Στα ελληνικά λεξικά δεν θα βρούμε αναφορά στη μεταφορική σημασία του επιθέτου αυτιστικός (=εσωστρεφής), σημασία που έχω την εντύπωση ότι έχει διαδοθεί αρκετά. Αλλά και στον αγγλοσαξονικό κόσμο, όπου τα προσέχουν αυτά περισσότερο, νομίζω (χωρίς να είμαι σίγουρος) ότι δεν πολυχρησιμοποιείται το autistic με μεταφορική σημασία. Έψαξα εδώ κι εκεί τις σελίδες με autistic society και δεν πείστηκα ότι χρησιμοποιείται με τη σημασία της εσωστρέφειας. Ίσως λοιπόν, αν πρέπει να μεταφράσουμε το μεταφορικό αυτιστικός θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε επίθετα όπως self-absorbed ή introverted.
Με την ευκαιρία, ένα άρθρο του Θανάση Χειμωνά (στα Νέα της 14/12/2010) που δεν έμεινε ασχολίαστο.
Με την ευκαιρία, ένα άρθρο του Θανάση Χειμωνά (στα Νέα της 14/12/2010) που δεν έμεινε ασχολίαστο.
Η Χιονάτη και οι επτά γίγαντες: Η πολιτική ορθότητα ενοχοποιεί το χιούμορ
Η είδηση —όπως ήταν λογικό άλλωστε— πέρασε στα ψιλά. Τη διάβασαν μόνο όσοι «ξεκοκαλίζουν» τις εφημερίδες.
Ο πρωθυπουργός, που λέτε, της Μεγάλης Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, θέλοντας να ελαφρύνει τη βαριά ατμόσφαιρα που επικρατεί στη χώρα του λόγω της επαχθούς οικονομικής κρίσης, αποφάσισε να το ρίξει λίγο στην πλάκα κατά τη διάρκεια ενός γεύματος εργασίας με εκπροσώπους του Τύπου.
Το μόνο που έκανε ο —αντιγραφέας— Κάμερον ήταν να επαναλάβει ένα παλαιότερο αστειάκι του υπουργού Υγείας Σάιμον Μπερνς, ο οποίος είχε παρομοιάσει τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Τζον Μπέρκοου με τον Καλόκαρδο (έναν από τους επτά νάνους της θρυλικής Χιονάτης) λόγω του χαμηλού (1,68 μ.) αναστήματος του.
Ο μικροσκοπικός Μπέρκοου έδειξε χαρακτήρα και ανωτερότητα και δεν έβγαλε λέξη — αντίθετα όμως η αθώα αυτή πλακίτσα εξόργισε την οργάνωση που βοηθά ανθρώπους με περιορισμένη ανάπτυξη «Περπατώντας με τους Γίγαντες», η οποία δεν δίστασε να αποκαλέσει τον Κάμερον «εντελώς απαράδεκτο». Η υπόθεση σύντομα πήρε απροσδόκητα μεγάλες διαστάσεις αναγκάζοντας το γραφείο του βρετανού πρωθυπουργού να βάλει άρον άρον την ουρά στα σκέλια και να εκδώσει επίσημη ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία ο τελευταίος «επ’ ουδενί ήθελε να προσβάλει κάποιον».
Εκ πρώτης όψεως όλη αυτή η ιστορία θα έπρεπε να σκορπίζει χαμόγελα. Κι όμως... μια πιο προσεκτική ανάλυσή της δείχνει πως έχουμε να κάνουμε με μια πολύ σοβαρή νέα τάξη πραγμάτων.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον έπεσε θύμα μιας λίαν επικίνδυνης μόδας που εξαπλώνεται ραγδαία στον δυτικό κόσμο. Του λεγόμενου «politically correct». Πρόκειται για μια νέα μορφή λογοκρισίας, πιο σκοταδιστική και πιο αδυσώπητη από αυτές που είχαν επιβάλει στο παρελθόν ακόμη και τα πιο συντηρητικά και θεοκρατικά καθεστώτα. Το γεγονός πως ο ηγέτης μιας χώρας, φημισμένης παγκοσμίως για το ιδιαίτερο χιούμορ της, γίνεται σάκος του μποξ για ένα καλαμπούρι επιπέδου δημοτικού αποκαλύπτει ξεκάθαρα τι πρόκειται να ακολουθήσει.
