πάση θυσία = at any cost, at all costs
Είδα πάλι σε δημοσκόπηση την ερώτηση κατά πόσο η Ελλάδα θα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ «πάση θυσία». Είναι μια διατύπωση που με εκνευρίζει μια και κάθε άνθρωπος —ή, καλύτερα, κάθε δημοσκοπούμενος— που καταλαβαίνει ελληνικά θα έπρεπε να απαντήσει όχι σε αυτή την ερώτηση. Τι θα πει «πάση θυσία»; Θα επιμέναμε να μείνουμε στο ευρώ αν έπρεπε να κόψουμε τον αριστερό μας αντίχειρα ή να βγάλουμε το δεξί μας μάτι; Προφανώς, οι ερωτώμενοι δεν παίρνουν την ερώτηση τοις μετρητοίς αλλά την ερμηνεύουν ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Ποιος θα ήταν ο τρόπος με τον οποίο θα έπρεπε να διατυπωθεί η ερώτηση έτσι ώστε να είναι αμερόληπτη, να μην παίρνει θέση στη συζήτηση «ευρώ ή δραχμή»;
Μια διατύπωση θα μπορούσε να είναι: «Πρέπει να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ παρά τις θυσίες;» Νομίζω ότι και αυτή η διατύπωση κλίνει περισσότερο προς τη μία πλευρά — δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να είναι ακόμα μεγαλύτερες οι θυσίες που θα συνεπάγεται η άλλη επιλογή.
Ποια θα ήταν για σας η πιο ουδέτερη ερώτηση;
Προς το παρόν, σκεφτόμουν π.χ. την εξής διατύπωση: «Πιστεύετε ότι η Ελλάδα θα ωφεληθεί μακροπρόθεσμα περισσότερο από την παραμονή στο ευρώ ή από την επιστροφή στη δραχμή;»
Θα μπορούσε να εξειδικευτεί:
Πιστεύετε ότι η Ελλάδα συνολικά θα ωφεληθεί μακροπρόθεσμα περισσότερο από την παραμονή στο ευρώ ή από την επιστροφή στη δραχμή;
Πιστεύετε ότι η οικογένειά σας ειδικότερα θα ωφεληθεί μακροπρόθεσμα περισσότερο από την παραμονή στο ευρώ ή από την επιστροφή στη δραχμή;
Είναι γνωστό ότι όσοι έχουν μεγάλες και ασφαλείς καταθέσεις σε ευρώ, θα ωφεληθούν από την επιστροφή στη δραχμή, οπότε δεν αποκλείεται να δώσουν δύο διαφορετικές απαντήσεις.
(Το νήμα, προς το παρόν, στα γλωσσικά.)
Είδα πάλι σε δημοσκόπηση την ερώτηση κατά πόσο η Ελλάδα θα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ «πάση θυσία». Είναι μια διατύπωση που με εκνευρίζει μια και κάθε άνθρωπος —ή, καλύτερα, κάθε δημοσκοπούμενος— που καταλαβαίνει ελληνικά θα έπρεπε να απαντήσει όχι σε αυτή την ερώτηση. Τι θα πει «πάση θυσία»; Θα επιμέναμε να μείνουμε στο ευρώ αν έπρεπε να κόψουμε τον αριστερό μας αντίχειρα ή να βγάλουμε το δεξί μας μάτι; Προφανώς, οι ερωτώμενοι δεν παίρνουν την ερώτηση τοις μετρητοίς αλλά την ερμηνεύουν ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Ποιος θα ήταν ο τρόπος με τον οποίο θα έπρεπε να διατυπωθεί η ερώτηση έτσι ώστε να είναι αμερόληπτη, να μην παίρνει θέση στη συζήτηση «ευρώ ή δραχμή»;
Μια διατύπωση θα μπορούσε να είναι: «Πρέπει να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ παρά τις θυσίες;» Νομίζω ότι και αυτή η διατύπωση κλίνει περισσότερο προς τη μία πλευρά — δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να είναι ακόμα μεγαλύτερες οι θυσίες που θα συνεπάγεται η άλλη επιλογή.
Ποια θα ήταν για σας η πιο ουδέτερη ερώτηση;
Προς το παρόν, σκεφτόμουν π.χ. την εξής διατύπωση: «Πιστεύετε ότι η Ελλάδα θα ωφεληθεί μακροπρόθεσμα περισσότερο από την παραμονή στο ευρώ ή από την επιστροφή στη δραχμή;»
Θα μπορούσε να εξειδικευτεί:
Πιστεύετε ότι η Ελλάδα συνολικά θα ωφεληθεί μακροπρόθεσμα περισσότερο από την παραμονή στο ευρώ ή από την επιστροφή στη δραχμή;
Πιστεύετε ότι η οικογένειά σας ειδικότερα θα ωφεληθεί μακροπρόθεσμα περισσότερο από την παραμονή στο ευρώ ή από την επιστροφή στη δραχμή;
Είναι γνωστό ότι όσοι έχουν μεγάλες και ασφαλείς καταθέσεις σε ευρώ, θα ωφεληθούν από την επιστροφή στη δραχμή, οπότε δεν αποκλείεται να δώσουν δύο διαφορετικές απαντήσεις.
(Το νήμα, προς το παρόν, στα γλωσσικά.)
