Όπως αναφέρει το ΛΣΓ, αλλά και στο σημείωμά του Σειριακός ή σειραϊκός; ο φίλτατος Dr Moshe, ο ορθός σχηματισμός του επιθέτου από το ουσ. σειρά είναι σειραϊκός κι όχι σειριακός. Σε αυτό τον όρο όμως η ΕΛΕΤΟ έχει αποδεχθεί κι υιοθετήσει την ευρύτατα χρησιμοποιούμενη λέξη σειριακός για να αποδώσει το αγγλ. serial (και το σειριακοποιώ για το serialize, μεταξύ άλλων παραγώγων). Το σχόλιο του Dr Moshe είναι περσινό, αλλά η συζήτηση για το θέμα είχε ανάψει εδώ και χρόνια - λ.χ. ιδού νήμα άλλου φόρουμ απ' το 2004. Ωστόσο, παρά τις όποιες προσπάθειες (π.χ. περιοδικό RAM κ.ά.), η λέξη σειραϊκός δείχνει αδύνατον να εδραιωθεί. Έτσι έχουμε 137.000 σειριακός και 2.470 σειραϊκός (σε όλα τα γένη και πτώσεις). Η υπεροχή τού σειριακός (που παλιά είχε σχέση μοναχά με το Σείριο) έναντι του ορθού (μα αδύναμου να αντιστρέψει την κατάσταση) σειραϊκός είναι συντριπτική.
Ωστόσο, ο δικός μου προβληματισμός είναι άλλος. Η σειραϊκή επικοινωνία σιγά-σιγά εγκαταλείπεται, έχοντας δώσει τη θέση της σε άλλα, ταχύτερα και αποτελεσματικότερα πρωτόκολλα μεταφοράς δεδομένων. Κανείς σχεδόν πια δεν αγοράζει σειραϊκά παρελκόμενα για τον υπολογιστή του, και κανείς πλέον δεν ενδιαφέρεται αν η μητρική που αγοράζει βγάζει σειραϊκή θύρα ή όχι. Επίσης, μία συχνότατη χρήση τού serial (εννοώ το "serial number") αποδίδεται "αριθμός σειράς" (ή "αύξων αριθμός", αναλόγως) - οπότε σε κάθε περίπτωση δεν χρειάζεται εδώ το επίθετο. Άρα θα μπορούσαμε να πούμε "ό,τι έγινε έγινε" για την επικράτηση του σειριακού στην πληροφορική, και να χρησιμοποιούμε το σειραϊκός, πέραν της μουσικής, και σε όλες τις νεότερες χρήσεις.
Έλα όμως που ούτε κι εκεί τα καταφέρνει ο κακόμοιρος ο σειραϊκός! Τι πιο τελευταίας τεχνολογίας από το σειραϊκό κιβώτιο - δείτε όμως: 9690 σειριακά κιβώτια απέναντι σε μόλις 16 σειραϊκά κιβώτια! Εκεί που η γενική σχέση είναι 55,5 προς 1, στην ολόφρεσκη χρήση η σχέση είναι 605,5 προς 1 - ενδεκαπλάσια υπέρ του σειριακού! Και να φανταστεί κανείς ότι για το serial=σειριακός υπήρχε η δικαιολογία της ισχυρότατης επίδρασης από το αγγλικό - τι να πούμε τότε εδώ που το αγγλικό ουδεμία σχέση με το serial έχει (πρόκεται για το sequential gearbox);!
Θέμα 1ο: Μήπως είναι καιρός να παρατήσουμε εντελώς μία ανεπίτρεπτη για τεχνικό/τεχνολογικό/ορολογικό συγκείμενο διπλοτυπία, να παραδεχθούμε ότι το παιχνίδι για τον ορθό τύπο σειραϊκός έχει ανεπιστρεπτί χαθεί, και να σφάξουμε το μόσχο το σιτευτό για να τον προσφέρουμε, υποδεχόμενοι εκ νέου στην αγκαλιά μας (και μάλιστα δικαιωμένον αυτήν τη φορά), στον σειριακό;
Θέμα 2ο: Υπάρχει μονολεκτική απόδοση για το "εν/σε σειρά" (π.χ. στο εξακύλινδρος εν σειρά κινητήρας); Στο παράδειγμα αυτό, το "εν/σε σειρά" είναι προσδιορισμός που δηλώνει τη διάταξη των κυλίνδρων, κι όχι άμεσος επιθετικός προσδιορισμός για τον κινητήρα. Εάν υπήρχε μία καλή μονολεκτική απόδοση, θα γινόταν η ζωή μας ευκολότερη - κι ίσως βρίσκαμε δουλειά για έναν πρόσφατα απολυμένο όρο.
