Κυκλοφορεί η νέα, αποϊδεολογικοποιημένη έκδοση του λεξικού Μπαμπινιώτη

oublexis

Member
Χάσαμε τη φιλαινάδα — στοπ!

Εδώ και μερικές ημέρες κυκλοφορεί η νέα έκδοση του Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, η πρώτη «αποϊδεολογικοποιημένη» όπως τη χαρακτηρίζω εγώ, επειδή είναι η πρώτη που εφαρμόζει παραδοσιακές γλωσσολογικές και λεξικογραφικές αρχές, περίπου ίδιες με εκείνες που ισχύουν σε όλα τα άλλα ελληνικά (αλλά και ξένα) λεξικά. Έχουν, δηλαδή, αφαιρεθεί οι περισσότερες ορθογραφίες που έχουν προκαλέσει συζητήσεις από τον καιρό της κυκλοφορίας της πρώτης έκδοσης του λεξικού το 1998, ορθογραφίες βασισμένες συνήθως σε κάποια αδιαφανή και ξεχασμένη ετυμολογία, ορθογραφίες που δεν βρίσκει κανείς σχεδόν πουθενά εκτός από τις παλαιότερες εκδόσεις του λεξικού.

Ο καθηγητής έχει προτείνει αυτές τις διαφορετικές ορθογραφίες για καμιά διακοσαριά λέξεις, όπως συνηθίζει να λέει, και ήλπιζε να τις επιβάλει μέσα από την ευρύτατη κυκλοφορία του επιτυχημένου και, κατά τ’ άλλα, εξαιρετικού λεξικού. Κάτι παρόμοιο είχε κάνει ο Ουέμπστερ με το μεγάλο λεξικό του της αμερικάνικης αγγλικής του 1828, με το οποίο καθιέρωσε ορθογραφίες που απομάκρυναν από τη γαλλική παράδοση: center αντί για centre, color αντί για colour, program αντί για programme, realize αντί για realise. Ο Ουέμπστερ πέτυχε τον σκοπό του στη δική του πλευρά του Ατλαντικού (αν και όχι για όλες τις ορθογραφικές προτάσεις του), αλλά οι ορθογραφίες Μπαμπινιώτη είχαν σχεδόν μηδενικό αντίκτυπο στη δική μας χώρα. Ίσως η κυκλοφορία άλλων καλών και επιτυχημένων λεξικών (Μείζον, ΛΚΝ, Ακαδημίας, τώρα ΜΗΛΝΕΓ) που υιοθετούν περισσότερο καθιερωμένες ορθογραφίες, λειτούργησε σαν καθοριστικό αντίβαρο. Ταυτόχρονα, οι εμπορικές σκοπιμότητες ανάγκασαν το Κέντρο Λεξικογραφίας (που εκδίδει τα λεξικά Μπαμπινιώτη) να εφαρμόσει τις λεγόμενες σχολικές ορθογραφίες στα μικρότερα λεξικά του εκδοτικού οίκου.

Ήταν απορίας άξιο πώς 20 χρόνια αργότερα δεν υπήρχε αλλαγή στις ορθογραφίες του ΛΝΕΓ. Να όμως που τώρα η νέα έκδοση έρχεται να ευθυγραμμίσει τις περισσότερες από τις σκανδαλώδεις ορθογραφίες με εκείνες που προτιμούν και όλα τα άλλα σύγχρονα λεξικά. Μην αναζητήσετε πια ορθογραφίες σαν τις παρακάτω: φιλαινάδα, ρωδάκινο, καλοιακούδα, ξυπάζω, κουλλούρι, γώπα, τσηρώτο, τσυτσυρίζω. Έχουν γίνει φιλενάδα, ροδάκινο, καλιακούδα, ξιπάζω, κουλούρι, γόπα, τσιρότο, τσιτσιρίζω — λέξεις που δεν υπογραμμίζει θυμωμένα ο ορθογραφικός διορθωτής μου καθώς τις γράφω. Υποθέτω ότι το ίδιο συμβαίνει στην περίπτωση όλων των ορθογραφικών προτάσεων που δεν είχαν ιδιαίτερη απήχηση. Παραμένουν περιπτώσεις ορθογραφιών με κάποια διάδοση, π.χ. ορθοπαιδικός και ορθοπεδικός, κτήριο και κτίριο. Σε παρόμοιες περιπτώσεις είναι γραφτό να ζήσουμε με τη διτυπία και τις προσωπικές επιλογές μας.

Μπορούμε να δούμε αργότερα και άλλες αλλαγές στη νέα έκδοση. Πρόκειται πάντως για σημαντική αν και καθυστερημένη επαναφορά στην κανονικότητα, που δεν αποκλείεται να κάνει πολλούς ιδιοκτήτες των προηγούμενων εκδόσεων να σπεύσουν να αγοράσουν τη νεότερη.

Περισσότερες πληροφορίες εδώ:

http://lexicon.gr/el/flip-nea-elliniki-glossa/
 

nickel

Administrator
Staff member
Έχει ενδιαφέρον το πόσο φρέσκο είναι το λεξικό. Ένα από τα πλεονεκτήματα του ΛΝΕΓ από την πρώτη κιόλας έκδοσή του είναι το ότι ενέταξε στο κύριο σώμα του λεξικού τα κύρια ονόματα (ανθρωπωνύμια, τοπωνύμια κ.λπ.), που ως τότε έμπαιναν σε παραρτήματα των λεξικών.

Μπορεί λοιπόν αυτή η έκδοση να μην περιλαμβάνει τη Νουρσουλτάν*, όπως θα λέγεται πλέον η Αστάνα, η πρωτεύουσα του Καζακστάν, προς τιμήν του πρώτου προέδρου της χώρας, έχει όμως συμπεριλάβει όχι μόνο το Νότιο Σουδάν αλλά και τη Βόρεια Μακεδονία!

Όσο για τις ορθογραφίες, ναι, είναι ένα μικρό βήμα για ένα λεξικό, ένα τεράστιο βήμα για την ανθρωπότητα. Επιτέλους, ήρθε η τσιπούρα και έκατσε πάνω από το τσίπουρο!

Περισσότερα αύριο.


Είναι πολύ αστείο που, σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια, η Νουρσουλτάν προφέρεται... Αστάνα!
https://el.wikipedia.org/wiki/Νουρσουλτάν
 

nickel

Administrator
Staff member
Και τώρα που πέρασε η πρώτη του Απρίλη, να ευχηθούμε και του χρόνου με υγεία...

Ελπίζω να μην τρέχατε στα βιβλιοπωλεία να ζητήσετε τη νέα έκδοση του λεξικού.

:inno:
 
:D:D:D:clap::upz:

Υπέροχο - ναι, εγώ το μετέφερα ήδη, ομολογώ - ευτυχώς σε πολύ δικό μου άνθρωπο. :)

ΥΓ. Υπέροχο (δις)
 
Να πάρει, χάρηκα κι εγώ που ξεφορτωθήκαμε τη χοντρή φιλενάδα («φαλαινάδα»)...
 
Top