hit bottom, touch bottom
Fig. to reach the lowest or worst point: Our profits have hit bottom. This is our worst year ever. | When my life hit bottom, I began to feel much better. I knew that if there was going to be any change, it would be for the better. | When wheat prices touch bottom, the farmers will be up in arms.
Σκεφτόμουν να ανοίξω νήμα για την ανεπάρκεια των μεταφορών (ως σχήματος λόγου), αλλά τελικά αποφάσισα να αφιερώσω το νήμα στο hit bottom, μια και τα περισσότερα λεξικά ξέρουν μόνο το touch bottom. Προβληματίστηκα διαβάζοντας το κυριακάτικο άρθρο του Αλέκου Παπαδόπουλου στην Καθημερινή, που άρχιζε:
«Η οικονομική κρίση θέτει τον ελληνικό λαό ενώπιον καίριων διλημμάτων: Ή θα ζήσει την τελευταία πράξη του δράματος ή την αρχή μιας νέας εποχής».
Η ζωή, η πραγματικότητα, δεν έχει ποτέ αυτή τη σαφήνεια της ασπρόμαυρης αντίθεσης. Περισσότερο κινείται σε ένα ευρύτατο φάσμα του γκρίζου. Επίσης, ποτέ δεν ξέρεις αν ζεις την τελευταία πράξη του δράματος και αν πράγματι έχεις πιάσει πάτο. Το βάθος της θάλασσας μπορεί να είναι γνωστό σε όλα τα μήκη και τα πλάτη των ωκεανών, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ξέρουμε πού ακριβώς βρίσκεται ο πάτος.
Ταυτόχρονα, θυμάμαι κάτι που είχα ακούσει πριν πάρα πολλά χρόνια στην αγγλική τηλεόραση και το συγκράτησα γιατί μου φάνηκε τόσο λογικό. Συζητούσαν για τα οικονομικά προβλήματα που είχε τότε η Βραζιλία, νομίζω, και κάποιος είπε: «When they hit bottom, there’s nowhere to go but up». Και ακολούθησε η ατάκα του συνομιλητή του: «They could always keep moving along the bottom».
Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να ξεφύγουμε από την τραγικότητα του λενινικού «Ένα βήμα μπρος, δύο βήματα πίσω» στο πιο προοδευτικό «δύο βήματα μπρος, ένα βήμα πίσω», αλλά κι αυτό είναι μα μεταφορά που δεν λέει όλη την αλήθεια. Τα συνολικά νούμερα μπορεί να δίνουν μια τέτοια εικόνα ενώ στην πραγματικότητα κάποιοι τομείς θα προοδεύουν αλματωδώς και άλλοι θα χωλαίνουν και θα οπισθοδρομούν. Κάτι ξέρουμε απ' αυτό το σενάριο.
Καθώς λοιπόν βλέπω το δίλημμα που βάζει ο Α.Π., «Ή θα ζήσει την τελευταία πράξη του δράματος ή την αρχή μιας νέας εποχής», σκέφτομαι πόσο πιθανή είναι η εκδοχή μιας βελτίωσης των πραγμάτων που απλώς θα θυμίζει τη Μέρα της μαρμότας. Ή ένα αέναο σημειωτόν του είδους «Ένα βήμα μπρος, ένα βήμα πίσω». (Και ας μη μου πει κανείς τίποτα για «Περιμένοντας τον κοντό», γιατί κι αυτό το διάβασα κάπου.)
Fig. to reach the lowest or worst point: Our profits have hit bottom. This is our worst year ever. | When my life hit bottom, I began to feel much better. I knew that if there was going to be any change, it would be for the better. | When wheat prices touch bottom, the farmers will be up in arms.
Σκεφτόμουν να ανοίξω νήμα για την ανεπάρκεια των μεταφορών (ως σχήματος λόγου), αλλά τελικά αποφάσισα να αφιερώσω το νήμα στο hit bottom, μια και τα περισσότερα λεξικά ξέρουν μόνο το touch bottom. Προβληματίστηκα διαβάζοντας το κυριακάτικο άρθρο του Αλέκου Παπαδόπουλου στην Καθημερινή, που άρχιζε:
«Η οικονομική κρίση θέτει τον ελληνικό λαό ενώπιον καίριων διλημμάτων: Ή θα ζήσει την τελευταία πράξη του δράματος ή την αρχή μιας νέας εποχής».
Η ζωή, η πραγματικότητα, δεν έχει ποτέ αυτή τη σαφήνεια της ασπρόμαυρης αντίθεσης. Περισσότερο κινείται σε ένα ευρύτατο φάσμα του γκρίζου. Επίσης, ποτέ δεν ξέρεις αν ζεις την τελευταία πράξη του δράματος και αν πράγματι έχεις πιάσει πάτο. Το βάθος της θάλασσας μπορεί να είναι γνωστό σε όλα τα μήκη και τα πλάτη των ωκεανών, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ξέρουμε πού ακριβώς βρίσκεται ο πάτος.
Ταυτόχρονα, θυμάμαι κάτι που είχα ακούσει πριν πάρα πολλά χρόνια στην αγγλική τηλεόραση και το συγκράτησα γιατί μου φάνηκε τόσο λογικό. Συζητούσαν για τα οικονομικά προβλήματα που είχε τότε η Βραζιλία, νομίζω, και κάποιος είπε: «When they hit bottom, there’s nowhere to go but up». Και ακολούθησε η ατάκα του συνομιλητή του: «They could always keep moving along the bottom».
Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να ξεφύγουμε από την τραγικότητα του λενινικού «Ένα βήμα μπρος, δύο βήματα πίσω» στο πιο προοδευτικό «δύο βήματα μπρος, ένα βήμα πίσω», αλλά κι αυτό είναι μα μεταφορά που δεν λέει όλη την αλήθεια. Τα συνολικά νούμερα μπορεί να δίνουν μια τέτοια εικόνα ενώ στην πραγματικότητα κάποιοι τομείς θα προοδεύουν αλματωδώς και άλλοι θα χωλαίνουν και θα οπισθοδρομούν. Κάτι ξέρουμε απ' αυτό το σενάριο.
Καθώς λοιπόν βλέπω το δίλημμα που βάζει ο Α.Π., «Ή θα ζήσει την τελευταία πράξη του δράματος ή την αρχή μιας νέας εποχής», σκέφτομαι πόσο πιθανή είναι η εκδοχή μιας βελτίωσης των πραγμάτων που απλώς θα θυμίζει τη Μέρα της μαρμότας. Ή ένα αέναο σημειωτόν του είδους «Ένα βήμα μπρος, ένα βήμα πίσω». (Και ας μη μου πει κανείς τίποτα για «Περιμένοντας τον κοντό», γιατί κι αυτό το διάβασα κάπου.)
