Δεν σας αρέσει, ε; Εμένα όμως θα μ' άρεζε!

[Zazula]

Οι τύποι άρεζε και άρεζαν είναι διαλεκτικοί των βόρειων ιδιωμάτων στην ελληνική, για τον παρατατικό τού ρ. αρέσω (που, η επίσημη γραμματική λέει, ταυτίζεται με τον αόρ.: άρεσα). Οι υπόλοιποι τσινάνε όταν τ' ακούνε, τα λεξικά (πλην ΛΚΝ, το οποίο με συνέπεια καταγράφει και το βορειοελλαδικό ιδίωμα, και Μεσαιωνικού - Γεωργακά, τα οποία αποδελτίωσαν και καταγράφουν και τύπο ενεστ. αρέζω) δεν το αναφέρουν (ούτε το Λεξισκόπιο), αλλά πάρτε το απόφαση ότι το λέμε κι έτσι. Βέβαια στον προσεγμένο γραπτό λόγο, ιδίως αν δεν αναπαράγει προφορικό λόγο, καλό είναι να αποφεύγονται (εκτός κι αν γράφετε για τα Σπορ του Βορρά ). Τουλάχιστον μέχρι να τ' αποδεχθούν κι οι νότιοι. ;)

Δεν είναι χωρίς αξία η διάκριση παρατατικού-αορίστου (άρεζα vs άρεσα)· μην λησμονείτε άλλωστε ότι τα βόρεια ιδιώματα εισήγαγαν (ευτυχώς!) και τη διάκριση με την κατάληξη -αν στον παρατατικό (καθόμασταν vs καθόμαστε, που ταυτίζεται με τον ενεστ.: καθόμαστε).

Χρήση στο διαδίκτυο: http://www.google.com/search?hl=en&rls=com.microsoft%3Aen-us&q=%CE%AC%CF%81%CE%B5%CE%B6%CE%B5+OR+%CE%AC%CF%81%CE%B5%CE%B6%CE%B1%CE%BD&btnG=Search&aq=f&oq=&aqi=

Αντιδράσεις: http://www.gurforum.org/2009/07/02/γλωσσικές-απορίες-και-παράπονα/comment-page-2/

 

[Dr Moshe]

Αγαπητέ μου,

Κατανοώ την προτίμησή σας και το σκεπτικό που την περιβάλλει.

Ατυχώς, ορισμένες διακρίσεις χρήσιμες στον λόγο δεν έχουν ελπίδα να επικρατήσουν. Όπως συνέβη με την επικράτηση του τύπου κάνω τόσο στο συνοπτικό όσο και στο διαρκές ποιόν ενεργείας (και την απώλεια του κάμνω, για την οποία έγραφε με λύπη ο Αγαπ. Τσοπανάκης), έτσι και το αρέσκω, αντί να μεταπλαστεί ομαλά, παραχώρησε τη θέση του στον συνοπτικό τύπο αρέσω για όλες τις χρήσεις. Αυτό δεν είναι και τόσο απροσδόκητο στα Ελληνικά, όπου ορισμένα ρήματα διακρίνουν (εκτός συγκειμένου) τον συνοπτικό από τον μη συνοπτικό τύπο μόνο στη γραφή (π.χ. ανέβαλλα - ανέβαλα, συνέβαλλε - συνέβαλε, ποίκιλλαν - ποίκιλαν κ.ά.). Η περίπτωση του κατάσχω μπορεί να σας βοηθήσει να διευρύνετε ακόμη περισσότερο την εικόνα.

Ο τύπος άρεζε για τον παρατατικό δεν πρόκειται να εξαπλωθεί όσο ο ενεστώτας αντιστέκεται σθεναρά και η καθολική χρήση είναι μου / του / μας αρέσει (αντί αρέζει). Τέτοιες φαινομενικώς απροσδόκητες χρήσεις δεν ξαφνιάζουν αν λάβουμε υπ' όψιν ότι τα κοινά ρήματα τείνουν να διατηρούν τύπους ανώμαλους, συχνά αρχαϊκούς και κάποτε αντισχηματικούς.

Ευχαριστώ.

