Σωρεία σορών ή σωροί πτωμάτων;

Zazula

Administrator
Staff member
Άλλη μια φορά λάθος το γένος της σορού, αν και τα σωστά δείχνουν προς το παρόν να υπερτερούν: 42 «οι πρώτοι σοροί» (λάθος) έναντι 66 «οι πρώτες σοροί» (σωστό).
 
Last edited by a moderator:

nickel

Administrator
Staff member
Στη μέση μιας σαφέστατης πλέον πολιτικής αποφυγής της χρήσης της λέξης πτώμα, ίσως επειδή μαζεύτηκαν πολλά πτώματα αυτές τις μέρες, είναι βέβαιο ότι τα ΜΜΕ θα επιβάλουν τη χρήση της σορού με τη σημασία των πτωμάτων των θυμάτων πολέμου ή δυστυχημάτων. Δεν θα είναι απίθανο να επιβληθεί και η χρήση του αρσενικού γένους όσο βλέπουμε τα πτώματα να σωριάζονται έτσι.

(Ζητώ συγγνώμη για τις πολλές γενικές πτώσεις. Σύμπτωμα των ημερών και οι γενικές πτώσεις.)
 

Zazula

Administrator
Staff member
Άλλη μια φορά λάθος το γένος της σορού, αν και τα σωστά δείχνουν προς το παρόν να υπερτερούν: 42 «οι πρώτοι σοροί» (λάθος) έναντι 66 «οι πρώτες σοροί» (σωστό).
Να προσθέσω ότι πολύ ξεκάθαρα είναι τα πράγματα στην αιτιατική της συγκεκριμένης σύναψης: 70 «πρώτες σορούς», χωρίς να βγαίνουν ακόμη ευρήματα για «πρώτους» σορούς.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Πέρα από τις πολιτικές σκοπιμότητες, για την ουσία, ένα σχόλιο με το οποίο συμφωνώ:

sarant said:
...και την ίδια ώρα συνεχίζεται το μακελειό στη Γάζα, ενώ στα χωράφια του Ντονιέτσκ δεν έχουν ακόμα περισυλλεγεί τα πτώματα των επιβατών του μαλαισιανού αεροπλάνου (εγώ έτσι θα τα λέω, και όχι ‘σορούς’, για να γίνει ένα πτώμα σορός πρέπει να το προετοιμάσει κάποιος για ταφή, κι όχι να κείτεται καρβουνιασμένο σ’ ένα σταροχώραφο).
sarantakos.wordpress.com/2014/07/19/meze-126/

Αντιγράφω από το ΛΝΕΓ, γιατί το διαδικτυακό ΛΚΝ δεν λειτουργεί προσωρινά:

σχόλιο στη λέξη νεκρός: Το σορός (η), που σήμαινε αρχικά το φέρετρο, το οποίο φέρει τον νεκρό, δήλωσε συνεκδοχικά τον νεκρό (Η σορός τού πρωθυπουργού μεταφέρθηκε από τη Μητρόπολη στο νεκροταφείο πάνω σε κιλλίβαντα, τον οποίο ακολουθούσαν τιμητικό άγημα και πλήθος επισήμων).

σορός (η) (λόγ.) 1. το σώμα τού νεκρού: η ~ του πρωθυπουργού θα εκτεθεί σε δημόσιο προσκύνημα 2. το φέρετρο στο οποίο έχει τοποθετηθεί το σώμα τού νεκρού ΣΥΝ. κάσα. ✈ ΣΧΟΛΙΟ λ. ομόηχα, νεκρός. [ΕΤΥΜ. αρχ., αρχική σημ. «φέρετρο»...]

σορός - σωρός. Ομόηχες λέξεις, διαφορετικής σημασίας και χρήσεως, που ενίοτε συγχέονται γραμματικώς (ως προς τη χρήση τού γένους) και ορθογραφικώς. Η λ. σορός είναι θηλ. γένους (η σορός) και σημαίνει «τον νεκρό, το σώμα τού νεκρού που βρίσκεται μέσα σε φέρετρο».