Φυσικά, η «μόδα» αυτή φτάνει δειλά δειλά και στη χώρα μας. Πρόσφατα, φίλος μου συγγραφέας άκουσε τα πάνδεινα επειδή χρησιμοποίησε στο facebook την (εξαιρετικά κοινότοπη) έκφραση «αυτιστική συμπεριφορά της Αριστεράς». Το μπινελίκωμα δεν προήλθε από αριστερούς (όπως θα ήταν ενδεχομένως λογικό) αλλά από καλοθελητές που έσπευσαν, με χαρακτηριστική άνεση, να τον χαρακτηρίσουν «ρατσιστή», υποστηρίζοντας πως στιγματίζει και χλευάζει τα άτομα που πάσχουν από αυτισμό. Ανάλογα προβλήματα αντιμετώπισα κι εγώ ο ίδιος όταν χρησιμοποίησα (διηγούμενος ένα αστείο περιστατικό που μου έτυχε στους δρόμους της Αθήνας) τη λέξη «πρεζόνι»... Πού βαδίζουμε λοιπόν; Είναι κοντά η εποχή όπου το χιούμορ θα εξαφανιστεί παντελώς από τη ζωή μας; Όπου η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος και κάθε μορφή τέχνης θα περνούν από ένα πολιτικά ορθό κόσκινο, με αποτέλεσμα έναν εύπεπτο ευνουχισμένο πολτό που δεν θα ενοχλεί κάποιες υπερευαίσθητες ψυχές; Μήπως σύντομα κάποιοι θα μας απαγορεύσουν να διηγούμαστε στα παιδιά μας τη «Χιονάτη και τους επτά νάνους» έπειτα από σχετική υπόδειξη της οργάνωσης «Περπατώντας με τους Γίγαντες»;
Μήπως θα δούμε τον «Αστερίξ» να περνάει στην παρανομία λόγω του (ρατσιστικού εις βάρος των «εύσωμων» συνανθρώπων μας) γέλιου που προκαλεί στα παιδάκια ο παχουλός και ατσούμπαλος Οβελίξ; Μήπως δεν θα ξαναδούμε ποτέ επί σκηνής τον «Ριχάρδο Γ'» επειδή η εικόνα ενός μοχθηρού κουτσού καμπούρη προσβάλλει τα άτομα με κινητικά προβλήματα;
Είναι κοντά η εποχή που θα βάλουμε χωροφύλακα στα λόγια μας και θα προσέχουμε μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας τι λέμε μην τυχόν και μας σύρουν στα δικαστήρια;
Είναι πραγματικά να απορείς πώς σε μια εποχή που η μισαλλοδοξία χτυπάει κόκκινο, που ο φασισμός εκπροσωπείται πλέον στα εθνικά Κοινοβούλια, κάποιοι ανακαλύπτουν τον ρατσισμό εκεί που τους βολεύει. Ίσως να θεωρούν πως, κατακεραυνώνοντας τον κάθε facebook user που μιλάει για «αυτιστικές συμπεριφορές», θα καλύψουν την ανεπάρκεια της Πολιτείας πάνω στο θέμα των ΑμΕΑ γενικότερα. Ίσως να θεωρούν πως, αν ο κόσμος πάψει να αποκαλεί τα πρεζόνια «πρεζόνια», αυτά θα απεξαρτηθούν και θα ζήσουν μια κανονική και ευχάριστη ζωή.
Ίσως πολύ απλά όλοι αυτοί οι μαχόμενοι «αντιρατσιστές» να βαράνε μόνο εκεί που τους παίρνει. Εκεί που δεν υπάρχουν ρίσκα. Στον τόπο του politically correct.
Η είδηση —όπως ήταν λογικό άλλωστε— πέρασε στα ψιλά. Τη διάβασαν μόνο όσοι «ξεκοκαλίζουν» τις εφημερίδες.
Ο πρωθυπουργός, που λέτε, της Μεγάλης Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, θέλοντας να ελαφρύνει τη βαριά ατμόσφαιρα που επικρατεί στη χώρα του λόγω της επαχθούς οικονομικής κρίσης, αποφάσισε να το ρίξει λίγο στην πλάκα κατά τη διάρκεια ενός γεύματος εργασίας με εκπροσώπους του Τύπου.
Το μόνο που έκανε ο —αντιγραφέας— Κάμερον ήταν να επαναλάβει ένα παλαιότερο αστειάκι του υπουργού Υγείας Σάιμον Μπερνς, ο οποίος είχε παρομοιάσει τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Τζον Μπέρκοου με τον Καλόκαρδο (έναν από τους επτά νάνους της θρυλικής Χιονάτης) λόγω του χαμηλού (1,68 μ.) αναστήματος του.
Ο μικροσκοπικός Μπέρκοου έδειξε χαρακτήρα και ανωτερότητα και δεν έβγαλε λέξη — αντίθετα όμως η αθώα αυτή πλακίτσα εξόργισε την οργάνωση που βοηθά ανθρώπους με περιορισμένη ανάπτυξη «Περπατώντας με τους Γίγαντες», η οποία δεν δίστασε να αποκαλέσει τον Κάμερον «εντελώς απαράδεκτο». Η υπόθεση σύντομα πήρε απροσδόκητα μεγάλες διαστάσεις αναγκάζοντας το γραφείο του βρετανού πρωθυπουργού να βάλει άρον άρον την ουρά στα σκέλια και να εκδώσει επίσημη ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία ο τελευταίος «επ’ ουδενί ήθελε να προσβάλει κάποιον».
