Θα μπορούσα να πω ότι ζήλεψα τα νήματα για τη σκακιστική ορολογία (στον Οβολώνα και εδώ), νήματα που ακόμα δεν έχω διαβάσει προσεχτικά, γιατί με ψυχοπλακώνει να συζητάνε οι άλλοι για παιχνίδι που κάποτε έπαιζα και να μην καταλαβαίνω τι λένε (μα τι είναι η ισπανική 4 ίππων; αναφώνησα, έχοντας μείνει στην ισπανική ομελέτα!).
Η αλήθεια είναι ότι η έμπνευση ξεκίνησε από την τρύπα που βρήκα στα λεξικά, καθώς κανένας δεν έχει την κέντα! Και καλά να μην έχουν τη βαριάντα του ζατρικίου, αλλά ούτε την κέντα του πόκερ; Τι στο καλό, στερημένα παιδικά χρόνια πέρασαν οι λεξικογράφοι μας; Πώς είναι δυνατό να έχουν το φλος στο ΛΚΝ και το ΛΝΕΓ και να μην έχουν την κέντα;
Μια και το συγκεκριμένο χαρτοπαίγνιο (σε διάφορεςβαριάντες παραλλαγές του) με συντρόφεψε πολύ περισσότερα χρόνια απ’ όσο το σκάκι, άντε να συμπληρώσουμε τα λεξικά μας και με αυτή την ορολογία. Θα ξεκινήσω από το χρώμα. Η λέξη χρώμα μεταφράζει δύο αγγλικούς όρους: o ένας είναι το suit. Καλός ορισμός στο OED: Any of the four sets (distinguished by their several marks, as spades, clubs, hearts, diamonds) of which a pack of playing-cards consists. Κάποτε αυτό το έλεγαν και φυλή, αν και τον όρο αυτό τον έβλεπα μόνο σε βιβλία, ποτέ δεν άκουσα χαρτοπαίκτη να τον λέει. Στα λεξικά μας, μόνο το ΛΚΝ έχει «3. η μία από τις τέσσερις κατηγορίες των χαρτιών της τράπουλας» και τέρμα. Καλύτερος ορισμός:
χρώμα μία από τις τέσσερις κατηγορίες στις οποίες χωρίζονται τα χαρτιά μιας τράπουλας ανάλογα με το χαρακτηριστικό σύμβολο που φέρουν: μπαστούνι (λέγεται και πίκα) ή σπαθί (τα οποία είναι μαύρου χρώματος) και καρό ή κούπα (τα οποία είναι κόκκινου χρώματος). ΣΥΝ. (λόγ.) φυλή.
Είναι φανερό ότι δεν ήταν έξυπνη επιλογή η χρήση της λέξης χρώμα για τον όρο. Παρά ταύτα, χρώμα είναι επίσης ο συνδυασμός πέντε φύλλων της ίδιας φυλής που δεν είναι στη σειρά, π.χ. πέντε πίκες ανάκατες. Στα αγγλικά αυτό είναι flush. Αν τα φύλλα της ίδιας φυλής (χρώματος) είναι και στη σειρά, τότε έχεις straight flush, που στα ελληνικά λέγεται (σκέτο) φλος και είναι το πιο δυνατό χαρτί (κονταροχτυπιέται μόνο με άλλο φλος). Στο ΛΝΕΓ:
φλος (το) {άκλ.} (στο πόκερ και στην πόκα) ο ανώτερος συνδυασμός φύλλων, που αποτελείται από πέντε φύλλα διαδοχικά και τού ίδιου χρώματος: φλος στις κούπες.
Δεν μας έχει πει το ΛΝΕΓ τι είναι χρώμα, αλλά ευτυχώς στο τραπέζι δεν έρχεται ο άλλος με γνώσεις λεξικού, για να σου δηλώσει θριαμβευτικά «Φλος!» και να σου ανοίξει κούπες με καρό παρέα.
Και μια και ανέφερα το straight flush, φτάσαμε στην κέντα, που είναι η σειρά πέντε φύλλων (straight στα αγγλικά) οποιασδήποτε φυλής, δηλαδή φύλλα σε διαδοχική σειρά σύμφωνα με την ιεραρχία του παιχνιδιού (μετά από το 10: βαλές – ντάμα – ρήγας – άσος. Ο άσος μπορεί να μπει και πριν από το δύο).
Την κέντα οι Γάλλοι τη λένε suite (σειρά, ακολουθία), αλλά το φλος το λένε quinte flush. Σύμφωνα με το Robert, για την κέντα χρησιμοποιούσαν το quinte μέχρι το 1622 (τι στο καλό, τι άλλαξε από τη μια χρονιά στην άλλη;). Σημαίνει «πέμπτος» (και «πεντάδα»), από το λατινικό quintus. (Αποκλείεται να μην έχετε ακουστά τον Κάρολο Κουίντο.)