Κατά τα άλλα, αναφέρει παντού τη σορό σαν συνώνυμο με το πτώμα ή τον νεκρό.

Η Λεξιλογία, ιδίως αυτό το νήμα, είναι γεμάτη τέτοια αδικοσκοτωμένα πτώματα, αναβαθμισμένα σε σορούς (που με τη σειρά τους υποβαθμίζονται σε σωρούς ή με το γένος τους άδικα αλλαγμένο σε αρσενικό), ωστόσο βρήκα ένα σχόλιο του Νίκελ με το οποίο επίσης συμφωνώ, προφανώς:

Μακάβρια η επισήμανση, αλλά επιβάλλεται:

Οι αστυνομικοί, όταν έφτασαν στο ισόγειο διαμέρισμα της οδού Κλαυδιανού, εντόπισαν τη σορό της ηλικιωμένης.
http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231263147

Καλύτερα «βρήκαν το πτώμα». Η σορός έχει σχέση με τη φροντίδα για τον νεκρό, την κηδεία, το προσκύνημα, τον ενταφιασμό.

Σωρεία σορών αντί για σωρούς πτωμάτων. Όπως και να τα πούμε, οι άνθρωποι πέθαναν.
 
Last edited:

Zazula

Administrator
Staff member
Καταπώς φαίνεται έχει υπάρξει σημασιακή μετατόπιση, όσο κι αν κάποιοι μπορεί να επιλέγουν να αντιστέκονται. Ή μήπως η διάκριση μπορεί τελικά να ισχύει για ορισμένους ομιλητές αλλά όχι απαραίτητα για όλους τους χρήστες της ελληνικής; Π.χ. κι ο Κριαράς στο ΝΕΛ δίνει σορός 1 = ο νεκρός, το λείψανο και λείψανο 2 = σώμα νεκρού (συνών. πτώμα). Δεν μπορεί αλλού να κράζουμε τον Μπάμπι που κάνει διακρίσεις με βάση τη δική του αίσθηση περί «προσεκτικού ομιλητή», να λέμε ότι οι λεπτές διακρίσεις όμορφα καίγονται και να υιοθετούμε ευκολότερα τα όσα απ' την τρέχουσα γλωσσική χρήση προκύπτουν — κι αλλού να κάνουμε ανένδοτο.
 

daeman

Administrator
Staff member
... Ή μήπως η διάκριση μπορεί τελικά να ισχύει για ορισμένους ομιλητές αλλά όχι απαραίτητα για όλους τους χρήστες της ελληνικής; Π.χ. κι ο Κριαράς στο ΝΕΛ δίνει σορός 1 = ο νεκρός, το λείψανο και λείψανο 2 = σώμα νεκρού (συνών. πτώμα).

Καταπώς φαίνεται, έτσι είναι, Ζαζ.

Δεν μπορεί αλλού να κράζουμε τον Μπάμπι που κάνει διακρίσεις με βάση τη δική του αίσθηση περί «προσεκτικού ομιλητή», να λέμε ότι οι λεπτές διακρίσεις όμορφα καίγονται και να υιοθετούμε ευκολότερα τα όσα απ' την τρέχουσα γλωσσική χρήση προκύπτουν — κι αλλού να κάνουμε ανένδοτο.

Ωστόσο —και μιλάω για μένα τώρα— άλλο εύλογη προτίμηση κι άλλο ανένδοτος, νεσπά; :)

Τεσπά, να 'χουμε να λέμε, γιατί αν ήταν όλα κανονισμένα, θα 'μασταν πτώματα (κι αν περιποιημένα, σοροί), μακριαπομάς.
 
