πριν και μετά — με "από" και χωρίς "από"

Δεν είναι πιο πιθανό το κείμενο να έγραφε "file for protection", που κάνει ακόμα πιο ακατανόητη την ύπαρξη του "να ζητήσει";
 

Inachus

Member
Οι Holton / Mackridge / Φιλιππάκη-Warburton πάντως (σελ. 378) λένε:
Όταν ακολουθείται από αόριστη ονοματική φράση (συμπεριλαμβανομένων των ισχυρών τύπων των προσωπικών αντωνυμιών), συνδέεται συνήθως μ' αυτή την ονοματική φράση με την από (2α και 3α). Ωστόσο, υπάρχει γενικά ποικιλία ως προς τη χρήση και μπορεί να συμβαίνει ακόμη και το αντίθετο, με ονοματικές φράσεις εκτός των ισχυρών τύπων των προσωπικών αντωνυμιών (1β και 2β).

1α. μετά τον πόλεμο
β. μετά από τον πόλεμο
2α. μετά από έναν πόλεμο
β. μετά έναν πόλεμο
3. μετά από μένα
Αμέσως μετά (από) τα παραδείγματα, η ίδια γραμματική συνεχίζει:
Όταν χρησιμοποιείται με την από, η μετά λειτουργεί ως επίρρημα. Επίσης, η μετά λειτουργεί και ως επίρρημα με τη σημασία "κατόπιν, αργότερα" ΄ βλ. Ενότητα 3.1 (6 και 8)

*************
Ενότητα 3.1
Για να εκφραστεί χρονικό διάστημα με τα πριν και μετά, χρησιμοποιείται μια από-φράση, η οποία τα ακολουθεί (7α και 8α), ή μια ονοματική φράση στην επιρρηματική αιτιατική (βλ. Ενότητα 2.4.2.1. (στ)), η οποία βρίσκεται είτε πριν (7β και 8β) είτε μετά (7γ και 8γ) από το χρονικό επίρρημα.
(7)α. Έγινε πριν από ένα χρόνο.
β. Έγινε ένα χρόνο πριν.
γ. Έγινε πριν ένα χρόνο.
(8)α. Έγινε μετά από ένα χρόνο.
β.Έγινε ένα χρόνο μετά.
γ.Έγινε μετά ένα χρόνο.
δ.Θα γίνει μετά ένα χρόνο.

Αλλες φορές, δηλ., το μετά (όπως και το πριν) λειτουργεί ως επίρρημα και άλλες ως πρόθεση. Επίσης, κάποιες φορές δεν είναι ξεκάθαρη (τουλάχιστον σε μένα) η λειτουργία του, πχ στα (8γ) και (2β)΄μάλλον ως προθεση μου φαίνεται και στα δύο παραδείγματα (και όχι μόνο στο ένα).
 

nickel

Administrator
Staff member
Για τη διαφορά πρόθεσης – επιρρήματος:
Πρόθεση έχουμε όταν ακολουθεί, αμέσως μετά, ουσιαστικό ή αντωνυμία σαν αντικείμενο της πρόθεσης. Η πρόθεση μπορεί να είναι λέξη ή φράση.

Πρώτα θα διαβάσεις και μετά θα δεις τηλεόραση. (επίρρημα)
Και τι θα φάμε μετά; (επίρρημα)
Παράδειγμα εξαίρεσης: Μετά το γλυκό! (Επίρρημα, διότι ο μπόμπιρας πήγε να βάλει χέρι στο γλυκό και η μάνα του φώναξε το ελλειπτικό της με τον τόνο στο «Μετά», εννοώντας «Μετά το φαγητό θα φας το γλυκό». Το «γλυκό» δεν είναι αντικείμενο του «μετά».)
Και τι θα φάμε μετά το ψάρι; (πρόθεση)
Μετά από πέντε πιάτα ήμασταν έτοιμοι για λικεράκι και καφέ. (Πρόθεση είναι η φράση «μετά από». Το ίδιο το «μετά» μέσα στη φράση είναι επίρρημα.)

Συγγνώμη που τα παραδείγματα στρέφονται γύρω από το φαγητό και όχι γύρω από την Μπελούτσι, αλλά έχουμε και μια φήμη να συντηρήσουμε.
 
Να και μια περίεργη έλλειψη του "από":

"Πω, πω" έκαμε ο Σπύρος, "και πού είναι αυτός ο βράχος, κυρούλα;"
"Είναι μακριά από δω, σ' άλλο βουνό, πίσω τον ήλιο!"