Θέμα 3ο: Μια και μιλήσαμε για κάρτα ανεργίας λέξεων, υπάρχει κι ο ήδη αρχαίος σειραίος - αν έχετε υπόψη σας καμιά καλή σημασιούλα να τον βολέψουμε, πείτε το. Βέβαια, χώρια την πλάκα, τον αναφέρω εδώ επειδή όντως πιστεύω πως μπορεί κάποια στιγμή να αποδειχθεί χρήσιμος - έστω και με εντελώς νέα έννοια.
Θέμα 4ο: Μην ξεχάσω να καυτηριάσω το ΛΚΝ που, γι' άλλη μια φορά, αποφεύγει να λημματογραφήσει έστω μία από τις δύο λέξεις - λαμβάνοντας ενδεχομένως και θέση στο ζήτημα.
Ωστόσο, ο δικός μου προβληματισμός είναι άλλος. Η σειραϊκή επικοινωνία σιγά-σιγά εγκαταλείπεται, έχοντας δώσει τη θέση της σε άλλα, ταχύτερα και αποτελεσματικότερα πρωτόκολλα μεταφοράς δεδομένων. Κανείς σχεδόν πια δεν αγοράζει σειραϊκά παρελκόμενα για τον υπολογιστή του, και κανείς πλέον δεν ενδιαφέρεται αν η μητρική που αγοράζει βγάζει σειραϊκή θύρα ή όχι. Επίσης, μία συχνότατη χρήση τού serial (εννοώ το "serial number") αποδίδεται "αριθμός σειράς" (ή "αύξων αριθμός", αναλόγως) - οπότε σε κάθε περίπτωση δεν χρειάζεται εδώ το επίθετο. Άρα θα μπορούσαμε να πούμε "ό,τι έγινε έγινε" για την επικράτηση του σειριακού στην πληροφορική, και να χρησιμοποιούμε το σειραϊκός, πέραν της μουσικής, και σε όλες τις νεότερες χρήσεις.
Έλα όμως που ούτε κι εκεί τα καταφέρνει ο κακόμοιρος ο σειραϊκός! Τι πιο τελευταίας τεχνολογίας από το σειραϊκό κιβώτιο - δείτε όμως: 9690 σειριακά κιβώτια απέναντι σε μόλις 16 σειραϊκά κιβώτια! Εκεί που η γενική σχέση είναι 55,5 προς 1, στην ολόφρεσκη χρήση η σχέση είναι 605,5 προς 1 - ενδεκαπλάσια υπέρ του σειριακού! Και να φανταστεί κανείς ότι για το serial=σειριακός υπήρχε η δικαιολογία της ισχυρότατης επίδρασης από το αγγλικό - τι να πούμε τότε εδώ που το αγγλικό ουδεμία σχέση με το serial έχει (πρόκεται για το sequential gearbox);!
Θέμα 1ο: Μήπως είναι καιρός να παρατήσουμε εντελώς μία ανεπίτρεπτη για τεχνικό/τεχνολογικό/ορολογικό συγκείμενο διπλοτυπία, να παραδεχθούμε ότι το παιχνίδι για τον ορθό τύπο σειραϊκός έχει ανεπιστρεπτί χαθεί, και να σφάξουμε το μόσχο το σιτευτό για να τον προσφέρουμε, υποδεχόμενοι εκ νέου στην αγκαλιά μας (και μάλιστα δικαιωμένον αυτήν τη φορά), στον σειριακό;
Θέμα 2ο: Υπάρχει μονολεκτική απόδοση για το "εν/σε σειρά" (π.χ. στο εξακύλινδρος εν σειρά κινητήρας); Στο παράδειγμα αυτό, το "εν/σε σειρά" είναι προσδιορισμός που δηλώνει τη διάταξη των κυλίνδρων, κι όχι άμεσος επιθετικός προσδιορισμός για τον κινητήρα. Εάν υπήρχε μία καλή μονολεκτική απόδοση, θα γινόταν η ζωή μας ευκολότερη - κι ίσως βρίσκαμε δουλειά για έναν πρόσφατα απολυμένο όρο.
Θέμα 3ο: Μια και μιλήσαμε για κάρτα ανεργίας λέξεων, υπάρχει κι ο ήδη αρχαίος σειραίος - αν έχετε υπόψη σας καμιά καλή σημασιούλα να τον βολέψουμε, πείτε το. Βέβαια, χώρια την πλάκα, τον αναφέρω εδώ επειδή όντως πιστεύω πως μπορεί κάποια στιγμή να αποδειχθεί χρήσιμος - έστω και με εντελώς νέα έννοια.
Θέμα 4ο: Μην ξεχάσω να καυτηριάσω το ΛΚΝ που, γι' άλλη μια φορά, αποφεύγει να λημματογραφήσει έστω μία από τις δύο λέξεις - λαμβάνοντας ενδεχομένως και θέση στο ζήτημα.