Εγώ την βλέπω σαν δημοσιογραφική μετατόπιση. Στην καθομιλουμένη, άλλωστε, δεν συνηθίζουμε να μιλάμε για σορούς.
 

daeman

Administrator
Staff member
Εγώ την βλέπω σαν δημοσιογραφική μετατόπιση. Στην καθομιλουμένη, άλλωστε, δεν συνηθίζουμε να μιλάμε για σορούς.

Σωστό· και αυτό είναι το κυρίαρχο, νομίζω.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Λεξιλογικές αναφορές στη σορό (και στο γένος της) και τον σωρό (καθώς και παράπλευρες απώλειες) #1

5-5-'08:

...

Επίσης, για πολλοστή φορά:

ΣΩΣΤΟ: ο σωρός

ΣΩΣΤΟ: η σορός

... η σωρός


19-1-'12:

Παρούσα βέβαια στην κηδεία και η γνωστή και μη εξαιρετέα σωρός...
Ήταν από την κηδεία του Ετζεβίτ. Το διόρθωσαν, πάντως :D
View attachment 2327


Edit: Νομίζω δόχτορ ότι αυτό που κάνει με τα χέρια του το φάντασμα είναι προσευχή, από ό,τι βλέπω εδώ. Στη φωτογραφία το κάνουν και άλλοι.

Edit 2: Ψιτ, εσείς εκεί στο Βήμα: η σορός, όπως λέει και ο Κώστας παραπάνω.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Λεξιλογικές αναφορές στη σορό (και στο γένος της) και τον σωρό (καθώς και παράπλευρες απώλειες) #2

9-3-'12:

Από το ΒΗΜΑ:


Εντάξει, βρε παιδιά, 2-3 σοροί την ημέρα πάνε στη Βουλγαρία, δεν μπορείς να πεις ότι πάνε "σωροί συμπατριωτών μας"... Αμάν, πια αυτή η κατάσταση με τις εφημερίδες! Μα τους διορθωτές πήγαν να απολύσουν;
Εννοείς άλεξ ότι το άρθρο δεν αναφέρεται σε βουναλάκια πτώματα; Οτι δηλαδή δεν αποφάσισαν ξαφνικά όλοι οι Έλληνες να αποτεφρώνονται;
Ναι, ακριβώς αυτό εννοούσα. Μια χαρά θα μπορούσε το πρώτο "σωροί" να σημαίνει "βουνά ολόκληρα από νεκρούς".

Και πραγματικά δεν καταλαβαίνω αυτή την ανορθογραφία. Αυτοί που γράφουν παντού "σωρός" αντί να διακρίνουν ότι υπάρχει και "σορός" νομίζουν ότι η μόνη διαφορά μεταξύ των δύο λέξεων είναι το γένος; Πιστεύουν ότι είναι η ίδια λέξη με διαφορετικό νόημα; Θα ήθελα να ερευνήσω αυτό το θέμα: κατά πόσον στα ελληνικά υπάρχουν τέτοιες λέξεις. (Δεν εννοώ τις κλιτικές μορφές ενός ρήματος, προφανώς.) Επειδή, αν δεν υπάρχουν, είναι γελοίο να μπερδεύεται κανένας και να γράφει ανορθόγραφα (ο) σωρός όταν εννοεί (η) σορός.
Αν ξεφυλλίσεις το καινούργιο ΛΝΕΓ στη διεύθυνση http://www.lexicon.gr/lexica/flip_NEG/index.html, θα βρεις όλους αυτούς τους πονοκέφαλους στα Ομόηχα (Π24). Υπάρχουν και στις άλλες εκδόσεις, στο λήμμα Ομόηχα.
Ναι, αλλά δεν εννοούσα ομόηχα. Προφανώς υπάρχουν ομόηχα.
Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν λέξεις με διαφορετική σημασία που γράφονται ακριβώς ίδια, αλλά διαφέρουν, ας πούμε, μόνο στο γένος: π.χ. "ο σωρός" και "η *σωρός", σε μια υποθετική περίπτωση.
Εκεί στα Ομόηχα θα βρεις και τα: ο όρος, το όρος | η κάπα, το κάπα. Δεν είναι πολλά.
Υπάρχει ο όρος και το όρος, αλλά αυτά δεν συγχέονται σχεδόν ποτέ (αν και κάποιοι έχουν γράψει «των ορών της συμφωνίας», επειδή τον παρατονισμό αυτόν δεν τον επισημαίνουν οι ορθογράφοι λόγω του ο ορός). Δεν έτυχε (ακόμα!) να δω «οι όρη της συμφωνίας».
Δεν έχω την καινούργια έκδοση του λεξικού, αλλά στην παλιά βλέπω μόνο τις εξής τρεις:

