Η μεταγραφή του αγγλικού ng

nickel

Administrator
Staff member
Πρώτα στείλαμε εμείς προς τα έξω τα δικά μας γγ και γκ, που έγιναν ng και nc. Angelus ο άγγελος και Enceladus ο Εγκέλαδος. Και αντίστροφα: Άγγλοι οι Angli και κάγκελο το cancellus.

Το n βρίσκεται εκεί, στις ξένες λέξεις, επειδή εμείς τα προφέρουμε ένρινα αυτά (όπως άλλωστε και το «έρρινα», που προτιμώ να το γράψω «ένρινα» για να συνεννοηθούμε). Πάμε να το ξεχάσουμε αυτό. Επιμένει το ΛΚΝ με τις φωνητικές μεταγραφές του ότι το αγκάθι είναι aŋgáθi, αλλά έχω την εντύπωση ότι πολλοί το προφέρουν πια σαν την Αγκάθα (την Κρίστι) και τον Γκαγκάριν. Είναι ένρινα μέσα στη λέξη, μετά από φωνήεν· όχι βέβαια μετά από σύμφωνο (π.χ. ργκ, λγκ) και όχι στην αρχή της λέξης (γι’ αυτό όμως βάζουμε ένα «ν» στο άρθρο μπροστά από τα αρσενικά: τον Γκαγκάριν). [Μην περιμένετε να βρείτε πια «γγ» στην αρχή της λέξης· και το γγαστρώνω από το εγγαστρώνω έγινε γκαστρώνω. Το ΛΚΝ έχει μείνει λίγο πίσω.]

Το γεγονός ότι πολλοί προφέρουν πολλά «γκ» και «μπ» και «ντ» χωρίς το «ν» (δηλαδή g, b και d αντί για ng, mb και nd) το διαπιστώνουμε όλοι μας. [Εξαίρεση ίσως είναι τα σύνθετα με πρόθεση, όταν θυμόμαστε ότι τα εγκ~ και τα συγκ~ βγαίνουν από εν~ και συν~. Ταυτόχρονα, ελπίζω να μην ακούσουμε από πουθενά e(ŋ)grafí ή si(ŋ)graféas.] Τον εκνευρισμό του πάντως μ’ αυτή την «αποερρινοποίηση» κατέθετε στο Βήμα ο Θ. Τάσιος πριν από 2 χρόνια. Σχολιάζεται εδώ.

Το βέβαιο είναι ότι στις μεταγραφές των ξένων λέξεων και ονομάτων υπολόγιζαν άλλοτε σ’ αυτή την ερρινοποίηση. Έτσι, πολλές λέξεις μάς παραδίδονται με «γγ» στη θέση του αγγλικού «ng»: Αγγλία, Εγγλέζοι, Ουγγαρία, Μογγολία, Βεγγάζη (Benghazi), Ταγγέρη (Tangier), Βεγγάλη (Bengal), Βερίγγειος πορθμός (Bering Strait), Γάγγης (Ganges), Ζβίγγλιος (Zwingli), Κιγκινάτος (Cincinnatus), Φράγκοι και φράγκα κ.ά.

Το ίδιο ίσχυσε και για ξένες λέξεις, ανάμεσα στις οποίες και το κλήριγκ, το λίβιγκ ρουμ (έτσι επί Σταματάκου), το πιγκ πογκ, ο πιγκουίνος, το καγκουρό, το κογκρέσο κ.λπ.

Σ’ αυτό τον κανόνα μεταγραφής έμενε η Γραμματική του Τριανταφυλλίδη, και αυτά επαναλαμβάνει ο Οδηγός της Νεοελληνικής [ο Μαγγελάνος, Magellan, κακώς προστίθεται εκεί στα παραδείγματα]. Εδώ και αρκετά χρόνια ωστόσο, επειδή μάθαμε πολλά αγγλικά και θέλουμε να ξεχωρίζουμε τη Μις Πίγκι από το πινγκ πονγκ, το βαγκόν λι από την Μπανγκόκ και τη γιόγκα από το τάνγκα (αλλά και να μη θυμίζει το Μπιγκ Μπανγκ μεγάλο μαμούνι) έχουμε αρχίσει να προσθέτουμε «ν» όπου μπορούμε. (Υπάρχει και αίτηση από τις τουρίστριες, που ζητάνε να πάψουν τα καμάκια να τις φωνάζουν «ντάρλιγκ».) Την προσθήκη αυτού του «ν» (επίσης όπου μπορεί) υιοθετεί και το Ορθογραφικό Λεξικό του Κέντρου.

Έτσι η Ουάσιγκτον γίνεται Ουάσινγκτον και ο Ουέλιγκτον Ουέλινγκτον, τα απαίσια ~ιγκ ~ινγκ, οι Βίκιγκς Βίκινγκς, το Μπαγκλαντές Μπανγκλαντές, το Κογκό Κονγκό και: Χονγκ Κονγκ, Κινγκ Κονγκ, πινγκ πονγκ, Βιετκόνγκ, γκονγκ κ.ο.κ.

