οψόμεθα = we shall see (και παραλλαγές)
ας όψεται = blame it on (και παραλλαγές)
Ανοίγω νήμα με την ευκαιρία που ξεκίνησε εδώ συζήτηση για το «ας όψεται…» και επειδή βλέπω ένα μόνο ελληνοαγγλικό λεξικό να έχει λήμμα στο όψομαι. Τα ελληνικά, να ’ναι καλά (και όχι «ας όψονται»), έχουν λήμμα στο όψομαι και όχι σε κάποιο ορώ:
ΛΝΕΓ:
ΛΚΝ:
Δεν ξέρω ποιος πρωτοείπε το «οψόμεθα ες Φιλίππους», μια και ο διάλογος στον Πλούταρχο είναι κάπως διαφορετικός. Πριν από τη μάχη στους Φιλίππους (είδα και το Rome πρόσφατα και τα έχω φρέσκα), όπου ο Οκταβιανός έκανε με τα κρεμμυδάκια τον Βρούτο και τον Κάσσιο, εμφανίστηκε στον Βρούτο το «φάσμα» (apparition) του Ιούλιου Καίσαρα, ο «κακός του δαίμονας», και… ας τα πει ο Πλούταρχος καλύτερα:
Να πώς τα λέει και ο Σέξπιρ στον Ιούλιο Καίσαρα:
Στον Ματθαίο πάλι, η φράση της άλλης σημασίας έρχεται εκεί που ο Πιλάτος νίπτει τα χείρας του: αθώος ειμί από του αίματος του δικαίου τούτου· υμείς όψεσθε.
Όποιος έχει όρεξη μπορεί να δώσει και παραλλαγές των μεταφρασμάτων με συγκεκριμένα παραδείγματα.
ας όψεται = blame it on (και παραλλαγές)
Ανοίγω νήμα με την ευκαιρία που ξεκίνησε εδώ συζήτηση για το «ας όψεται…» και επειδή βλέπω ένα μόνο ελληνοαγγλικό λεξικό να έχει λήμμα στο όψομαι. Τα ελληνικά, να ’ναι καλά (και όχι «ας όψονται»), έχουν λήμμα στο όψομαι και όχι σε κάποιο ορώ:
ΛΝΕΓ:
όψομαι ρ. αμετβ. αποθ. (αρχαιοπρ.) θα δω· στις ΦΡ. (α) οψόμεθα (ες Φιλίππους) (Πλουτ. Βρούτος 36) (i) θα δούμε (ενν. Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, ποιες θα είναι οι εξελίξεις): Ποιος ξέρει πού θα οδηγηθούμε με αυτή την πολιτική: ¬Οψόμεθα. (ii) θα έρθει η ώρα τού ξεκαθαρίσματος των λογαριασμών. (β) ας όψεται, (+ουσ.) (υμείς όψεσθε, Κ.Δ. Ματθ. 27,24) για κάποιον που θεωρείται ο φταίχτης, ο υπαίτιος για δυσάρεστη κατάσταση: το νησί μας είναι παρατημένο στη μοίρα του· ας όψονrαι οι βουλευτές μας, που μας θυμούνται μόνο στις εκλογές!
[ΕΤΥΜ. αρχ. μέλλ. τού ρ. ορώ «βλέπω». που προέρχεται από το ίδιο θ. με το ουσ. όψις (βλ.λ.)].
[ΕΤΥΜ. αρχ. μέλλ. τού ρ. ορώ «βλέπω». που προέρχεται από το ίδιο θ. με το ουσ. όψις (βλ.λ.)].
ΛΚΝ:
όψομαι [ópsome] P : 1. (οικ.) στις εκφράσεις ας / να όψεται ή ας / να όψεσαι, ας έχει(ς) επίγνωση του κακού που έκανε(ς) και ας τιμωρηθεί(ς) από το Θεό. 2. (απαρχ.) ΦP οψόμεθα (ες Φιλίππους), ως απειλή. [1: αρχ. ὄψομαι, μέλλ. του ρ. ὁρῶ, από τη φρ. της Κ.Δ. ὑμείς ὄψεσθε• 2: λόγ. < ελνστ. φρ. ὀψόμεθα ἐς Φιλίππους]
Δεν ξέρω ποιος πρωτοείπε το «οψόμεθα ες Φιλίππους», μια και ο διάλογος στον Πλούταρχο είναι κάπως διαφορετικός. Πριν από τη μάχη στους Φιλίππους (είδα και το Rome πρόσφατα και τα έχω φρέσκα), όπου ο Οκταβιανός έκανε με τα κρεμμυδάκια τον Βρούτο και τον Κάσσιο, εμφανίστηκε στον Βρούτο το «φάσμα» (apparition) του Ιούλιου Καίσαρα, ο «κακός του δαίμονας», και… ας τα πει ο Πλούταρχος καλύτερα:
ἀποβλέψας δὲ πρὸς τὴν εἴσοδον, ὁρᾷ δεινὴν καὶ ἀλλόκοτον ὄψιν ἐκφύλου σώματος καὶ φοβεροῦ, σιωπῇ παρεστῶτος αὐτῷ. τολμήσας δ' ἐρέσθαι, “τίς ποτ' ὢν” εἶπεν “ἀνθρώπων ἢ θεῶν, ἢ τί βουλόμενος ἥκεις ὡς ἡμᾶς;” ὑποφθέγγεται δ' αὐτῷ τὸ φάσμα “ὁ σὸς ὦ Βροῦτε δαίμων κακός· ὄψει δέ με περὶ Φιλίππους.” καὶ ὁ Βροῦτος οὐ διαταραχθεὶς “ὄψομαι” εἶπεν.
Να πώς τα λέει και ο Σέξπιρ στον Ιούλιο Καίσαρα:
[Enter the Ghost of CAESAR.]
BRUTUS: How ill this taper burns! Ha! who comes here?
I think it is the weakness of mine eyes
That shapes this monstrous apparition.
It comes upon me. Art thou any thing?
Art thou some god, some angel, or some devil,
That makest my blood cold and my hair to stare?
Speak to me what thou art.
GHOST: Thy evil spirit, Brutus.
BRUTUS: Why comest thou?
GHOST: To tell thee thou shalt see me at Philippi.
BRUTUS: Well; then I shall see thee again?
GHOST: Ay, at Philippi.
BRUTUS: Why, I will see thee at Philippi, then.
[Exit Ghost.]
BRUTUS: How ill this taper burns! Ha! who comes here?
I think it is the weakness of mine eyes
That shapes this monstrous apparition.
It comes upon me. Art thou any thing?
Art thou some god, some angel, or some devil,
That makest my blood cold and my hair to stare?
Speak to me what thou art.
GHOST: Thy evil spirit, Brutus.
BRUTUS: Why comest thou?
GHOST: To tell thee thou shalt see me at Philippi.
BRUTUS: Well; then I shall see thee again?
GHOST: Ay, at Philippi.
BRUTUS: Why, I will see thee at Philippi, then.
[Exit Ghost.]
Στον Ματθαίο πάλι, η φράση της άλλης σημασίας έρχεται εκεί που ο Πιλάτος νίπτει τα χείρας του: αθώος ειμί από του αίματος του δικαίου τούτου· υμείς όψεσθε.
Όποιος έχει όρεξη μπορεί να δώσει και παραλλαγές των μεταφρασμάτων με συγκεκριμένα παραδείγματα.