άρματα (στρατιωτικά οχήματα) -- άρματα (όπλα)
ήρα (του σταριού) -- Ήρα (θεά)
το όρος -- ο όρος

Το γράμμα "κάππα" το γράφει με δύο π, άρα δεν ταυτίζεται με "την κάπα".

Εκεί ήθελα να καταλήξω: ότι είναι απειροελάχιστος ο αριθμός των λέξεων που γράφονται ακριβώς ίδια και σημαίνουν διαφορετικά πράγματα. Για κάποιον λόγο, πολλοί δημοσιογράφοι έχουν προσθέσει σ' αυτές και τη λέξη "σωρός".
Το κάππα το γράφει έτσι το ΛΝΕΓ. Μου αρέσει, αλλά η σχολική ορθογραφία θέλει το κάπα.

Διαφωνώ, πάντως, Άλεξ, με την προσέγγισή σου. Μια ανορθογραφία είναι η περίπτωση με τη *σωρό, και στα ομόηχα θα βρούμε πολλές τέτοιες. Ίδια λάθη γίνονται και στα υπόλοιπα ζευγάρια.
Ίσως δεν κατάλαβες την προσέγγισή μου. Αν δίδασκα αυτή τη στιγμή ελληνικά, είτε σε ελληνόπουλα είτε σε ξένους, θα χρησιμοποιούσα ακριβώς αυτή την προσέγγιση:

Δεν υπάρχουν στην ελληνική γλώσσα λέξεις που γράφονται πανομοιότυπα και σημαίνουν διαφορετικά πράγματα, εκτός από αυτές τις τρεις που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Υπάρχουν αρκετές ομόηχες, αλλά η ορθογραφία τους διαφέρει.


Αν κάποιος βάλει στο μυαλό του αυτή την προειδοποίηση, μπορεί πιο εύκολα (ίσως) να συνειδητοποιήσει ότι την ώρα που γράφει "σωρός", πρέπει να σκεφτεί λίγο παραπάνω.
Πώς είσαι τόσο βέβαιη πως υφίσταται μια τόσο ξεκάθαρη νοηματική διάκριση μεταξύ σορού και σωρού στον νου πολλών φυσικών ομιλητών; Δεν θα εκπλαγόμουν καθόλου αν ερχόταν κάποιος και μου 'λεγε λ.χ. πως στο δικό του μυαλό σορός και σωρός είναι το ίδιο πράμα με σημασιακή επέκταση: Όταν κάποιος σωριάζεται κάτω (σωρός), έχουμε ένα άψυχο κορμί (σορός). Παρόμοιες σημασιακές επεκτάσεις είναι συνηθέστατες στην ελληνική γλώσσα (οπότε δεν κάνουν εντύπωση στους ελληνόφωνους), αλλ' επίσης και πολλές φορές παρετυμολογήσεις έχουν την αφετηρία τους σε ανάλογες εννοιολογικές συγχύσεις και/ή ωσμώσεις.
Αν πρόσεξες, δεν ανέφερα κανέναν τυχαίο φυσικό ομιλητή που κάνει τέτοια λάθη. Αλίμονο αν αναφέραμε στο συγκεκριμένο νήμα τα λάθη που έκανε ο ταξιτζής που πήραμε, ή ο κάθε τυχαίος μπλογκογράφος. Ανέφερα αποκλειστικά και μόνο λάθη δημοσιογράφων. Και οι δημοσιογράφοι των μεγαλύτερων ελληνικών εφημερίδων, στο δικό μου μυαλό, πρέπει να είναι άριστοι χειριστές του γραπτού λόγου.
Για τη σορό-σωρό: Η λέξη σορός είναι λέξη λόγϊα, άγνωστη στον πολύ κόσμο. Οπότε έλκεται φυσιολογικά από τον γνωστό σωρό. Τώρα, επειδή το νεκρό σώμα στις μέρες μας δεν διατηρεί μυστηριακές δυνάμεις έχει πάψει να θεωρείται ιερό, θεωρείται νεκρό βάρος, του σωρού. Έτσι κάπως, παντρεύοντας αυτά τα δύο ξεχωριστά στοιχεία, έχω φτιάξει στο μυαλό μου την εξήγηση του ωμέγα.

