Πώς είπατε. (ιδού η απορία)

phoebs

New member
Πολύ καλησπέρα, σχεδόν, σε όλους. Το πρώτο μου ποστ κι αφορά τον τονισμό του Πώς ή Πού σε ερωτηματική πρόταση μεν, που καταλήγει σε ερωτηματικό δε. Νιώθω πολύ πιο άνετα, όταν η πρόταση είναι, σύντομη, και ερωτηματική, να αγνοώ τον τονισμό στο Πως, αφού θα καταλήξει σε ; ή αντιστρόφως, εάν τονίζω το Πώς να ολοκληρώνω με τελεία. Τι λέτε; Απόψεις; Ευχαριστώ! (Πώς είπατε. Πως είπατε;)
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλησπέρα (πέρα ως πέρα), καλωσόρισες.

Σύντομη απάντηση: Τα πώς και πού με την ερωτηματική σημασία (και όχι το πως=ότι ή το αναφορικό που=το οποίο) παίρνουν πάντα τόνο (εκτός αν είναι γραμμένα με κεφαλαία, ΠΩΣ και ΠΟΥ). Ερωτηματικό μπαίνει στο τέλος της ερωτηματικής πρότασης όταν η πρόταση είναι ευθεία και όχι πλάγια. Π.χ.
— Πώς; (είπε ο κουφός)
— Θα τους δούμε αύριο. — Πού;
— Πώς είπατε;
Έμαθα από πού ήρθε και του είπα πώς να επιστρέψει εκεί.


Όταν διαβάζω στα ΜΚΔ και διαπιστώνω ότι πολλοί ξεχνάνε αυτούς τους τόνους, τα μάτια μου κάνουν περίεργους κύκλους. o_O
 

phoebs

New member
Καλησπέρα (πέρα ως πέρα), καλωσόρισες.

Σύντομη απάντηση: Τα πώς και πού με την ερωτηματική σημασία (και όχι το πως=ότι ή το αναφορικό που=το οποίο) παίρνουν πάντα τόνο (εκτός αν είναι γραμμένα με κεφαλαία, ΠΩΣ και ΠΟΥ). Ερωτηματικό μπαίνει στο τέλος της ερωτηματικής πρότασης όταν η πρόταση είναι ευθεία και όχι πλάγια. Π.χ.
— Πώς; (είπε ο κουφός)
— Θα τους δούμε αύριο. — Πού;
— Πώς είπατε;
Έμαθα από πού ήρθε και του είπα πώς να επιστρέψει εκεί.


Όταν διαβάζω στα ΜΚΔ και διαπιστώνω ότι πολλοί ξεχνάνε αυτούς τους τόνους, τα μάτια μου κάνουν περίεργους κύκλους. o_O
σ'ευχαριστώ για το καλωσόρισμα και την απάντηση. Για την ιστορία και την κουβέντα... Ποιος ο λόγος να προσθέσουμε τόνο στο ερωτηματικό πώς, ιδίως εάν ξεκινά με αυτό η πρόταση και τελειώνει σε εμφανές ερωτηματικό; Υπάρχει περίπτωση να έχει άλλο νόημα το αρχικό πως; "Θέλω να σου πω. Πως σε αγαπώ." Δεν θα συνέβαινε ποτέ αυτό, σωστά; Άρα; (για την κουβέντα και μόνο)
 
Μα δεν μπορεί να αλλάζει η ορθογραφία της λέξης ανάλογα με την πρόταση στην οποία βρίσκεται. Ο τόνος χρησιμεύει για να διακρίνεται το ερωτηματικό από το αναφορικό «πως» και «που» - έτσι γράφονται αυτές οι λέξεις, όπου κι αν βρίσκονται. Θα ήταν παράδοξο να πρέπει να αναλύσουμε την κάθε πρόταση για να δούμε πώς (χαχα) θα γράψουμε μια λέξη.
 

