μιθριδατίζω

nickel

Administrator
Staff member
Μου έγραψε κάποιος φίλος, με αφορμή τον φτηνό πολιτικό λόγο (και όχι μόνο) που έχει κατακλύσει τα ΜΜΕ και τα ΜΚΔ: «Πόσο έχει μιθριδατιστεί πια η κοινωνία μας;»

Ρήμα μιθριδατίζω δεν υπάρχει ακόμα στα λεξικά μας, μόνο μιθριδατισμός, που ξέρουμε ότι είναι ο βαθμιαίος εθισμός σε μια φθοροποιό ή δυσάρεστη κατάσταση, όπως ο βασιλιάς Μιθριδάτης κατάφερε να αποκτήσει ανοσία στα δηλητήρια παίρνοντας μικρές μη θανατηφόρες δόσεις.

Όμως ο φίλος μου δεν πρωτοτυπούσε. Στο διαδίκτυο θα βρούμε και άλλα παραδείγματα του μιθριδατίζω:
  • έχουμε ανομολόγητα μιθριδατιστεί στην παθητικότητα
  • Το αμερικανικό κοινό φαίνεται να έχει μιθριδατιστεί στη χρήση βασανιστηρίων
  • Μιθριδατίζοντας τα καρφιά του κόσμου
  • του πολιτικού συστήματος, που καθώς δεν μπορεί να βάλει κάτω από το χαλί τις συνιστώσες της κρίσης του, μιθριδατίζει, συμπεριλαμβάνοντας και τους πολίτες, με δηλητήρια επικίνδυνα για τη δημοκρατία, δηλαδή τον περιορισμό έως εξαφάνιση δημοκρατικών, κοινωνικών, πολιτικών ελευθεριών αλλά και της εμπιστοσύνης στους δημόσιους θεσμούς προστασίας του πολίτη.
  • Όλα αυτά τα καθημερινά μας έχουν μιθριδατίσει σε μια νέα πραγματικότητα
  • Καμία ανοχή σε τέτοια φαινόμενα, που μιθριδατίζουν την ελληνική κοινή γνώμη απέναντι στην Ακροδεξιά.
  • οι χώρες που έχουν πολεμικές βιομηχανίες μιθριδατίζουν τους Λαούς τους

Χρήσιμο είναι, και απαραίτητο το ρήμα όταν είναι να αποδώσουμε το αγγλικό mithridatize, που έχει ζωή 150 χρόνων. Από το OED:

mithridatize, v. (mɪˈθrɪdətaɪz) Also mithradatize. [f. L. Mithridāt-ēs (see mithridate) + -ize.] trans. To render immune or proof against a poison by the administration of gradually increasing doses of it. Also transf.
1866 Lowell Lett. I. 406 Our constitutions adapt themselves to the slow poison of the world till we become mithridatized at last. 1889 E. R. Lankester Adv. Sci. (1890) 114 Poisonous snakes are mithridatised in regard to their own poison. Ibid., Thus the animal is mithridatised. 1889 ― in Nature 13 June 149 The utility of the related terms ‘mithradatize’ and ‘mithradatic’ is obvious.


Αντιγράφω και μια σημείωση από το λήμμα Mithridates της Wikipedia:

The spelling "Mithridates" was the Roman Latin version, but "Mithradates", the spelling used in Greek inscriptions and Mithridates' own coins, is regaining precedence, see e.g. Oxford Classical Dictionary, 3d ed.

Εσείς πόσο μιθριδατισμένοι νιώθετε;
 

SBE

¥
Κάτι σαν Θεόδωρος στις ιρανικές διαλέκτους: δοσμένος από τον Μίθρα. https://en.wikipedia.org/wiki/Mehrdad
(η άχρηστη αρχαιογνωσία της ημέρας)

Eνδιαφέρον. Θυμάμαι ένας Ιρανός συμφοιτητής μου είχε πει κάποτε ότι στο Ιράν τα αρχαία ονόματα (και υποθέτω κι αυτό) δειχνουν εκλεπτυσμένη οικογένεια, τα αραβικά και πιο συγχρονα θεωρούνται μπανάλ.
 
Eνδιαφέρον. Θυμάμαι ένας Ιρανός συμφοιτητής μου είχε πει κάποτε ότι στο Ιράν τα αρχαία ονόματα (και υποθέτω κι αυτό) δειχνουν εκλεπτυσμένη οικογένεια, τα αραβικά και πιο συγχρονα θεωρούνται μπανάλ.
Ισχύει - και επιπλέον τα αραβικά δείχνουν σύνδεση με το καθεστώς, ως μουσουλμανικά.
Ή Θεοδόσιος. Ήξερα για τον Μίθρα, αλλά μου είχε μείνει η απορία για τον -δάτη.
Και είναι η ινδοευρωπαϊκή ρίζα (βλ. λατινικά)!
 
Top