Edit: τώρα είδα του Ζαζ, που με καλύπτει.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Λεξιλογικές αναφορές στη σορό (και στο γένος της) και τον σωρό (καθώς και παράπλευρες απώλειες) #3

21-11-'12:

Και καθώς με καθυστέρηση πάω ν' ανέβω το Γολγοθά του νήματος για τους απεργοσπάστες (ή «απεργοσπάστες»), πέφτω πάνω στη σορό.

...δέχθηκαν επίθεση από ομάδα φοιτητών και εργολαβικών υπαλλήλων, που έσπευσαν να τις εμποδίσουν να καθαρίσουν τη σορό σκουπιδιών που κατέκλυσε τους χώρους της Σχολής...
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_20/11/2012_470752

Τόσα χρόνια λέμε και ξαναλέμε:
ο σωρός τα σκουπίδια
η σορός του νεκρού


Εκεί όμως αυτοί, ο ένας νεκρός μετά τον άλλο γίνεται σωρός. Να τώρα που ήρθε η ώρα να πάρει εκδίκηση και η σορός!
Μπορεί να βρόμαγαν σαν ψοφίμι, πού ξέρεις! :laugh:
Ε, αφού την μπιπ και ψόφησε πια, η δόλια λέξη... :devil:
Άμωμα εν οδώ τα σκουπίδια...

Αμ, το άλλο; Που σε τόπους εγκλημάτων ή θανατηφόρων δυστυχημάτων οι διασώστες μαζεύουν σορούς; Εγώ ήξερα ότι εκεί βρίσκεις νεκρούς ή πτώματα πολύ πριν προαχθούν σε σορούς...

Ωραία και χαρωπή κουβέντα ανοίξαμε μεσημεριάτικα!
Είναι δάκτυλος του Σόρος, προφανώς... :p
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Λεξιλογικές αναφορές στη σορό (και στο γένος της) και τον σωρό (καθώς και παράπλευρες απώλειες) #4

30-8-'13:

Μακάβρια η επισήμανση, αλλά επιβάλλεται:

Οι αστυνομικοί, όταν έφτασαν στο ισόγειο διαμέρισμα της οδού Κλαυδιανού, εντόπισαν τη σορό της ηλικιωμένης.
http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231263147

Καλύτερα «βρήκαν το πτώμα». Η σορός έχει σχέση με τη φροντίδα για τον νεκρό, την κηδεία, το προσκύνημα, τον ενταφιασμό.
Αξίζει άρθρο εδώ. Η λέξη "πτώμα" έχει γίνει ταμπού για πολλούς. Και βέβαια η ορθογραφία εκδικείται γιατί οι περισσότεροι δημοσιόγραφοι του σωρού γράφουν για τη σορό.
Έχεις δίκιο, έχει γίνει ταμπού το πτώμα. Αλλά θα μπορούσε να γράψει «βρήκαν νεκρή την ηλικιωμένη». Δεν είναι ανάγκη να καταστρέψουν μια λέξη, άσε που, όπως λες, οι μισοί θα τη γράφουν λάθος.
 