Αυτά τα λίγα για αρχή. Μια τρύπα βρήκα… Και αυτά είναι εύκολα. Κανέναν για στοιχήματα και ιπποδρομίες θέλουμε.
Μέχρι τώρα:
φλος straight flush (It's better to have a straight flush where the top card is an ace).
χρώμα 1 suit (of cards) (The cards do not have to be of the same suit) 2 flush (I had a hand of four diamonds and wanted to make a flush).
κέντα straight (In some games you can use a joker to fill out a straight).
Φλος του βαλέ (Κερδίζει το φλος του δέκα)
Χρώμα στο ρήγα (Κερδίζει το χρώμα στην ντάμα)
Κέντα στο οχτώ (Κερδίζει την κέντα στο εφτά)
Η αλήθεια είναι ότι η έμπνευση ξεκίνησε από την τρύπα που βρήκα στα λεξικά, καθώς κανένας δεν έχει την κέντα! Και καλά να μην έχουν τη βαριάντα του ζατρικίου, αλλά ούτε την κέντα του πόκερ; Τι στο καλό, στερημένα παιδικά χρόνια πέρασαν οι λεξικογράφοι μας; Πώς είναι δυνατό να έχουν το φλος στο ΛΚΝ και το ΛΝΕΓ και να μην έχουν την κέντα;
Μια και το συγκεκριμένο χαρτοπαίγνιο (σε διάφορες
χρώμα μία από τις τέσσερις κατηγορίες στις οποίες χωρίζονται τα χαρτιά μιας τράπουλας ανάλογα με το χαρακτηριστικό σύμβολο που φέρουν: μπαστούνι (λέγεται και πίκα) ή σπαθί (τα οποία είναι μαύρου χρώματος) και καρό ή κούπα (τα οποία είναι κόκκινου χρώματος). ΣΥΝ. (λόγ.) φυλή.
Είναι φανερό ότι δεν ήταν έξυπνη επιλογή η χρήση της λέξης χρώμα για τον όρο. Παρά ταύτα, χρώμα είναι επίσης ο συνδυασμός πέντε φύλλων της ίδιας φυλής που δεν είναι στη σειρά, π.χ. πέντε πίκες ανάκατες. Στα αγγλικά αυτό είναι flush. Αν τα φύλλα της ίδιας φυλής (χρώματος) είναι και στη σειρά, τότε έχεις straight flush, που στα ελληνικά λέγεται (σκέτο) φλος και είναι το πιο δυνατό χαρτί (κονταροχτυπιέται μόνο με άλλο φλος). Στο ΛΝΕΓ:
φλος (το) {άκλ.} (στο πόκερ και στην πόκα) ο ανώτερος συνδυασμός φύλλων, που αποτελείται από πέντε φύλλα διαδοχικά και τού ίδιου χρώματος: φλος στις κούπες.
Δεν μας έχει πει το ΛΝΕΓ τι είναι χρώμα, αλλά ευτυχώς στο τραπέζι δεν έρχεται ο άλλος με γνώσεις λεξικού, για να σου δηλώσει θριαμβευτικά «Φλος!» και να σου ανοίξει κούπες με καρό παρέα.
Και μια και ανέφερα το straight flush, φτάσαμε στην κέντα, που είναι η σειρά πέντε φύλλων (straight στα αγγλικά) οποιασδήποτε φυλής, δηλαδή φύλλα σε διαδοχική σειρά σύμφωνα με την ιεραρχία του παιχνιδιού (μετά από το 10: βαλές – ντάμα – ρήγας – άσος. Ο άσος μπορεί να μπει και πριν από το δύο).
Την κέντα οι Γάλλοι τη λένε suite (σειρά, ακολουθία), αλλά το φλος το λένε quinte flush. Σύμφωνα με το Robert, για την κέντα χρησιμοποιούσαν το quinte μέχρι το 1622 (τι στο καλό, τι άλλαξε από τη μια χρονιά στην άλλη;). Σημαίνει «πέμπτος» (και «πεντάδα»), από το λατινικό quintus. (Αποκλείεται να μην έχετε ακουστά τον Κάρολο Κουίντο.)
Αυτά τα λίγα για αρχή. Μια τρύπα βρήκα… Και αυτά είναι εύκολα. Κανέναν για στοιχήματα και ιπποδρομίες θέλουμε.
Μέχρι τώρα:
φλος straight flush (It's better to have a straight flush where the top card is an ace).
χρώμα 1 suit (of cards) (The cards do not have to be of the same suit) 2 flush (I had a hand of four diamonds and wanted to make a flush).
κέντα straight (In some games you can use a joker to fill out a straight).
Φλος του βαλέ (Κερδίζει το φλος του δέκα)
Χρώμα στο ρήγα (Κερδίζει το χρώμα στην ντάμα)
Κέντα στο οχτώ (Κερδίζει την κέντα στο εφτά)
, να σας τις σκανάρω κι αυτές.
