Φαίνεται ότι δεν έχουμε μονοσύλλαβες λέξεις για τις νέες αισθήσεις. Να εξηγηθώ. Στο πρώτο Βιβλίο της γενικής άγνοιας (Book of General Ignorance) έχουμε τις παρακάτω πληροφορίες:
Μια περίληψη από παρουσίαση σε ένθετο της Ελευθεροτυπίας:
Γρήγορη ματιά στη Wikipedia:
Έχουμε και λέμε:
(sense of) sight, ophthalmoception = όραση, αίσθηση της όρασης
(sense of) hearing, audioception = ακοή, αίσθηση της ακοής
(sense of) taste, gustaoception = γεύση, αίσθηση της γεύσης
(sense of) smell, olfacoception or olfacception = όσφρηση, αίσθηση της όσφρησης
(sense of) touch, tactioception = αφή, αίσθηση της αφής
sense of heat, thermoception = αίσθηση της θερμότητας, θερμαισθησία / θερμοαισθησία (το παλιότερο thermaesthesia / thermesthesia, συνώνυμο τού thermoception)
sense of balance, equilibrioception = αίσθηση της ισορροπίας
sense of pain, nociception = αίσθηση του πόνου
proprioception, kinesthetic sense
Εδώ στο τελευταίο έχω προβλήματα. Υπάρχει η ιδιοδεκτικότητα, που φαίνεται να παρεξηγεί τη σημασία του -ception, που είναι από το perception και δεν έχει σχέση με «δέχομαι». Έχουμε κιναισθητική αίσθηση, κιναισθητική αντίληψη. Από το λατινικό: «ιδιαισθησία / ιδιοαισθησία, ιδιοαντίληψη».
Δυστυχώς, η ιδιοδεκτικότητα και η ιδιοδεκτική αίσθηση έχουν επικρατήσει.
Σχολιάστε ελευθέρως.
How many senses does a human being have?
At least nine.
The five senses we all know about – sight, hearing, taste, smell and touch – were first listed by Aristotle, who, while brilliant, often got things wrong. (For example, he taught that we thought with our hearts, that bees were created by the rotting carcasses of bulls and that flies had only four legs.)
There are four more commonly agreed senses:
And what about the sense of electricity, or even impending danger, when your hair stands on end?
There are also senses which some animals have but we don’t. Sharks have keen electroception which allows them to sense electric fields, magnetoception detects magnetic fields and is used in the navigation systems of birds and insects, echolocation and the ‘lateral line’ are used by fish to sense pressure, and infrared vision is used by owls and deer to hunt or feed at night.
At least nine.
The five senses we all know about – sight, hearing, taste, smell and touch – were first listed by Aristotle, who, while brilliant, often got things wrong. (For example, he taught that we thought with our hearts, that bees were created by the rotting carcasses of bulls and that flies had only four legs.)
There are four more commonly agreed senses:
- Thermoception, the sense of heat (or its absence) on our skin.
- Equilibrioception – our sense of balance – which is determined by the fluid-containing cavities in the inner ear.
- Nociception – the perception of pain from the skin, joints and body organs. Oddly, this does not include the brain, which has no pain receptors at all. Headaches, regardless of the way it seems, don’t come from inside the brain.
- Proprioception – or ‘body awareness’. This is the unconscious knowledge of where our body parts are without being able to see or feel them. For example, close your eyes and waggle your foot in the air. You still know where it is in relation to the rest of you.
And what about the sense of electricity, or even impending danger, when your hair stands on end?
There are also senses which some animals have but we don’t. Sharks have keen electroception which allows them to sense electric fields, magnetoception detects magnetic fields and is used in the navigation systems of birds and insects, echolocation and the ‘lateral line’ are used by fish to sense pressure, and infrared vision is used by owls and deer to hunt or feed at night.