 

[Tapioco]

Στο χωριό μου (Βόρεια Ελλάδα κάργα), άμα σ' ακούσνε να λες "μου άρεσε", θα σε πούνε ότι "κάμνεις τον πρωτευουσιάνο".
Το παλαβό της υπόθεσης είναι ότι πολλοί "ντόπιοι" (είμαστε αχταρμάς "ντόπιων μακεδόνων", προσφύγων από Ανατολική Ρωμυλία και Μικρά Ασία) έχουν μια επιπλέον ιδιαίτερη σχέση με αυτό το ρήμα: χρησιμοποιούν το "θ" αντί του "ζ" (ή του "σ").
Λένε δηλαδή, "με αρέθ(ει) η τσούσκα", "πολύ με άρεθε να πααίνω στο σχολείο".

 

[Alexandra]

Από υπότιτλο: "Και οι πλούσιοι δεν αρέσουν τη δουλειά."

 

[drsiebenmal]

Τυπικά βορειοελλαδίτικο, νομίζω.

 

[Marinos]

Το βορειοελλαδίτικο θα ήταν: και τους πλούσιους αρέσει η δουλειά. Εδώ μάλλον έχουμε το άβολο απρόσωπο...

 

[Hellegennes]

Συγγνώμη, αυτά είναι τίποτε διάλεκτοι; Εγώ πρώτη φορά ακούω τέτοιες συντάξεις. Το πολύ-πολύ να ήταν "και οι πλούσιοι δεν τους αρέσει η δουλειά", αν και δεν θα το έλεγα "τυπικά βορειοελλαδίτικο".

 

[Alexandra]

Είμαι σίγουρη ότι αυτό δεν είναι τυπικό βορειοελλαδίτικο. Πες τα, βρε Ελληγεννή!

 

[Costas]

Η ανάγκη για προσωπική σύνταξη έχει οδηγήσει στην ευημερία του γουστάρω, που όμως είναι μόνο της πιάτσας (προς το παρόν). Me gusta...

 

[Alexandra]

Κι εγώ χρησιμοποιώ το "γουστάρω" όποτε το επιτρέπει το ύφος του διαλόγου, κι ένας από τους λόγους είναι η άγαρμπη σύνταξη του "αρέσω".

 

[Costas]

+1. Αυτή όμως η στραμπουληγμένη σύνταξη του αρέσω, τι μοναδικό, αυτόφωτο χρώμα που δίνει στην ερώτηση "σου αρέσω;" !...

 

[AoratiMelani]

Από υπότιτλο: "Και οι πλούσιοι δεν αρέσουν τη δουλειά."

Εγώ πάντως, από τη δική μου εμπειρία, επιβεβαιώνω ότι είναι τυπικά βορειοελλαδίτικο. Τουλάχιστον στη Θεσσαλονίκη προ 40ετίας και προ 30ετίας ακουγόταν κάργα η σύνταξη αυτή. Το "αρέσω" το είχαν ακριβώς όπως έχουμε το "γουστάρω".

Μάλιστα, διάβασα πρώτα την τελευταία σελίδα σχολίων, χωρίς να έχω διαβάσει το παραπάνω ποστ της Αλεξάνδρας το οποίο αφορούσαν τα σχόλια, και έλεγα μέσα μου "Μα αφού το τυπικά βορειολλαδίτικο θα ήταν 'δεν αρέσουν'."

Είναι σίγουρα υπαρκτότατη σύνταξη. Όχι πως θα πρότεινα τη χρήση της σε υπότιτλο, παρ' όλ' αυτά.

 

[SBE]

Κι εμένα βορειοελλαδίτικο μου φάνηκε. Άμα ήταν και αρέζω αντί για αρέσω, ακόμα καλύτερα.
Αλλά αξέχαστο θα μου μείνει το καλλιγραμμο σώμα της εγκεφαλικά νεκρής που λέει η Άλεξ πιο πάνω.

 

[Gilgamesh]

Είναι απλά κακή μετάφραση από κάποιον με μηδενικό γλωσσικό αισθητήριο -και στα αγγλικά και στα ελληνικά. Μια φορά, πάντως, δεν είναι βορειοελλαδικό

 

[Hellegennes]

Εγώ πάντως 32 χρόνια στην Θεσσαλονίκη δεν το έχω ακούσει ποτέ των ποτών το αρέσω σε τέτοια χρήση και σύνταξη, ούτε από συνομήλικους ούτε από μικρότερους ούτε από μεγαλύτερους. Εκτός κι αν ήταν καμμιά παροδική αργκοτική χρήση μικρής έκτασης, προ 40ετίας, που εξαφανίστηκε ολοσχερώς έκτοτε.

 

[SBE]

Σιγά βρε Έλλη, 40ετία! Δεν έχουν περάσει ούτε τα μισά από τότε που έφυγα από την Ξάνθη.

