εν μιά νυκτί - εν μία νυκτί - εν μια νυκτί ;

cypriot

cypriot

New member
Ποιο είναι το σωστό; εν μιά νυκτί - εν μία νυκτί - εν μια νυκτί ; :confused:
 
το πρώτο αποκλείεται, το "μιά" δεν τονίζεται ποτέ. νομίζω το δεύτερο, δεδομένου ότι είναι αριθμητικό.
 
Για το μία-μια, πάμε σε αυτό το νήμα: Μία σου και *μια μου.

Για το συγκεκριμένο, εξαρτάται:

Επειδή η φράση είναι αρχαΐζουσα, το αριθμητικό μία κανονικά πρέπει να ακολουθήσει την κλίση της αρχαίας (μία, μιᾶς, μιᾷ, μίαν), άρα - επειδή είναι στη δοτική - μιά (ιδού η Ρόδος).

Αν το πας με τους κανόνες της νεοελληνικής, θέλεις να δώσεις έμφαση (όπως αφηγείται πως έκανε ο Νικέλ εκεί) και νιώθεις τολμηρός (ανακατεύοντας κανόνες της νέας σε μια αρχαΐζουσα φράση), γράφεις μία (ιδού και το πήδημα).

Το άτονο μια δεν θα το πρότεινα σ' αυτή την περίπτωση, γιατί είναι αριθμητικό και όχι αόριστο άρθρο, όπως λέει και η surfmadpig. Εκτός αν θέλεις να μπλέξεις κλίση της αρχαίας με κανόνα τονισμού της νέας (και να και η Ρόδος, να και το πήδημα).
 
daeman, παρεξήγησες: εννοούσα πως όταν το μια/μιά είναι αριθμητικό τονίζεται, και αφού είναι αριθμητικό και όχι αόριστο άρθρο στην πρότασή μας πρέπει να τονιστεί.


(ή μήπως παρεξήγησα εγώ; μου φαίνεται απίθανο να δηλώνεις πως επειδή είναι αριθμητικό ΔΕΝ πρέπει να τονιστεί)
 
surfmadpig said:
daeman, παρεξήγησες: εννοούσα πως όταν το μια/μιά είναι αριθμητικό τονίζεται, και αφού είναι αριθμητικό και όχι αόριστο άρθρο στην πρότασή μας πρέπει να τονιστεί.
Click to expand...

daeman said:
[...] Το άτονο μια δεν θα το πρότεινα σ' αυτή την περίπτωση, γιατί είναι αριθμητικό και όχι αόριστο άρθρο, όπως λέει και η surfmadpig. [...]
Click to expand...

Είσαι σίγουρη πως παρεξήγησα;
Γιατί νομίζω πως κι εγώ το ίδιο λέω για το αριθμητικό, συμφωνώντας μάλιστα μαζί σου σε αυτό το θέμα. :)

Να το διατυπώσω λίγο καλύτερα, λοιπόν:
Το άτονο μια δεν θα το πρότεινα σ' αυτή την περίπτωση, γιατί στη συγκεκριμένη φράση το mia είναι αριθμητικό και όχι αόριστο άρθρο, όπως λέει και η surfmadpig.

Edit: άτιμο πράγμα η σύνταξη, όταν γράφεις ή διαβάζεις χαλαρά. ;)
 
Συγχώρα με daeman. Βέβαια τροποποίησα την απάντησή μου και πριν διαβάσω το τελευταίο σου σχόλιο daeman γιατί πολύ περίεργο θα μου φαινόταν να το ισχυριζόσουν. Απλά με μπέρδεψε λίγο (και ήθελα να ξεκαθαριστεί και για τον cypriot) η σύνταξη της τελευταίας σου πρότασης :)
 
Μα δεν βλέπω τίποτα να συχωρέσω, μόνο τον εαυτό μου που δεν πρόσεξε λίγο περισσότερο τη σύνταξη.
 
Ο τρώσας και ιάσεται (ή κάτι τέτοιο).

Αφού είναι αρχαιοπρεπές, καλύτερα να το πούμε με τη γραμματική της αρχαίας / της καθαρεύουσας, που έχει μόνο ένα «ένας, μία, εν», δεν κάνει διάκριση ανάμεσα σε αόριστο και αριθμητικό (είναι αριθμητικό, αλλά δεν έχει σημασία). Αφού κλίνεται «μία, μιᾶς, μιᾷ, μίαν», ο τόνος δεν είναι στο -ι- κι ας είναι διαδεδομένο. Ο τόνος είναι στο -α-, αλλά το επόμενο ερώτημα είναι: «Στο μονοτονικό θα τον γράψουμε τον τόνο ή όχι;». Το ΛΝΕΓ στο λήμμα νυξ έχει εν μια (και μόνη) νυκτί, που σημαίνει ότι διαβάζουμε [mja] με συνίζηση. Το ΛΚΝ έχει εν μιά νυκτί, που σημαίνει ότι το διαβάζει [miá], χωρίς συνίζηση, σαν το καθαρευουσιάνικο διά.