Το καγκουρό, περιέργως, δεν βλέπω να το πειράζουν (με εξαίρεση κάποιους λίγους στο διαδίκτυο) και ο γκά(ν)γκστερ κυκλοφορεί και με τις δύο γραφές (αλλά προσέξτε να μην τον προφέρετε σαν τον ανεκδοτολόγο, τον gagster). Το ίδιο και το τα(ν)γκό. Σταθερός στην παλιά του ορθογραφία μένει και ο πιγκουίνος. Περισσότερα σαγκουίνια από σανγκουίνια βλέπω στο διαδίκτυο όπως και σαγκρία από σανγκρία — ο χρόνος θα δείξει.

Με το flamenco τι γίνεται; Φλαμέγκο το Κέντρο και το ΛΚΝ, φλαμένκο ο Κριαράς και το Μείζον, φλαμένγκο και φλαμένκο κυρίως στο διαδίκτυο. Ουπς, αυτό είναι άσχετο με τον τίτλο… Πάντως, τα φλαμίνγκο ξαναβρήκαν το «ν» τους.

Μην πειράζετε τις λέξεις που δεν έχουν «ν» στην ξένη γλώσσα — τα μπαγκάζια, τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, την Μπογκοτά και τους Τουαρέγκ, ας πούμε. Τον λύγκα και το πλαγκτόν επίσης δεν τα πειράζουμε γιατί είναι ελληνικές λέξεις. Ούτε τις καθιερωμένες και εξελληνισμένες όπως ο πάγκος ή ο σαλτιμπάγκος (από banco αυτά, ξεφεύγω πάλι). Κακώς επίσης θέλουν να προσθέσουν «ν» στην Αγκόλα και τη Σιγκαπούρη, με την εξελληνισμένη γραφή και κλίση. Κάτω τα χέρια κι από το Κογκρέσο.

Με λίγα λόγια: ευπρόσδεκτη είναι μια διόρθωση στις λέξεις που διατηρούν την ξενική τους μορφή, αλλά ξενίζει να θέλουμε να αλλάξουμε εξελληνισμένες λέξεις, παγιωμένες εδώ και χρόνια και προσαρμοσμένες στο κλιτικό μας σύστημα. Στο τέλος θα βάλουν χέρι και στην Αγγλία και στο επώνυμό μου!



Όσο για τον Σπόρτιγκ, είναι έτσι, με ~ιγκ, 70 χρόνια τώρα κι ας είναι μοιρασμένα στο διαδίκτυο τα ευρήματα για το γήπεδο του Σπόρτι(ν)γκ.


Το παραπάνω δεν αποτελεί εξαντλητική εργασία (ίσως μόνο το διάβασμά της να αποδειχτεί εξαντλητικό), οπότε το πιθανότερο είναι να λείπουν ενδιαφέροντα παραδείγματα λέξεων που αλλάζουν (ή αρνούνται να αλλάξουν). Τα σχόλιά σας θα είναι ευπρόσδεκτα, όπως πάντα.
 
Εκτός από το πώς προφέρεται συνήθως στα ελληνικά μια τέτοια λέξη, για μένα έχει σημασία και η γραφή της να παραπέμπει στη ορίτζιναλ γραφή της. Έτσι, δε με ενοχλεί καθόλου το Koνγκρέσο. Η Αγγλία έχει βέβαια καθιερωθεί και είναι πολύ αργά για αλλαγές, οπότε θα συνεχίσω να τη γράφω ως έχει, αλλά πού και πού θα σκέφτομαι ότι δεν είναι και απόλυτα σωστό (όπως π.χ. λέω και γράφω και "λεωφόρος Κηφισίας"). Σημειώστε, πάντως, ότι την περιοχή βόρεια του Λονδίνου τη λέμε Ηστ Άνγκλια (East Anglia).
 
Στο επώνυμό σου δεν έχει μπει χέρι και μάλιστα ιδιοχείρως;
Θέλω να πω, εσύ δεν το γράφεις Lingris στα ξένα;
 

nickel

Administrator
Staff member
Και βέβαια εγώ το γράφω έτσι. Θα το άφηνα στους μεταγραφείς του δημοσίου να το κάνουν ό,τι θέλουν;
 

Zazula

Administrator
Staff member
Όσο για τον Σπόρτιγκ, είναι έτσι, με ~ιγκ, 70 χρόνια τώρα κι ας είναι μοιρασμένα στο διαδίκτυο τα ευρήματα για το γήπεδο του Σπόρτι(ν)γκ.
Ναι, αλλά ουδείς ταλαντεύεται για το πώς θα ορθογραφήσει τη συνονόματή του ομάδα της Λισαβόνας: Σπόρτινγκ (ενώ δε, υπάρχει και ΑΕΣ Σπόρτινγκ Πυλαίας).
 