Μια περίληψη από παρουσίαση σε ένθετο της Ελευθεροτυπίας:
Πόσες αισθήσεις έχει ο άνθρωπος;
Τουλάχιστον εννέα! Οι 5 αισθήσεις που απαγγείλατε μόλις διαβάσατε την ερώτηση (όραση, ακοή, όσφρηση, αφή, γεύση) καταγράφηκαν από τον Αριστοτέλη. Ε, έχει κι άλλες, τουλάχιστον τέσσερις είναι αποδεκτές, αν και οι νευρολόγοι κατά καιρούς επιχειρηματολογούν για περισσότερες. Ιδού με τους λατινικούς τους όρους:
1. Thermoception: η αίσθηση της θερμότητας (ή της απουσίας θερμότητας) στο δέρμα.
2. Equilibrioception: η αίσθηση της ισορροπίας.
3. Nociception: η αίσθηση του πόνου.
4. Proprioception: η συνείδηση του σώματος, το να γνωρίζεις πού βρίσκονται τα διάφορα μέλη του σώματός σου.
Και, βέβαια, λένε οι ειδικοί, τι είναι η αίσθηση της πείνας ή της δίψας ή η αίσθηση του βάθους; Άσε που άλλα πλάσματα έχουν αισθήσεις που εμείς δεν έχουμε. Οι καρχαρίες, για παράδειγμα, έχουν electroception (νιώθουν τα ηλεκτρικά πεδία), έντομα και πουλιά έχουν magnetoception (αντιλαμβάνονται μαγνητικά πεδία), ενώ οι κουκουβάγιες, μεταξύ άλλων, έχουν υπέρυθρη όραση!
Τουλάχιστον εννέα! Οι 5 αισθήσεις που απαγγείλατε μόλις διαβάσατε την ερώτηση (όραση, ακοή, όσφρηση, αφή, γεύση) καταγράφηκαν από τον Αριστοτέλη. Ε, έχει κι άλλες, τουλάχιστον τέσσερις είναι αποδεκτές, αν και οι νευρολόγοι κατά καιρούς επιχειρηματολογούν για περισσότερες. Ιδού με τους λατινικούς τους όρους:
1. Thermoception: η αίσθηση της θερμότητας (ή της απουσίας θερμότητας) στο δέρμα.
2. Equilibrioception: η αίσθηση της ισορροπίας.
3. Nociception: η αίσθηση του πόνου.
4. Proprioception: η συνείδηση του σώματος, το να γνωρίζεις πού βρίσκονται τα διάφορα μέλη του σώματός σου.
Και, βέβαια, λένε οι ειδικοί, τι είναι η αίσθηση της πείνας ή της δίψας ή η αίσθηση του βάθους; Άσε που άλλα πλάσματα έχουν αισθήσεις που εμείς δεν έχουμε. Οι καρχαρίες, για παράδειγμα, έχουν electroception (νιώθουν τα ηλεκτρικά πεδία), έντομα και πουλιά έχουν magnetoception (αντιλαμβάνονται μαγνητικά πεδία), ενώ οι κουκουβάγιες, μεταξύ άλλων, έχουν υπέρυθρη όραση!
Γρήγορη ματιά στη Wikipedia:
Human beings have a multitude of senses. In addition to the traditionally recognized five senses of sight (ophthalmoception), hearing (audioception), taste (gustaoception), smell (olfacoception or olfacception), and touch (tactioception), other senses include temperature (thermoception), kinesthetic sense (proprioception), pain (nociception), balance (equilibrioception) and acceleration (kinesthesioception).
http://en.wikipedia.org/wiki/Sense
http://en.wikipedia.org/wiki/Sense
Έχουμε και λέμε:
(sense of) sight, ophthalmoception = όραση, αίσθηση της όρασης
(sense of) hearing, audioception = ακοή, αίσθηση της ακοής
(sense of) taste, gustaoception = γεύση, αίσθηση της γεύσης
(sense of) smell, olfacoception or olfacception = όσφρηση, αίσθηση της όσφρησης
(sense of) touch, tactioception = αφή, αίσθηση της αφής
sense of heat, thermoception = αίσθηση της θερμότητας, θερμαισθησία / θερμοαισθησία (το παλιότερο thermaesthesia / thermesthesia, συνώνυμο τού thermoception)
sense of balance, equilibrioception = αίσθηση της ισορροπίας
sense of pain, nociception = αίσθηση του πόνου
proprioception, kinesthetic sense
Εδώ στο τελευταίο έχω προβλήματα. Υπάρχει η ιδιοδεκτικότητα, που φαίνεται να παρεξηγεί τη σημασία του -ception, που είναι από το perception και δεν έχει σχέση με «δέχομαι». Έχουμε κιναισθητική αίσθηση, κιναισθητική αντίληψη. Από το λατινικό: «ιδιαισθησία / ιδιοαισθησία, ιδιοαντίληψη».
Δυστυχώς, η ιδιοδεκτικότητα και η ιδιοδεκτική αίσθηση έχουν επικρατήσει.
Σχολιάστε ελευθέρως.
