put lipstick on a pig

You can put lipstick on a pig... it's still a pig. Έτσι το είπε ο Ομπάμα, και έγινε της κακομοίρας. Τάχατες ότι έκανε έμμεση σεξιστική αναφορά στην κυρία Πέιλιν. Φανταστείτε δηλαδή να μετέφραζαν και οι άλλοι το δικό μας αντίστοιχο: Τον αράπη κι αν το πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς. (Ένας φίλος εδώ μέσα έχει δώσει και δική του εκδοχή: Ακόμα κι αν βάλεις βρακί στον κώλο της μαϊμούς, δεν παύει να είναι μαϊμού.)

Βεβαίως, η ειδησεογραφία είναι υποχρεωμένη να κάνει κατά λέξη μετάφραση: όσο κραγιόν κι αν βάλεις στο γουρούνι, γουρούνι θα μείνει.

Έχουμε κι άλλη γνωστή παροιμία εμείς: απέξω κούκλα κι από μέσα πανούκλα. Όμως δεν ταιριάζει εδώ. Καλύτερη: Πάνε να μας πουλήσουνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες.

Ειδικά για την Πέιλιν και τους Αμερικανούς: Δώσ' τους αρκετές μεταξωτές κορδέλες και θα πάν' να κρεμαστούν. Αλλά άλλη παροιμία αυτή...

Χμ... έτσι που το διατύπωσε ο Ομπάμα, είναι παροιμία. Οι παροιμίες, σε αντίθεση με τις ιδιωματικές εκφράσεις, μεταφράζονται αυτολεξεί όταν δεν υπάρχει αντίστοιχο. Το δικό μας αντίστοιχο είναι μάλλον αυτό με τον αράπη και οπωσδήποτε όχι τα φύκια κι οι κορδέλες, που δεν έχουν τη διάσταση της ματαιοπονίας.

Άσχετο μεν, γλωσσικό δε του Ελισαίου Γιανίδη: Η μητρική μας γλώσσα μοιάζει με ζωντανό οργανισμό, που τρώει, αφομοιώνει ξένη ύλη και μεγαλώνει. Η καθαρεύουσα μοιάζει μ' ένα άγαλμα, που ποτέ δε θα μεγαλώσει -το χρίουμε με γύψο και μας φαίνεται πως μεγαλώνει.

Ίσως δικαίως θεωρήθηκε αναφορά στην Πέιλιν, η οποία είχε πει: What's the difference between a hockey mom and a pit bull? Lipstick. Οπότε, το κραγιόν θα έπρεπε οπωσδήποτε να μπει στη μετάφραση.

Εγώ προτιμάω τον αράπη πάντως, το φύκι νομίζω ότι δηλώνει μια διάθεση εξαπάτησης, εμείς όμως δε μασάμε. Όσο για την κούκλα-πανούκλα, νομίζω ότι υποδηλώνει κάτι πολύ ωραίο εξωτερικά που όμως, όπως όλα τα φαινόμενα, απατά.


Υπάρχει και κάτι άλλο παρεμφερές με τον αράπη, ή όχι;

Lina said:

Ίσως δικαίως θεωρήθηκε αναφορά στην Πέιλιν, η οποία είχε πει: What's the difference between a hockey mom and a pit bull? Lipstick. Οπότε, το κραγιόν θα έπρεπε οπωσδήποτε να μπει στη μετάφραση.

Click to expand...

Ναι, αν θέλουμε να μεταφράσουμε για να γίνει οπωσδήποτε ο συνειρμός. Σε αυτήν την περίπτωση πάντως, το κραγιόν θα μπορούσε να λειτουργήσει βοηθητικά ως προς τον αράπη, σαν επεξηγηματική πρόταση. Ανάλογα με το κείμενο, βεβαίως βεβαίως.

sarant said:

Το δικό μας αντίστοιχο είναι μάλλον αυτό με τον αράπη και οπωσδήποτε όχι τα φύκια κι οι κορδέλες, που δεν έχουν τη διάσταση της ματαιοπονίας.

Click to expand...

Κατά τη γνώμη μου, το lipstick on a pig δεν έχει τόσο τη διάσταση της ματαιοπονίας, όσο του εξωραϊσμού κάποιου κακού/άσχημου πράγματος, καθώς και της ντεμέκ αλλαγής. Για το τελευταίο, έχουμε το άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς, το οποίο θα ήταν η πρώτη μου επιλογή στη συγκεκριμένη περίπτωση.

nickel said:

Φανταστείτε δηλαδή να μετέφραζαν και οι άλλοι το δικό μας αντίστοιχο: Τον αράπη κι αν το πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς.

Click to expand...

Θα ήταν εντελώς σουρεάλ να βάλει κάποιος μεταφραστής/δημοσιογράφος τον Ομπάμα να λέει τον αράπη κι αν τον πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς...

Το γουρούνι αν μακιγιάρεις, το κραγιόνι σου χαλάς.

Ή το γουρούνι κι αν το βάφεις, το κραγιόνι σου χαλάς.
Για να θυμίζει και τον αράπη!

