμε μπορούμε να το παίξουμε και λίγο αυθεντία!
* Πηγή.
Επίτομο γεωγραφικό λεξικό της Ελλάδας. Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα - Σταματελάτου. Αθήνα: Ερμής, 2001.