 

[Alexandra]

Είναι απλά κακή μετάφραση από κάποιον με μηδενικό γλωσσικό αισθητήριο -και στα αγγλικά και στα ελληνικά.

Δυστυχώς όλη η μετάφρασή του αυτό δείχνει.

 

[AoratiMelani]

Μια φορά, πάντως, δεν είναι βορειοελλαδικό

Εγώ πάντως 32 χρόνια στην Θεσσαλονίκη δεν το έχω ακούσει ποτέ των ποτών το αρέσω σε τέτοια χρήση και σύνταξη, ούτε από συνομήλικους ούτε από μικρότερους ούτε από μεγαλύτερους. Εκτός κι αν ήταν καμμιά παροδική αργκοτική χρήση μικρής έκτασης, προ 40ετίας, που εξαφανίστηκε ολοσχερώς έκτοτε.

Εμένα η αδελφή μου σπούδασε Θεσσαλονίκη από το 74, παντρεύτηκε Σαλονικιό το 78, έκαναν δύο παιδιά, έμεινε εκεί λίγα χρόνια και αρχές του 80 μετακόμισαν Αθήνα. Όλο αυτό το διάστημα είχαμε πολύ στενή επαφή με την οικογένεια του γαμπρού μου, μεγάλη οικογένεια, με πολλές θείες και ξαδέλφια, και με το φιλικό τους περιβάλλον, συνολικά δηλαδή αρκετές δεκάδες άτομα, όλοι Θεσσαλονικείς, μεσοαστοί, διαφόρων ηλικιών. Σε αυτό το περιβάλλον είχα ακούσει αυτή τη σύνταξη, αρκετά συχνά, δηλαδή ήταν συνηθισμένη. Προφανώς δεν είναι αργκοτική και προφανώς είναι σαλονικιώτικη, έστω ας πούμε σε συγκεκριμένη εποχή και κοινωνικά στρώματα, αυτό δεν το ξέρω, αλλά πολύ περιορισμένη δεν νομίζω να ήταν: οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν κάποια μικρή περιθωριακή ομάδα, ήταν συνηθισμένοι άνθρωποι, ένα τυχαίο δείγμα της μέσης τάξης.

Από το 84 ως το 90 έμεινα Θεσσαλονίκη ως φοιτήτρια. Δεν μπορώ να πω ότι εκείνο το διάστημα άκουγα πολύ τη σύνταξη αυτή, αλλά οι παρέες μου ήταν κυρίως φοιτητές από άλλες πόλεις, με λίγες εξαιρέσεις. Εξακολουθούσα όμως να την ακουω από τους συγγενείς τους γαμπρού μου (με τους οποίους φυσικά είχα επαφή, πήγαινα για φαγητό καμιά φορά, για καφέ, για κανένα μπάνιο στο εξοχικό τους το καλοκαίρι, τέτοια πράγματα). Την άκουγα επίσης από τους γονείς, θείους και παππούδες μιας συμφοιτήτριάς μου Σαλονικιάς.

Αυτά είναι τα δεδομένα μου, αξιολογήστε τα όπως νομίζετε. Πάντως δε μου φαίνεται και για ανύπαρκτη η σύνταξη βρε παιδιά, τόσοι άνθρωποι για τόσα χρονια τη χρησιμοποιούσαν (και ίσως τη χρησιμοποιούν ακόμη, απλά εγώ έχω χρόνια να τους δω και άλλωστε οι μισοί έχουν πεθάνει).

 

[Palavra]

Παιδιά, εγώ πάντως έχω φίλους βορειοελλαδίτες που το λένε κανονικότατα, και μάλιστα με ζήτα: δεν τ' αρέζω αυτό. Δεν είναι βέβαια Θεσσαλονικείς, η μία π.χ. είναι από τα Γιαννιτσά. Και να μη λέμε και ηλικίες, αλλά τα σαράντα δεν τα έχω κλείσει ακόμα

 

[Alexandra]

Κοιτάξτε, ο μεταφραστής είναι αναμφισβήτητα Βορειοελλαδίτης, επειδή γράφει "τον τηλεφώνησα" και τα παρόμοια. Αλλά φαίνεται πως ακόμα και άτομα που έχουν γεννηθεί και ζουν στη Θεσσαλονίκη, όπως ο Ελληγεννής, δεν έχουν ακούσει τη συγκεκριμένη σύνταξη. Μήπως δεν χρησιμοποιείται στη Θεσσαλονίκη, αλλά σε άλλες περιοχές;