nickel

Administrator
Staff member
Από τη στιγμή που αποφασίσαμε ότι θα κάνουμε αυτή τη διάκριση (θυμίζω ότι στο πολυτονικό είχαν διαφορετικό τόνο: ποῡ και πῶς τα ερωτηματικά, πού και πώς τα άλλα, με αποτέλεσμα κάθε φορά που διαβάζω πολυτονισμένο κείμενο να με μπερδεύουν τα πού και πώς), δεν δυσκολεύουμε τα πράγματα δημιουργώντας διαφορετικές συνθήκες και κανόνες. Δηλαδή, όταν ... (δεν χρειάζεται να πω άλλα, καλύφθηκα). :-)
 

phoebs

New member
Μα δεν μπορεί να αλλάζει η ορθογραφία της λέξης ανάλογα με την πρόταση στην οποία βρίσκεται. Ο τόνος χρησιμεύει για να διακρίνεται το ερωτηματικό από το αναφορικό «πως» και «που» - έτσι γράφονται αυτές οι λέξεις, όπου κι αν βρίσκονται. Θα ήταν παράδοξο να πρέπει να αναλύσουμε την κάθε πρόταση για να δούμε πώς (χαχα) θα γράψουμε μια λέξη.
Μα τελικά αυτό κάνουμε. Όταν είναι ερωτηματική, ασχέτως αν ακολουθεί ερωτηματικό τη γράφουμε με τόνο, όταν όχι, χωρίς! Ευχαριστώ πάντως, κατάλαβα το πνεύμα σου.
 
Όχι, δεν κάνουμε αυτό - το «πως» και το «πώς» είναι διαφορετικές λέξεις, δεν είναι η ίδια λέξη που γράφεται με διαφορετικό τρόπο κατά περίπτωση.
 

Inachus

Member
Νομίζω ότι υπάρχει μία τάση στο διαδίκτυο -και δεν αναφέρομαι μόνο σε περιπτώσεις chat- να μην τονίζονται τα ερωτηματικά "πώς" και "πού". Οι λόγοι μπορεί να είναι διάφοροι: συνειδητή επιλογή, άγνοια του κανόνα, βιασύνη, τεμπελιά. Εκεί ο αναγνώστης χρειάζεται να κάνει κάποιες φορές το τεστ για να καταλάβει ποιο είναι το σωστό.
 

phoebs

New member
Νομίζω ότι υπάρχει μία τάση στο διαδίκτυο -και δεν αναφέρομαι μόνο σε περιπτώσεις chat- να μην τονίζονται τα ερωτηματικά "πώς" και "πού". Οι λόγοι μπορεί να είναι διάφοροι: συνειδητή επιλογή, άγνοια του κανόνα, βιασύνη, τεμπελιά. Εκεί ο αναγνώστης χρειάζεται να κάνει κάποιες φορές το τεστ για να καταλάβει ποιο είναι το σωστό.
Ναι, κατανοώ τι λες. Απλώς, με την έννοια ότι δεν ξεκινά μια πρόταση με το πώς αν δεν είναι ερωτηματική, το θεωρώ λιγάκι υπερβολή και το να τονίζω και το να προσθέτω την τελεία στο τέλος. Δεν θα πούμε ποτέ: "Ο Γιάννης είπε. Πως θα έρθει" αλλά ίσως "Ο Γιάννης αναρωτήθηκε... Πώς θα έρθει." ή "Πού βρίσκει τα χρήματα.". Με αυτή την έννοια θεωρώ αχρείαστο ίσως το ερωτηματικό ή αντίστροφα, τον τονισμό εάν ακολουθεί ερωτηματικό. Και γι'αυτό το έθεσα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Phoebs, επίτρεψέ μου να επαναλάβω κάτι, για τη χρήση και άλλων νέων μελών ενδεχομένως. Ο πυρήνας των μελών της Λεξιλογίας είναι μεταφραστές — άτομα δηλαδή που αμειβόμαστε (συχνά από εκδότες ή πολύ μεγάλες εταιρείες) προκειμένου να γράφουμε σωστά και επικοινωνιακά ελληνικά. Μας κρίνουν οι επιμελητές των κειμένων μας και οι αναγνώστες τους — άρα επιβάλλεται να γράφουμε με τρόπο που δεν κάνει τον αναγνώστη να ξεχνά το «μήνυμα» και να επικεντρώνεται στην ανορθογραφία, την ασυνταξία ή τον αχρείαστο νεωτερισμό. Δεν είμαστε συντηρητικοί· αντιθέτως, παρακολουθούμε τις εξελίξεις της γλώσσας, τα νέα σχήματα, την ορολογία, όσο κανείς άλλος — ας μην ξεχνάμε πόσο μπροστά, πόσο ενήμεροι, πρέπει να είναι οι υποτιτλιστές, οι θεατρικοί μεταφραστές, οι μεταφραστές τεχνικών ή ιατρικών κειμένων. Απλώς επιδιώκουμε, εκτός από τη συνεχή ενημέρωση, να αντιλαμβανόμαστε καλά και τις ισορροπίες. Έτσι, όταν συμφωνούμε εδώ σε κάποια διατύπωση για ένα γλωσσικό φαινόμενο (και συνήθως συμφωνούμε), δεν είναι άσχημη ιδέα να την εμπιστεύονται και οι άλλοι.