Τα ευρήματα στο διαδίκτυο:
εν μια νυκτί 1.120.000
εν μιά νυκτί 119.000
εν μία νυκτί 1.230.000

Πώς θα το έγραφα εγώ; Ίσως θα διάλεγα το πρώτο. Ίσως το μέσα σε μια νύχτα.
 
μια ερώτηση για τον nickel:

Δεν υπάρχουν περιπτώσεις που διαβάζουμε "μία" ενώ γράφουμε "μια" (χωρίς τόνο), ή, έστω, που μπορούμε να διαβάζουμε (και) "μία"; Είχα την εντύπωση πως μπορεί να συμβεί αυτό όταν είναι αόριστο άρθρο.
 
Καλημέρα. Νομίζω ότι οι προσεχτικοί γράφουν μία όταν θέλουν να δώσουν έμφαση στο αριθμητικό και το προφέρουν έτσι, [mía], ενώ για όλα τ' άλλα γράφουν μια και προφέρουν συνιζημένο [mja]. Τα κείμενα του διαδικτύου έχουν πολλά, πάρα πολλά, άχρηστα μία, αλλά δεν ξέρω πώς τα προφέρουν εκείνοι που τα γράφουν.
 
Υπάρχει όμως μια κατηγορία ανθρώπων που θέλει να κάνει πολύ πομπώδη το λόγο του (τουλάχιστον το γραπτό) και τείνει να τονίζει "μία" συνέχεια. Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου η ελληνική μετάφραση του A Very Short Introduction to Freud, που δεν περιείχε ούτε ένα άτονο "μια". Ήταν ψιλοπροφανές πως ο μεταφραστής/επιμελητής/οποιοσδήποτε-ευθύνεται-για-αυτή-την-επιλογή ήθελε να διαβάζεται παντού [mía], μάλλον για σοβαρότητα / το πομπώδες που λέγαμε... Εγώ το βρήκα πέρα για πέρα ενοχλητικό (και λάθος).
 
Προφανώς δεν μπορείς να το πας με τους κανόνες της νεοελληνικής [όπου η δοτική απλώς δεν υπάρχει (!) σύμφωνα με τους φωτεινούς εγκεφάλους που από το 1978 και δώθε απλοποιούν κι απλοποιούν τη γλώσσα μας μέχρις εξαφανίσεως, παράγοντας στρατιές αγράμματων παιδιών] - και εφόσον το νυκτί είναι σε δοτική, έτσι θα είναι και το μιά, που είναι αριθμητικό σε θέση άρθρου (όλο μαζί ένας εμπρόθετος προσδιορισμός), φυσικά δεν υπάρχει συνίζηση, κατά συνέπεια το τονίζουμε και στον γραπτό και στον προφορικό λόγο: μι-ά... Eννοείται, το... υβρίδιο εν μία νυκτί είναι απαράδεκτο, αλλά θα μου πεις το μόνο είναι;
 
Γεια σου, evalou, καλωσήρθες. Καλά, νομίζω, τα λες, έξω από τις τετράγωνες αγκύλες.

Δεν καταλαβαίνω, όμως, τι ακριβώς εννοείς μέσα στις αγκύλες:

(α) Έχει δοτική η νέα ελληνική; Όταν λέμε ή γράφουμε «Δόξα τω Θεώ», έχουμε απολίθωμα, έτσι; Δεν μπορούμε με τον ίδιο τρόπο να πούμε «Δώσε μοι το παστέλι» ή «Δόξα τοις πολιτικοίς», έτσι;

(β) Η γλώσσα έχει απλοποιηθεί ή απλοποιείται εξαιτίας των «φωτεινών εγκεφάλων»;

(γ) Η απλοποίηση οδηγεί σε εξαφάνιση της γλώσσας;
 
Επίσης, δεν είναι αλήθεια ότι η γραμματική ακολουθεί την καθομιλουμένη; Θέλω να πω, δεν είναι ότι άπαντες οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν επισταμένως τη δοτική, και ξαφνικά ήρθε μια μεταρρύθμιση και την κατάργησε, αναγκάζοντάς τους να σταματήσουν να τη χρησιμοποιούν.
 
Ενώ πριν το 1978 δεν είχαμε αγράμματους· το θυμάμαι καλά πως ήμασταν όλοι ορθογράφοι, γραμματιζούμενοι και γλωσσικά υπερεπαρκείς μέσα στο συνονθύλευμα που μας επιβαλλόταν ως "ελληνική γλώσσα".
Εν μιά νυκτί, ως δια μαγείας εωράκαμεν τους της αμολύντου γλώσσης επιβουλομένους ληστάς.

Εν μιά νυκτί, ως διά μαγείας εωράκαμεν τους την αμόλυντον γλώσσαν επιβουλευομένους ληστάς. :rolleyes:
 
Last edited:
Δαεμάνε, η κατάργηση της δοτικής σε έκανε να πεις επιβουλομένους αντί για επιβουλευομένους, κι επιπλέον να το συντάξεις με γενική αντί αιτιατικής. Τι χρείαν έχομεν άλλων μαρτύρων; Θα έλεγα ότι έξεστι τοις αδοτικίστοις ασχημονείν, αλλά φοβάμαι μήπως οι αιτιάσεις μάς οδηγήσουν στην αιτιατική.
 
You must log in or register to reply here.
Back
Top