ωρολογιακή φορά

skol

Active member
Βλέπω ότι τα λεξικά μας (ΛΝΕΓ, ΛΚΝ) δεν καταγράφουν αυτή τη σημασία του ωρολογιακού = με την φορά των δεικτών του ρολογιού (μεταφρ. δάνειο του clockwise, φαντάζομαι). Πρόκειται για παράλειψη ή μας αρκεί ο δεξιόστροφος;
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Στο Χρηστικό υπάρχει: ωρολογιακός (σπάνια): που έχει σχέση με το ρολόι, ωρολογιακή φορά. Δεν έχει πάντως λήμμα για την αντίθετη, ανθωρολογιακή φορά.

Και το ζευγάρι δεξιόστροφος/αριστερόστροφος μια χαρά είναι, νομίζω.
 

skol

Active member
Ευχαριστώ.
Ώστε δασεία έπαιρνε η ώρα! Εγώ είχα πετύχει μόνο την αντιωρολογιακή φορά!
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Έχει πλάκα το γκούγκλισμα. Δύο ευρήματα για ανθωρολογιακός, ένα για αντιωρολογιακός. Αντίθετη αναλογία στο ανθωρολογιακή/αντιωρολογιακή, περίπου 200:400.
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Οι αστρολόγοι είχαν ανθωροσκοπώ / ανθωροσκόπος για θέση διαμετρικά αντίθετα στον ωροσκόπο. Στις μέρες μας όμως έχω την εντύπωση ότι θα κάνεις περισσότερους φίλους με το αντιωρολογιακά.
 

skol

Active member
Να προσθέσω ότι είμαι γενικά επιφυλακτικός στη χρήση του δεξιόστροφου/αριστερόστροφου ειδικά όταν απευθύνομαι σε θετικάριους γιατί τυχαίνει η θετική φορά περιστροφής έτσι όπως προκύπτει από τον κανόνα που δεξιού χεριού να είναι η αριστερόστροφη (όταν κοιτάμε τον αντίχειρα από πάνω, που είναι πιο βολικό!). Έχω συναντήσει αρκετούς που πιστεύουν ότι οι δείκτες του ρολογιού γυρίζουν αριστερόστροφα!

Και τα λεξικά όμως τον οριμό του δεξιόστροφου τον δίνουν με ταυτολογίες: αυτός που περιστρέφεται προς τα δεξιά. Προς τα δεξιά όμως από κάτω ή από πάνω;
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Προς τα δεξιά όμως από κάτω ή από πάνω;
Από μπροστά.:) Κοιτάζοντας προς την πλάκα του ρολογιού και αρχίζοντας (για ευκολία) με τους δύο δείκτες στις 12 η ώρα. Ο ευκολότερος τρόπος (ο συντομότερος δρόμος, για να είμαι σχολαστικά ακριβής) να μιμηθεί κανείς την κίνηση των δεικτών είναι στρέφοντάς τους με το δεξιό χέρι.

Εδώ, π.χ., όπου το διάνυσμα φεύγει από το επίπεδο της κυκλικής κίνησης έχουμε αριστερόστροφη κίνηση του βέλους (και των δαχτύλων).

KDX.JPG
 

SBE

¥
Ώστε δασεία έπαιρνε η ώρα! Εγώ είχα πετύχει μόνο την αντιωρολογιακή φορά!

Εμ, από που εμφανίστηκε αυτό το h στις ξενόγλωσσες λέξεις που έχουν μέσα την ώρα;
Horlogerie (το κατάστημα ωρολογίων γαλλιστί)
Horology (η μελετη των οργάνων χρονομέτρησης)
κλπ κλπ κλπ.
 

skol

Active member
στρέφοντάς τους με το δεξιό χέρι.
Δεν την κατάλαβα καλά την περιγραφή σου. Αν εννοείς προς το δεξί χέρι, σύμφωνοι. Αλλά ξεκίνησες από πάνω (12 η ώρα)!
 
Όπως αντιαρματικός, όπως αντιύλη (σε όλους τους επιστήμονες και τους συγγραφείς ΕΦ, μόνο ο Ρένος Αποστολίδης είχε βγάλει ποιητική συλλογή Ανθύλη, δηλαδή Ανθήλη Φθιώτιδας), έτσι και αντιωρολογιακή φορά.
 

skol

Active member
Είναι ενδιαφέρον ότι παρόμοια προβλήματα παρουσιάζει και το ζευγάρι επί (τα) δεξιά/επ' αριστερά στους Αρχαίους.
Να μια μελέτη* που υποστηρίζει ότι "επί δεξιά" στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη (και ίσως και στο Όμηρο) σημαίνει αντιωρολογιακά.

* "To the Right" in Homer and Attic Greek. Alice F. Braunlich. American Journal of Philology. (1936), pp. 245-260
 

csar

New member
Συμφωνώ ότι το δεξιόστροφη/αριστερόστροφη είναι ασαφή και εξαρτώνται από που βλέπεις τη στροφή.