Ζαχαρία Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά, Η Γρια Χάρμαινα.
 

Thanasis_P

New member
Εξαιρώντας κάποιες λόγιες εκφράσεις (όπως πχ "μετά Χριστόν" "μετά θάνατον") ή τις περιπτώσεις όπου ακολουθεί ονομαστική (μετά ο καφές) παρατήρησα ότι η χρήση του "από" δεν αλλοιώνει το νόημα της πρότασης, ούτε φαίνεται περιττό. Ωστόσο, αρκετές φορές το αποφεύγω για λόγους οικονομίας, ιδίως όταν μέσα στην πρόταση χρησιμοποιείται ήδη η πρόθεση "από", ή υπάρχει ως συνθετικό λέξης.
Υποθέτω ότι το "μετά από" εξελίχθηκε από το "μετά" στη δημοτική γλώσσα με την ίδια λογική που εξελίχθηκε το "πριν από" από το "προ". Ασφαλώς ποτέ δε θα βάζαμε ένα "από" μετά το "προ", αλλά στη χρήση του "πριν" υπάρχει και μια άλλη διαφορά, καθώς χρησιμοποιείται και αμέσως πριν από ρήμα (πριν τελειώσω). Ένας άλλος λόγος προτίμησης ή μη της χρήσης του "από" είναι η αποφυγή της χασμωδίας στο "μετά από" ή η ευφωνία στο "πριν από το".
 

UsualSuspect

New member
Φαίνεται πως το μετά από υπάρχει στα παλιά λεξικά καλά κρυμμένο. Στην επιτομή του Liddell & Scott διαβάζω στη σύνταξη με αιτιατική: Γ.3. λέγεται για αξία, κοινωνική ιεραρχία, μετά από, πιο κάτω από, [...]. Εδώ το μετά από αποδίδει το next after. Λέμε σήμερα πολύ σωστά μετά από εμένα. Αλλά και στο απόσπασμα από τον Δημητράκο φαίνεται η χρήση αυτή. Είναι λογικό το από να κολλήσει και σε άλλες χρήσεις του μετά. Αλλά πάλι επιλέγω τα έπειτα από και ύστερα από και καθαρίζω.

μετά από.PNG
 

unique

Member
Πριν από τον-την κλπ. ή πριν τον;

Είναι λάθος να παραλειφθεί το "από" στο "πριν από τον" κλπ.;
Π.χ. πριν το 3000 π.Χ.
Και σε ποια περίπτωση επιβάλλεται να χρησιμοποιείται (αν βέβαια υπάρχει τέτοια περίπτωση);
 
Από λαθολογική άποψη, το "πριν" θέλει πάντα το "από", ενώ το "μετά" όχι. Κατά τη γνώμη μου, λάβε το υπόψη αλλά μην το δέσεις κόμπο. Στη ζωντανή γλώσσα, το "πριν" χρησιμοποιείται πολύ συχνά ασυνόδευτο. Τα έχουμε ξαναπεί αυτά στη Λεξιλογία, θα φανεί κάποιος καλός χριστιανός να βρει σχετικά λινκ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Καλός είμαι, καλός χριστιανός δεν είμαι. Αλλά έγραφες, Θέμη, πάνω που εγώ μετακόμιζα. Να αλλάξω και τον τίτλο...
 

nickel

Administrator
Staff member
Βοηθά το λήμμα του ΛΚΝ για το πριν, εκεί που λέει για την πρόθεση. Δες πού έχει βάλει τα «από» προαιρετικά σε παρενθέσεις:

σε θέση πρόθεσης, για δήλωση χρόνου ή τόπου: ~ (από) την επανάσταση του ΄21. Έφυγε ~ (από) τα Xριστούγεννα. Δύο στάσεις ~ (από) το τέρμα. Δεν μπορεί να σας δεχτεί ~ (από) τις έντεκα, πιο μπροστά, πιο νωρίς. ~ από σας. Είστε ~ από εμένα, προηγείστε. Δύο χαπάκια ~ (από) το φαγητό.
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=πριν&sin=all
 
Αυτός ο κανόνας είναι αρκετά αυθαίρετος. Στηρίζεται αδιόρατα σε μια μη ζωντανή εκδοχή της γλώσσας. Απ' την στιγμή που το "από" παραλείπεται συχνότατα στην νεοελληνική, είναι μια χαρά σωστό. Δεν δημιουργεί νοηματικό κενό, παρεξήγηση ή αδιαφάνεια.
 
Top