Συνοπτική Γραμματική της Νέας Ελληνικής | Λεξικολογία: Εισαγωγή στην ανάλυση της λέξης και του λεξικού

nickel

Administrator
Staff member
Για δύο νέα βιβλία που θα ενδιαφέρουν κάποιους από εμάς διάβασα στη Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας (4/7/08) και μεταφέρω ολόκληρη την παρουσίαση:

Της γλώσσας

Παρουσιάζουν ο ΝΙΚΟΣ ΝΤΟΚΑΣ και ο ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ


1. ΧΡ. ΚΛΑΙΡΗΣ - Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ Συνοπτική Γραμματική της Νέας Ελληνικής ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ: Α. ΜΟΖΕΡ - ΑΙΚ. ΜΠΑΚΑΚΟΥ-ΟΡΦΑΝΟΥ - ΣΠ. ΣΚΟΠΕΤΕΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ» ΣΕΛ. 445, ευρώ 27,50

Η γλώσσα είναι σύστημα επικοινωνίας. Μια έμφυτη ικανότητα του ανθρώπου να εκφράζει τη σκέψη του μέσω ενός συστήματος φωνητικών ή γραπτών σημείων. Αυτά τα σημεία είναι που πρέπει κάθε χρήστης της γλώσσας να γνωρίζει πώς λειτουργούν, τόσο στις μεταξύ τους σχέσεις όσο και με τις παθήσεις τους. Γι' αυτό «...η σύνταξη γραμματικής μιας γλώσσας -όπως επισημαίνουν οι καθηγητές γλωσσολόγοι Χρ. Κλαίρης (Σορβόνη) και Γεωργ. Μπαμπινιώτης (Παν. Αθηνών) -αποτελεί βασικό αίτημα για την καλύτερη λειτουργία μιας κοινωνίας στον χώρο της επικοινωνίας και για την ίδια την κατοχύρωση της ταυτότητάς της».

Οι δύο γλωσσολόγοι μετά τη μεγάλη επίτομη «Γραμματική της Νέας Ελληνικής» (2005) θεώρησαν αναγκαία την παρουσίαση μιας συνοπτικής μορφής της. Ενώ η πρώτη απευθυνόταν σε εξειδικευμένο αναγνωστικό κοινό, η δεύτερη -χωρίς να παραλείπει τίποτε από τα ουσιώδη στοιχεία της πρώτης- ανταποκρίνεται περισσότερο στις ανάγκες ενός ευρύτερου κοινού. Έτσι, ενώ ακολουθεί την οργάνωση της ύλης και την προσέγγιση (δομολειτουργική - επικοινωνιακή) της μεγάλης Γραμματικής, «επικεντρώνεται στην πληροφορία που θα αναζητήσει συχνότερα ο καθημερινός χρήστης». Οι συγγραφείς δηλώνουν ότι καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια «ώστε να απαλλαχθεί η περιγραφή των γραμματικών μηχανισμών της ελληνικής γλώσσας από "ρυθμιστικές δεσμεύσεις". Από την περιγραφή του δυναμικού χαρακτήρα της γλώσσας, της εγγενούς πολυμορφίας και του δικαιώματος επιλογής του χρήστη, καθίσταται φανερό πως ό,τι διέπει τη γλώσσα, ως ατομική και συλλογική έκφραση, είναι η ελευθερία στη χρήση και στις επιλογές που προσφέρει η ίδια η γλώσσα και όχι η αναγκαστική συμμόρφωση σε ρυθμιστικούς κανόνες και τύπους». Μένει βέβαια να δούμε στην πράξη -και κυρίως στο σχολείο- αν αυτή η Γραμματική συμβάλλει στην ανανέωση της διδασκαλίας της γλώσσας.


2. ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ Λεξικολογία Εισαγωγή στην ανάλυση της λέξης και του λεξικού «ΠΑΤΑΚΗΣ» ΣΕΛ. 384, ευρώ 27

Είναι φανερό πως η «Λεξικολογία» του γλωσσολόγου (διδάσκει στα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων και Πατρών) Γιώργου Ξυδόπουλου στοχεύει σε πιο εξειδικευμένο ή εν πάσει περιπτώσει πιο απαιτητικό αναγνωστικό κοινό. Το βιβλίο του αποτελεί μια εισαγωγή στη σύγχρονη λεξικολογία. Ασχολείται με την ανάλυση της «λέξης» και του «λεξικού», με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση του λεξικού αποθέματος της ελληνικής γλώσσας. Στα κεφάλαια του βιβλίου αυτού -είναι εφτά- ο συγγραφέας κατέβαλε προσπάθεια να παρουσιάσει και να εξηγήσει «με παιδαγωγικό τρόπο μια ποικιλία επιστημονικών ζητημάτων που άπτονται της λεξικολογικής ανάλυσης, ώστε να γίνουν εύκολα κατανοητά από ειδικούς και μη αναγνώστες». Τα κεφάλαια φέρουν ως τίτλο τους τη «λέξη-κλειδί» που χαρακτηρίζει το περιεχόμενο τους: Λεξικολογία, Λέξη, Λεξιλόγιο, Έννοια, Μορφή, Ποικιλία, Λήμμα.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Κάτι το ότι έκλεισαν τα Ελληνικά Γράμματα, κάτι το ότι έχουν περάσει και κάποια χρόνια από την έκδοση της Γραμματικής Κλαίρη-Μπαμπινιώτη, έχουμε μια «νέα έκδοση» (στην οποία ωστόσο αγνοώ το τι αλλαγές έχουν υπεισέλθει), τούτη τη φορά από το γνωστό Κέντρο Λεξικολογίας:

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=showbook&bookid=172826
(Ομοίως συνέβη και με τη Συνοπτική εκδοχή τής ΓΝΕΓ: http://www.biblionet.gr/main.asp?page=showbook&bookid=172827.)
Βλ. κ. http://www.lexicon.gr/gram/index.php.
 
Top