Εκ πρώτης όψεως όλη αυτή η ιστορία θα έπρεπε να σκορπίζει χαμόγελα. Κι όμως... μια πιο προσεκτική ανάλυσή της δείχνει πως έχουμε να κάνουμε με μια πολύ σοβαρή νέα τάξη πραγμάτων.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον έπεσε θύμα μιας λίαν επικίνδυνης μόδας που εξαπλώνεται ραγδαία στον δυτικό κόσμο. Του λεγόμενου «politically correct». Πρόκειται για μια νέα μορφή λογοκρισίας, πιο σκοταδιστική και πιο αδυσώπητη από αυτές που είχαν επιβάλει στο παρελθόν ακόμη και τα πιο συντηρητικά και θεοκρατικά καθεστώτα. Το γεγονός πως ο ηγέτης μιας χώρας, φημισμένης παγκοσμίως για το ιδιαίτερο χιούμορ της, γίνεται σάκος του μποξ για ένα καλαμπούρι επιπέδου δημοτικού αποκαλύπτει ξεκάθαρα τι πρόκειται να ακολουθήσει.
Φυσικά, η «μόδα» αυτή φτάνει δειλά δειλά και στη χώρα μας. Πρόσφατα, φίλος μου συγγραφέας άκουσε τα πάνδεινα επειδή χρησιμοποίησε στο facebook την (εξαιρετικά κοινότοπη) έκφραση «αυτιστική συμπεριφορά της Αριστεράς». Το μπινελίκωμα δεν προήλθε από αριστερούς (όπως θα ήταν ενδεχομένως λογικό) αλλά από καλοθελητές που έσπευσαν, με χαρακτηριστική άνεση, να τον χαρακτηρίσουν «ρατσιστή», υποστηρίζοντας πως στιγματίζει και χλευάζει τα άτομα που πάσχουν από αυτισμό. Ανάλογα προβλήματα αντιμετώπισα κι εγώ ο ίδιος όταν χρησιμοποίησα (διηγούμενος ένα αστείο περιστατικό που μου έτυχε στους δρόμους της Αθήνας) τη λέξη «πρεζόνι»... Πού βαδίζουμε λοιπόν; Είναι κοντά η εποχή όπου το χιούμορ θα εξαφανιστεί παντελώς από τη ζωή μας; Όπου η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος και κάθε μορφή τέχνης θα περνούν από ένα πολιτικά ορθό κόσκινο, με αποτέλεσμα έναν εύπεπτο ευνουχισμένο πολτό που δεν θα ενοχλεί κάποιες υπερευαίσθητες ψυχές; Μήπως σύντομα κάποιοι θα μας απαγορεύσουν να διηγούμαστε στα παιδιά μας τη «Χιονάτη και τους επτά νάνους» έπειτα από σχετική υπόδειξη της οργάνωσης «Περπατώντας με τους Γίγαντες»;
Μήπως θα δούμε τον «Αστερίξ» να περνάει στην παρανομία λόγω του (ρατσιστικού εις βάρος των «εύσωμων» συνανθρώπων μας) γέλιου που προκαλεί στα παιδάκια ο παχουλός και ατσούμπαλος Οβελίξ; Μήπως δεν θα ξαναδούμε ποτέ επί σκηνής τον «Ριχάρδο Γ'» επειδή η εικόνα ενός μοχθηρού κουτσού καμπούρη προσβάλλει τα άτομα με κινητικά προβλήματα;
Είναι κοντά η εποχή που θα βάλουμε χωροφύλακα στα λόγια μας και θα προσέχουμε μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας τι λέμε μην τυχόν και μας σύρουν στα δικαστήρια;
Είναι πραγματικά να απορείς πώς σε μια εποχή που η μισαλλοδοξία χτυπάει κόκκινο, που ο φασισμός εκπροσωπείται πλέον στα εθνικά Κοινοβούλια, κάποιοι ανακαλύπτουν τον ρατσισμό εκεί που τους βολεύει. Ίσως να θεωρούν πως, κατακεραυνώνοντας τον κάθε facebook user που μιλάει για «αυτιστικές συμπεριφορές», θα καλύψουν την ανεπάρκεια της Πολιτείας πάνω στο θέμα των ΑμΕΑ γενικότερα. Ίσως να θεωρούν πως, αν ο κόσμος πάψει να αποκαλεί τα πρεζόνια «πρεζόνια», αυτά θα απεξαρτηθούν και θα ζήσουν μια κανονική και ευχάριστη ζωή.
Ίσως πολύ απλά όλοι αυτοί οι μαχόμενοι «αντιρατσιστές» να βαράνε μόνο εκεί που τους παίρνει. Εκεί που δεν υπάρχουν ρίσκα. Στον τόπο του politically correct.