Lina said:

Ίσως δικαίως θεωρήθηκε αναφορά στην Πέιλιν, η οποία είχε πει: What's the difference between a hockey mom and a pit bull? Lipstick. Οπότε, το κραγιόν θα έπρεπε οπωσδήποτε να μπει στη μετάφραση.

Click to expand...

Η φράση της Πέιλιν ήταν σήμερα στην εφημερίδα και το hockey το φάγανε στη μετάφραση ("η διαφορά ανάμεσα σε μια μαμά..."). Πώς θα το βάζατε;

Η διαφορά μεταξύ μιας κλασικής μαμάς και ενός πιτμπουλ ξέρετε ποια είναι; Το μακιγιάζ.

Εγώ θα έβαζα "φανατική μαμά". Το ξέρω ότι δεν είναι δα και η τέλεια σύναψη, αλλά δεν μου βγαίνει (ακόμα) κάτι καλύτερο με δύο μόνο λέξεις.

sarant said:

Η φράση της Πέιλιν ήταν σήμερα στην εφημερίδα και το hockey το φάγανε στη μετάφραση ("η διαφορά ανάμεσα σε μια μαμά..."). Πώς θα το βάζατε;

Click to expand...

Βλέπω τον εξής ορισμό στο Encarta για το hockey mom:
mother devoted to child's hockey interest: a mother who is willing to spend a great deal of time and effort to support her child's participation in ice hockey
Νομίζω πως ό,τι πιο κοντινό έχουμε είναι το τραγικό είδος των μανάδων που συμπάσχουν και αγωνιούν μαζί με "το σπλάχνο τους" όταν δίνει πανελλήνιες. Ξέρετε ποιες λέω, αυτές που βγαίνουν μετά και λένε "τα καταφέραμε", "είχαμε προετοιμαστεί καλά" και λοιπές αηδίες.
(Σαν να βγήκα ανεπαισθήτως οφ-τόπικ...)

stathis said:

Νομίζω πως ό,τι πιο κοντινό έχουμε είναι το τραγικό είδος των μανάδων που συμπάσχουν και αγωνιούν μαζί με "το σπλάχνο τους" όταν δίνει πανελλήνιες. Ξέρετε ποιες λέω, αυτές που βγαίνουν μετά και λένε "τα καταφέραμε", "είχαμε προετοιμαστεί καλά" και λοιπές αηδίες.(Σαν να βγήκα ανεπαισθήτως οφ-τόπικ...)

Click to expand...

Πού να τις δεις να χοροπηδάνε κιόλας και να πανηγυρίζουν "περάσαμε, περάσαμε!"

sarant said:

Η φράση της Πέιλιν ήταν σήμερα στην εφημερίδα και το hockey το φάγανε στη μετάφραση ("η διαφορά ανάμεσα σε μια μαμά..."). Πώς θα το βάζατε;

Click to expand...

Χαζομαμά, ενδεχομένως.

Ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό στοιχείο της hockey mom είναι η ενεργός συμμετοχή της μαμάς, με φωνές και πανηγύρια στις επιτυχίες αλλά και με γιουχαΐσματα στους αντιπάλους, γι' αυτό και πρότεινα το "φανατική". Πιστεύω ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι μια φανατική μαμά είναι χαζομαμά που δεν αρκείται στο να καμαρώνει μετά βεβαιότητος ότι το βλαστάρι της είναι τέλειο, αλλά έχει κόψει άλυσο. Και τι λένε οι ίδιες :): http://www.hockeymoms.com/member/index.php?section_id=121

Τελικά, σε μια μετάφραση χωρίς δυνατότητα υποσημειώσεων κτλ. το καλύτερο μου φαίνεται το "κλασική μαμά" αφού το λέει η ίδια για τον εαυτό της.

Δεν ξέρω αν έχει διαφορά η hockey mom από τη soccer mom, ίσως μόνο γεωγραφική (στα πιο βόρεια κλίματα, χόκεϊ)

Μια κλασική μαμά πάντως εγώ θα περίμενα να είναι κλώσα με κραγιόν, όχι πίτμπουλ.

Για το δεύτερο ερώτημα, http://www.forbes.com/opinions/2008/09/08/soccer-hockey-moms-oped-cx_af_al_0908finnertylevy.html.

Κλώσσα ξεκλώσσα, για κάνε πως κακολογείς το βλαστάρι της και θα σου πω εγω.

Zazula said:

Ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό στοιχείο της hockey mom είναι η ενεργός συμμετοχή της μαμάς, με φωνές και πανηγύρια στις επιτυχίες αλλά και με γιουχαΐσματα στους αντιπάλους, γι' αυτό και πρότεινα το "φανατική". Πιστεύω ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι μια φανατική μαμά είναι χαζομαμά που δεν αρκείται στο να καμαρώνει μετά βεβαιότητος ότι το βλαστάρι της είναι τέλειο, αλλά έχει κόψει άλυσο. Και τι λένε οι ίδιες :): http://www.hockeymoms.com/member/index.php?section_id=121

Click to expand...

Αυτό δεν είναι πια μαμά, είναι οπαδός!
Ή μαμά-cheerleader. Ή μαμά-groupie. Ή μαμά-κατάρα...