Τι είναι το οικόσημα;

Να πω την αμαρτία μου, εγώ οικόσημο το ήξερα πάντα. Όπως το λένε τα λεξικά, π.χ. το ΛΚΝ:


(και σχεδόν τα ίδια), το ΛΝΕΓ, που αναφέρει και πρώτη εμφάνιση:


Σήμερα βλέπω εδώ τη μορφή το οικόσημα με πληθ. τα οικόσημα: Ένα οικόσημα που αναφέρεται σε Ελληνα τιτλούχο, τον πρίγκιπα Χουάν Αρκάδιο Λάσκαρι-Κομνηνό [...]

Μπα λέω, τυπογραφικό θα είναι. Και ίσως αυτό στο άρθρο να είναι. Όμως δεν είναι μόνο του στο νέτι:

+"το οικόσημα"

Οπότε; Λάθος και να το πνίξουμε νωρίς νωρίς ή κάτι άλλο;

Μήπως πρόκειται για κατασκευή που ακολουθεί τη λογική για το επίσημα;

Εμ, λάθος δεν είναι; Αν στον ενικό ήταν "το οικόσημα", έπρεπε στον πληθυντικό να είναι "τα οικοσήματα", σωστά;

Ε, ναι.

Όσα από αυτά δεν είναι σκέτα λάθη, είναι αδόκιμες προσπάθειες κατασκευής όρου πάνω στη λογική που λέει ο Ζάζουλας. Αλλά πέφτουν στο κενό, γιατί ήδη από τον 19ο αιώνα (τουλάχιστον) είναι καθιερωμένος όρος το οικόσημο. (Παλιότερα το έλεγαν άρμα, η, θηλυκό).

Ωστόσο, υπάρχει και το οικολογικό σήμα, το γνωστό ecolabel (> οικόσημα).

Σ' αυτή τη σελίδα μπορούμε να δούμε διάφορα οικοσήματα.

Εγώ, πάντως, μόνο ως οικόσημο το ήξερα. Η επισήμανση του Earion με καλύπτει απόλυτα. Αν είναι να αναθεωρήσουμε λύσεις εδραιωμένες εδώ και πολλά. πολλά χρόνια...

Στην παρέα που από το σήμα φτιάχνει ουσιαστικά σε -σημο (αγγελιόσημο, βιβλιόσημο, γραμματόσημο, δωρόσημο, εθνόσημο, ένσημο, εύσημο, ιατρόσημο, κληρικόσημο, οδόσημο, οικόσημο, ορόσημο, παράσημο, πρόσημο, υδατόσημο, φθογγόσημο, φορόσημο, χαρτόσημο κ.ά.) υπήρχε μοναδική εξαίρεση το (αρχαίο) επίσημα. Σ' αυτό προστέθηκε τώρα το οικόσημα (του οικοσήματος, τα οικοσήματα, των οικοσημάτων), που είναι διασταύρωση του οικολογικού σήματος, όπως το ecolabel βγήκε από το ecological label, και δεν έχει σχέση με το οικόσημο (τα οικόσημα, από το Hauswappen).

Παραδείγματα χρήσης (που θέλουν ψάξιμο για να ξεδιαλεχτούν από τα οικοσήματα που είναι οικόσημα):

Και, με την ευκαιρία:

ecolabelling = οικοσήμανση
http://www.eionet.europa.eu/gemet/concept?cp=2435

Αναρωτιέμαι μήπως θα ήταν το συνετότερο γλωσσικά (κι ας μην είναι και το συνεπέστερο, με βάση τους κανόνες σύνθεσης των λέξεων) το να κάνουμε χρήση τής προφύλαξης* — οπότε να μην αναβιβαστεί ο τόνος στη σύνθεση κι έτσι να έχουμε για το ecolabel το οικοσήμα. Θα πρόσεξες, φαντάζομαι, ότι είναι ευχερέστατο να πούμε και να γράψουμε όλες τις άλλες πτώσεις (όπου, εκτός απ' τη γενική πληθυντικού, τονίζεται το -σή-), στις οποίες είναι ξεκάθαρο ότι ο γράφων ή ο ομιλών δεν έχει μπερδέψει τη λέξη με το οικόσημο, εκτός από την ονομαστική ενικού.

Και, ανατρέχοντας στην altavista (κοίτα να δεις που υπάρχει ακόμα) για να δω αν το λέει κανείς οικοσήμα στην ονομ. ενικ., βρίσκω αυτό ακριβώς που τσιτάρισες κι εσύ από την ΕΕ (και δεν ξέρω αν το πρόσεξες): :)
Το ενεργειακό σήμα θα συντονίζεται στενά με το κοινοτικό σύστημα οικο-σήματος, το οποίο λειτουργεί σε εθελούσια βάση και κατά τρόπο επιλεκτικό που ήδη εφαρμόζεται σε ορισμένες οικιακές συσκευές, όπως στα ηλεκτρικά πλυντήρια και τα ψυγεία, οικοσήμα το οποίο εκχωρείται μόνο στα προϊόντα εκείνα τα οποία τηρούν αυστηρές περιβαλλοντικές προϋποθέσεις, περιλαμβανομένης και αυτής σχετικά με την ενεργειακή κατανάλωση.

Μη σου πω ότι ακόμη και το επίσημα μπορεί να είχε καλύτερη τύχη αν, στα πλαίσια της γλωσσικής προφύλαξης (μια και ταυτίζεται με το επίρρημα επίσημα — αναρωτηθείτε τι τελικά σημαίνει η φράση «το επίσημα τοποθετημένο λάθος»), γινόταν επισήμα.

_________________________
* Αντιγράφω από το ΛΝΕΓ για την προφύλαξη (γλωσσ.): η αποφυγή [...] σύγχυσης που προέρχεται [...] από τη φωνητική σύμπτωση διαφορετικών τύπων.

Ζάζουλα, γιατί όχι; Συμφωνώ. Πρέπει να προφυλαχτεί ο έως τώρα ευρύτατα χρησιμοποιούμενος όρος οικόσημο (έχουμε και οικοσηματολογία, Wappenkunst, l'art du blason, heraldry --δίπλα στον εκ μεταφοράς όρο εραλδική). Και μη νομίζετε ότι τα οικόσημα περιορίζονται στα χωράφια της ιστορίας, γιατί τα παιχνίδια ρόλων είναι γεμάτα από τέτοια.

Νίκελ, καμία από τις δώδεκα περιπτώσεις που παραθέτεις δεν αφορά οικόσημα. Είναι όλα οικοσήματα.

Η ερώτηση του τίτλου είναι «Τι είναι το οικόσημα;». Και απάντησα: εκτός από ζαβό οικόσημο είναι και σωστή απόδοση του ecolabel. Και τεκμηρίωσα. Και δεν θεωρώ ότι υπάρχει λόγος να προφυλαχτούμε επί τούτου για μια λέξη σπάνια και τεχνικής χρήσης. Αν ωστόσο πέσει ο τόνος της λόγω προφύλαξης (γενικότερα, όχι σε μία-δύο περιπτώσεις), θα αγκαλιάσουμε και το οικοσήμα.