Nάσαι καλά Δαεμάνε που τα μάζεψες!

Λογάριαζα να γράψω άρθρο για σήμερα αλλά δεν προλάβαινα και το ανάβαλα. Πολύ με διευκολύνεις!
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Μια που η Πύλη λειτουργεί σήμερα:

ΛΚΝ:
σορός η: επίσημος χαρακτηρισμός ανθρώπινου πτώματος που προορίζεται για ενταφιασμό· λείψανο: H ~ του ποιητή θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα.
[λόγ. < αρχ. σορός ἡ `φέρετρο΄]


Με την ευκαιρία, για να δούμε και την ιστορική πορεία της λέξης στα λήμματα των λεξικών, από το 15τομο του Δημητράκου:





και από τον Σταματάκο:


 

daeman

Administrator
Staff member
...
Λογάριαζα να γράψω άρθρο για σήμερα αλλά δεν προλάβαινα και το ανάβαλα. Πολύ με διευκολύνεις!

Ισχύς μας η συνεργασία· κι όταν γίνεται χωρίς προσυνεννόηση, ακόμα καλύτερα. Το στοιχείο του αιφνιδιασμού. :-)
 

SBE

¥
Το "σκωπτικόν όνομα γέροντος" είναι το μετεξελιγμένο πλέον σε (όρθιο) πτώμα;
 

daeman

Administrator
Staff member
Το "σκωπτικόν όνομα γέροντος" είναι το μετεξελιγμένο πλέον σε (όρθιο) πτώμα;

Και λείψανο: 3. (μτφ.) α. για υπερβολικά αδύνατο και χλωμό άτομο: H αρρώστια τον έκανε (σαν) ~.
Πώς έγινες έτσι, σαν μπαγιάτικο ~ είσαι!
β. για πολύ ηλικιωμένο άτομο.


Τον έτερον πόδα εν τη σορώ έχειν
= με το ένα πόδι στον τάφο [επί εσχατογήρου ανθρώπου υπό του γήρατος παραλελυμένου].
 

nickel

Administrator
Staff member
Σωρηδόν τα σημειώματα για τη σορό. Τι να κάνουμε αφού, αντί για εποχή για σορολόπ, μας προέκυψε διαφορετικό αυτό το καλοκαίρι.

Σοροί στο σωρό
http://sarantakos.wordpress.com/2014/07/28/soros/

(Με τέτοιο αγγλικό όνομα το νήμα του ιστολογίου θα συγκεντρώνει και τους αναγνώστες του Σόρος — του άκλιτου.)
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
http://news.in.gr/culture/article/?aid=1231356374
Μία σορό, που πιστεύεται ότι ανήκει στην ηθοποιό Μίστι Άπαμ, εντόπισαν οι αρχές στο Σιάτλ των Ηνωμένων Πολιτειών. [...]
Οι τοπικές αρχές ανακάλυψαν τη σορό κοντά στον ποταμό Γουάιτ Ρίβερ, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχουν επίσημες ανακοινώσεις.

Αναρωτιέμαι αν υπάρχει στο λεξιλόγιό τους η λέξη "πτώμα" και σε ποια περίπτωση θα τη χρησιμοποιούσαν. Έτσι όπως το πάνε, θα μας πουν ότι "το πεδίο της μάχης γέμισε σορούς".
 

nickel

Administrator
Staff member
Έτσι όπως το πάνε, θα μας πουν ότι "το πεδίο της μάχης γέμισε σορούς".

Και πού είσ' ακόμα...

«Άσε, μια σορός είμαι σήμερα. Έτοιμος να σοριαστώ...»
 
Top