Νομίζω ότι στο σχολείο (ή στο πανεπιστήμιο; δεν είμαι σίγουρος), το λέγαμε "ωρολογιακή"/"ανθωρολογιακή" ή περιφραστικά "κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού"/"αντίθετα από τη φορά...". Το "αντιωρολογιακή" πρώτη φορά εδώ το είδα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Το εύκολο είναι όταν μοιράζουμε χαρτιά: αρχίζουμε από τα αριστερά μας. Κατά τα άλλα, η φλύαρη περίφραση «κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού / αντίθετα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού» παραμένει η σίγουρη λύση.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Συμφωνώ ότι το δεξιόστροφη/αριστερόστροφη είναι ασαφή και εξαρτώνται από που βλέπεις τη στροφή.

Νομίζω ότι στο σχολείο (ή στο πανεπιστήμιο; δεν είμαι σίγουρος), το λέγαμε "ωρολογιακή"/"ανθωρολογιακή" ή περιφραστικά "κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού"/"αντίθετα από τη φορά...". Το "αντιωρολογιακή" πρώτη φορά εδώ το είδα.

Το ίδιο ισχύει βέβαια από το πού βλέπεις την κίνηση των δεικτών του ρολογιού, όπως θα βεβαιώσει όποιος έχει παρακολουθήσει το (χωρίς αριθμούς) ρολόι τοίχου του κουρέα στον καθρέφτη μπροστά του.

Το «δεξιόστροφα» είναι, στην πραγματικότητα, συντόμευση του «δεξιόστροφα, όπως σε ένα συνηθισμένο αναλογικό ρολόι που βλέπουμε μπροστά μας». Μπορεί να υπάρχουν κι εξαιρέσεις... :)
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Νομίζω ότι στο σχολείο (ή στο πανεπιστήμιο; δεν είμαι σίγουρος), το λέγαμε "ωρολογιακή"/"ανθωρολογιακή" ή περιφραστικά "κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού"/"αντίθετα από τη φορά...". Το "αντιωρολογιακή" πρώτη φορά εδώ το είδα.

Έχει πλάκα το γκούγκλισμα. Δύο ευρήματα για ανθωρολογιακός, ένα για αντιωρολογιακός. Αντίθετη αναλογία στο ανθωρολογιακή/αντιωρολογιακή, περίπου 200:400.

Εντελώς ενδεικτικά, και με τις γνωστές επιφυλάξεις για τα γκουγκλοευρήματα:

"αντιωρολογιακή" (191 ευρήματα, πολλά από αυτά σε ιατρικά κείμενα, που συνήθως φυλάττουν ακόμα μανιωδώς τις χαμένες δασείες)
"ανθωρολογιακή" (75 ευρήματα)

"αντιωρολογιακός" (7)
"ανθωρολογιακός" (7)

"αντιωρολογιακό" (9)
"ανθωρολογιακό" (7)

"αντιωρολογιακού" (1)
"ανθωρολογιακού" (0)

"αντιωρολογιακής" (27)
"ανθωρολογιακής" (7)

"αντιωρολογιακά" (74)
"ανθωρολογιακά" (65)

Ουκ εν τω πολλώ το ευ, μα ούτε και εν δασεία.
 
Το εύκολο είναι όταν μοιράζουμε χαρτιά: αρχίζουμε από τα αριστερά μας.

Δεν ισχύει πάντοτε αυτό. Στην πρέφα μοιράζουμε -και παίζουμε- προς τα δεξιά, αντιωρολογιακά.
 

nickel

Administrator
Staff member
Φάνηκε ότι δεν έχω παίξει ποτέ πρέφα, ε;

Βεβαίως, αυτό που εννοώ είναι ότι στα χαρτιά, παρότι το μοίρασμα ακολουθεί τη φορά των δεικτών του ρολογιού (ή την αντίστροφη) στην παραδοσιακή ανάπτυξη των παικτών γύρω από κάποιο τραπέζι, αρκεί να πούμε ότι μοιράζουμε πρώτα στον παίκτη που κάθεται στα αριστερά μας (ή στα δεξιά μας) — και ο νοών νοείτω.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Και επειδή τελικά όλα είναι μια σύμβαση, επαναλαμβάνω το προ τριετίας σχόλιό μου για το τι σημαίνει το «εύκολο» δεξιόστροφα, ποια φορά δείχνει και πώς το καταλαβαίνουμε:

Από μπροστά.:) Κοιτάζοντας προς την πλάκα του ρολογιού και αρχίζοντας (για ευκολία) με τους δύο δείκτες στις 12 η ώρα. Ο ευκολότερος τρόπος (ο συντομότερος δρόμος, για να είμαι σχολαστικά ακριβής) να μιμηθεί κανείς την κίνηση των δεικτών είναι στρέφοντάς τους με το δεξιό χέρι.

Εδώ, π.χ., όπου το διάνυσμα φεύγει από το επίπεδο της κυκλικής κίνησης έχουμε αριστερόστροφη κίνηση του βέλους (και των δαχτύλων).

View attachment 4927
 
Top