Ηπειρώτικος και ηπειρωτικός

[nickel]

ηπειρώτικο headbanging

Ανοίξτε, σας παρακαλώ, νήμα για τη διαφορά ανάμεσα σε ηπειρωτικός και ηπειρώτικος.

(Πω πω έκανα κεφάλι πρωινιάτικα.)

 

[pidyo]

Ανοίξτε, σας παρακαλώ, νήμα για τη διαφορά ανάμεσα σε ηπειρωτικός και ηπειρώτικος.

Υπάρχουν κι άλλες τέτοιες λέξεις (στις οποίες η διαφορά στον τονισμό αλλάζει τη σημασία, ενώ πρόκειται για την ίδια λέξη), αλλά δεν θυμάμαι ποιες...

Πώς το λέμε το φαινόμενο;

 

[nickel]

Όπως δουλειά / δουλεία;

Πώς το λέμε το φαινόμενο;

Δεν ξέρω. Αποσυντονισμός;

 

[drsiebenmal]

Ανοίξτε, σας παρακαλώ, νήμα για τη διαφορά ανάμεσα σε ηπειρωτικός και ηπειρώτικος.

Καμία διαφορά, νομίζω. Ίσως λιγότερη και από το Αμερικάνος/Αμερικανός. Απλώς, στον γραπτό λόγο έχουμε τη δυνατότητα να αποφύγουμε τη σύγχυση χρησιμοποιώντας ως επιθετικό προσδιορισμό τη γενική με αρχικό πεζό ή κεφαλαίο και στον προφορικό λόγο καταφεύγουμε σε αυτό το τέχνασμα του διαφορετικού τονισμού. Είναι απλώς θέμα συνήθειας.

 

[nickel]

Δες πώς το χειρίζεται το ΛΚΝ:
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=ηπειρωτικ%&sin=all

 

[daeman]

Καμία διαφορά, νομίζω. Ίσως λιγότερη και από το Αμερικάνος/Αμερικανός. Απλώς, στον γραπτό λόγο έχουμε τη δυνατότητα να αποφύγουμε τη σύγχυση χρησιμοποιώντας ως επιθετικό προσδιορισμό τη γενική με αρχικό πεζό ή κεφαλαίο και στον προφορικό λόγο καταφεύγουμε σε αυτό το τέχνασμα του διαφορετικού τονισμού. Είναι απλώς θέμα συνήθειας.

Πάντως, δεν θα έλεγα ποτέ «η ηπειρώτικη Ευρώπη» ή οι «ηπειρώτικες ΗΠΑ», εκτός αν κανείς Ηπειρώτης έπαιρνε τ' άπαρτα. ;)
Αμφιμονοσήμαντη σχέση δεν είναι, δηλαδή.

 

[drsiebenmal]

Εντάξει, αν ήμουν σωστός λεξικογράφος θα το είχα διατυπώσει σαφέστερα. :)
Εννοούσα, λοιπόν, ακριβώς αυτό: ότι το ηπειρώτικος αφορά μόνο σε θέματα της Ηπείρου και όχι μιας ή πολλών ηπείρων.
Αλλά δεν έχουμε (ηχητική) διαφορά ούτε στο Ηπειρώτης/ηπειρώτης, ούτε στο Ήπειρος/ήπειρος.

 

[daeman]

Υπάρχουν κι άλλες τέτοιες λέξεις (στις οποίες η διαφορά στον τονισμό αλλάζει τη σημασία, ενώ πρόκειται για την ίδια λέξη), αλλά δεν θυμάμαι ποιες...

Τις μαζεύουμε;

γεια - για - γιά (διαζευκτικό), γιά (επιφώνημα)
μία - μια (και εν μια νυκτί)
θεία - θεια
θεία - θεια

Για ορντέβρ γιά για ορεχτικό, γιά.

---

Edit: ίσταμαι υπό Πιδύου άνωθεν διορθωθείς. Παρομοίως με τη θεία - θεια, το Αμερικανός - Αμερικάνος, ή μήπως όχι;

 

[pidyo]

Τις μαζεύουμε;

γεια - για - γιά (διαζευκτικό), γιά (επιφώνημα)
μία - μια (και εν μια νυκτί)
θεία - θεια

Δεν είναι όλα ίδιες περιπτώσεις. Το ηπειρωτικό - ηπειρώτικο είναι η ίδια ακριβώς λέξη (σε ετυμολογία και μορφολογία) που σημαίνει κάτι διαφορετικό αναλόγως του τονισμού. Το δουλειά - δουλεία επίσης, αλλά είναι πια τόσο σαφής η διακριτή πορεία των δύο λέξεων, που μιλάμε, εχμ, για δυο λέξεις. Στο θεία - θεια η διαφορά στον τονισμό δημιουργεί απλώς διαφορά στο register της λέξης, όχι διαφορετικό νόημα. Τα γεια - για είναι απλώς ομόηχα, δεν έχουν άλλη σχέση.

 

[drsiebenmal]

Ανάλογο νήμα στη Λεξιλογία: Λέσβιες VS Λεσβίες

 

[daeman]

...
Ο δόλιος και ο δόλιος (με συνίζηση), με κοινό έτυμο, χωρίς διαφορά στον τονισμό αλλά με φωνολογική διαφοροποίηση, κάπου εδώ δεν χωράνε;

 

[nickel]

Για συνίζηση έχουμε υλικό εδώ:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?3806-Συνίζηση-και-ορθογραφία