nickel

Administrator
Staff member
Έγινε τις προάλλες αναφορά στο προβληματικό αυτό δίψηφο-τρίψηφο (σε σχέση με τους πιγκουίνους), αλλά τώρα έπεσε το μάτι μου σε κάποιες σελίδες του διαδικτύου όπου διαβάζω:
[πλατεία] Κάνιγγος (σωστότερα «Κάννινγκος»)

Προέρχεται από τα Οδωνυμικά (την τρίτομη έκδοση του Δήμου Αθηναίων). Ο Βρετανός πολιτικός θα μεταγραφόταν σήμερα Κάνινγκ ή Κάννινγκ (το πρώτο το βρίσκουμε στον Πάπυρο και το δεύτερο στην ΜΕΕ), αλλά δεν θα κλινόταν. Τον καιρό που κλίναμε αυτά τα ονόματα, τα γράφαμε με «γγ». Οπότε, σωστότερα για τα παλιά «πλατεία Κάννιγγος» (ναι, τη γράφουν έτσι κάποιοι!) και για τα καινούργια «πλατεία Κάνινγκ» (για να μη φτάσει ποτέ το γράμμα :) ).
 

Earion

Moderator
Staff member
Με την Πλατεία Κάνιγγος, και τις οδούς Γλάδστωνος, Άστιγγος και Κοδριγκτώνος οι λογαριασμοί μας δεν έχουν κλείσει και δεν το βλέπω να κλείσουν προτού γίνει μια διεξοδική συζήτηση περί εξελληνισμού, διατήρησης της παράδοσης και άλλων παρόμοιων θεμάτων. Το αφήνω για άλλη φορά.

Για σήμερα το ερώτημά μου είναι:

Σπιναλόγκα, Σπιναλόγγα, ή
Σπιναλόνγκα
 

nickel

Administrator
Staff member
Για σήμερα το ερώτημά μου είναι:
Σπιναλόγκα, Σπιναλόγγα, ή Σπιναλόνγκα
Εγώ μεγάλωσα με Σπιναλόγκα, που παραμένει ο πιο διαδεδομένος τύπος. Παλιότερα ίσχυε η γραφή Σπιναλόγγα. Θα έλεγα ότι δεν θέλουμε να της προσθέσουμε -ν- κι ας το προφέρουμε.
 

Earion

Moderator
Staff member


Kara, Siddharth. Σεξ τράφικιν : Στο άδυτο της οικονομίας της σύγχρονης δουλείας / Siddharth Kara · μετάφραση Μαρία - Αριάδνη Αλαβάνου. - 1η έκδ. - Αθήνα : Ασβός, 2010. - 421σ. · 21x14εκ.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Της Αγγέλας το κάγκελο (για την καγκελάριο/καγκελλάρια/καγκελάρισσα) Άνγκελα Μέρκελ, στο σημερινό Σαραντάκο.

Μπόλικα -g/-ng, που μέχρι στιγμής έχουν μείνει ασχολίαστα... :)
 

meidei

New member
Αμφιταλαντεύομαι μεταξύ -ν και -γκ, αλλά το -νγκ το αποκλείω.
Το φώνημα ŋ των αγγλικών ούτε κι εγώ το θεωρώ σταθερό στην Ελληνική κι ας το μεταγράφει το ΛΚΝ.

Η γραφή με -ν μου φαίνεται και πιο καλαίσθητη και πιο κοντά στην προφορά που προσπαθεί να μεταφέρει, αλλά το -γκ είναι πιο ευκολοχώνευτο.
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλωσήρθες, μεϊντέι.

Σύμβαση είναι, για να μας λέει από ποια λέξη προήλθε. Δεν πιστεύω ότι διάβασε κάποιος το πινγκ πονγκ και βγήκε στη στράτα και το προφέρει σαν το -γκ- στο παγκάρι. Ένα μαλακό [ŋ] προφέρει, πιο μαλακό από το εγγλέζικο, σχεδόν σαν το εντελώς εξελληνισμένο [n] του πάρκιν. Αλλά το γράφουμε διαφορετικά για να ξεχωρίζουμε
το πιν σου (pin number)
Μις Πίγκι (Miss Piggy)
πινγκ πονγκ (ping pong)
και μπορείτε να σκεφτείτε κι άλλες τέτοιες παρέες.

Μόνο αυτή η ετυμολογική σχέση επέβαλε την αλλαγή από -γκ σε -νγκ, δεν άλλαξε η προφορά στο μεταξύ. Αλλά μπορείς να γράψεις το σουίν ή σουίγκ; Αυτό σίγουρα το προφέρουμε [swing], σαν τον Πάγκαλο. :)
 

meidei

New member
Στα πλαίσια της αντιστρεψιμότητας θα συμφωνήσω ότι οι τρεις διαφορετικές γραφές μας εξυπηρετούν πολύ ωραία, ωστόσο δοκιμάζω τα όρια της απλογράφησης, που βέβαια δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε αυτά που συνηθίσαμε και τα προφέρουμε και εξελληνισμένα.

Καλώς σας βρίσκω. Όπως φαίνεται βέβαια από το join date στο πλάι, ήμενα lurker για αρκετούς μήνες.
 
Top