Στα ΜΚΔ βλέπουμε τους διαδικτυωμένους Έλληνες να καταθέτουν μια τεράστια ποσότητα αμορφωσιάς, αδιαφορίας ή προχειρότητας. Δεν αποκλείεται κάποιες από τις κακές συνήθειες των γραπτών στα ΜΚΔ να γίνουν ο αυριανός κανόνας. Προς το παρόν, πάντως, τα ερωτηματικά πώς και πού τονίζονται, είτε σε ευθεία είτε σε πλάγια ερώτηση, και όποιος μεταφραστής δεν εφαρμόζει τον κανόνα διορθώνεται από τον επιμελητή του. Δηλαδή, σε αυτό δεν μας επηρεάζει καθόλου η χαλαρότητα στα ΜΚΔ.
 

phoebs

New member
Καλημέρα. Phoebs, επίτρεψέ μου να επαναλάβω κάτι, για τη χρήση και άλλων νέων μελών ενδεχομένως. Ο πυρήνας των μελών της Λεξιλογίας είναι μεταφραστές — άτομα δηλαδή που αμειβόμαστε (συχνά από εκδότες ή πολύ μεγάλες εταιρείες) προκειμένου να γράφουμε σωστά και επικοινωνιακά ελληνικά. Μας κρίνουν οι επιμελητές των κειμένων μας και οι αναγνώστες τους — άρα επιβάλλεται να γράφουμε με τρόπο που δεν κάνει τον αναγνώστη να ξεχνά το «μήνυμα» και να επικεντρώνεται στην ανορθογραφία, την ασυνταξία ή τον αχρείαστο νεωτερισμό. Δεν είμαστε συντηρητικοί· αντιθέτως, παρακολουθούμε τις εξελίξεις της γλώσσας, τα νέα σχήματα, την ορολογία, όσο κανείς άλλος — ας μην ξεχνάμε πόσο μπροστά, πόσο ενήμεροι, πρέπει να είναι οι υποτιτλιστές, οι θεατρικοί μεταφραστές, οι μεταφραστές τεχνικών ή ιατρικών κειμένων. Απλώς επιδιώκουμε, εκτός από τη συνεχή ενημέρωση, να αντιλαμβανόμαστε καλά και τις ισορροπίες. Έτσι, όταν συμφωνούμε εδώ σε κάποια διατύπωση για ένα γλωσσικό φαινόμενο (και συνήθως συμφωνούμε), δεν είναι άσχημη ιδέα να την εμπιστεύονται και οι άλλοι.

Στα ΜΚΔ βλέπουμε τους διαδικτυωμένους Έλληνες να καταθέτουν μια τεράστια ποσότητα αμορφωσιάς, αδιαφορίας ή προχειρότητας. Δεν αποκλείεται κάποιες από τις κακές συνήθειες των γραπτών στα ΜΚΔ να γίνουν ο αυριανός κανόνας. Προς το παρόν, πάντως, τα ερωτηματικά πώς και πού τονίζονται, είτε σε ευθεία είτε σε πλάγια ερώτηση, και όποιος μεταφραστής δεν εφαρμόζει τον κανόνα διορθώνεται από τον επιμελητή του. Δηλαδή, σε αυτό δεν μας επηρεάζει καθόλου η χαλαρότητα στα ΜΚΔ.
Καλό μεσημέρι. Πολύ σωστά. Μπορεί να είμαι νέα στο κομμάτι της επιμέλειας, όμως η εμπειρία μου εστιάζει στη δημοσιογραφία και την κειμενογραφία. Κι είναι πράγματι πολύτιμη η αρωγή των μελών, εδώ, αφού γενικότερα θεμιτό είναι να υπάρχει μια σύμπνοια στη γραφή, ακόμη κι αν φυτρώνουν διάφορες "σχολές". Γι'αυτό, άλλωστε, και θέτω κάποια θέματα προς συζήτηση περισσότερο και όχι σαν απορίες. Την εμπειρία των επιμελητών και μεταφραστών αποζητώ. Ευχαριστώ.
 
Top