sublation
- Thread starter locus
- Start date
Άρση (γερμανικά Αufheben).
Φιλοσοφική κατηγορία την οποία εισήγαγε ο Χέγκελ και υποδηλώνει τον μετασχηματισμό κατά τον οποίο η μορφή και οι αρχές ενός συστήματος-ολότητας παραμερίζονται, απορρίπτονται, αναιρούνται, αλλάζοντας το περιεχόμενο τους, αλλά διατηρώντας και εδραιώνοντας ταυτόχρονα τον ρόλο τους ως βιώσιμων στοιχείων, υποταγμένων στιγμών της νέας ολότητας-ανώτερης βαθμίδας της ανάπτυξης. Σημαίνει ταυτόχρονα καταστροφή, αναίρεση, διακοπή, αλλά και διατήρηση, συγκράτηση. Η κάθε ανώτερη κατηγορία (σύνθεση) αίρεται υπεράνω της θέσης και της αντίθεσης καταργώντας και διατηρώντας τες σε μετασχηματισμένη μορφή, πραγματοποιώντας έτσι την "άρνηση της άρνησης". Κατά τον Χέγκελ η άρση χαρακτηρίζει κατ' εξοχήν την κίνηση της αυτοαναπτυσσόμενης απόλυτης ιδέας. Ο Μαρξ μέσα από τη θεωρητική ανάλυση ενός οικονομικού σχηματισμού (της κεφαλαιοκρατίας) αναδεικνύει τον αντικειμενικό και υλικό χαρακτήρα της ανάπτυξης-άρσης του από τη νομοτελειακά ανώτερη του βαθμίδα ως αυτοάρνηση της ολότητας του. Η νομοτέλεια αυτή διέπει ιδιότυπα και τη διαδοχή των θεωρητικών συστημάτων στην ιστορία της επιστήμης.
Βιβλιογρ.: Χέγκελ Γκ. Β. Φ., Η φαινομενολογία του πνεύματος, Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννινα, 1993.- του ίδιου: Η επιστήμη της λογικής, Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννινα, 1991.- Κ. Μαρξ, Το κεφάλαιο, τ. 1-3, Σ.Ε., Αθήνα, 1978..
Από εδώ.
Και χρόνια πολλά!
Φιλοσοφική κατηγορία την οποία εισήγαγε ο Χέγκελ και υποδηλώνει τον μετασχηματισμό κατά τον οποίο η μορφή και οι αρχές ενός συστήματος-ολότητας παραμερίζονται, απορρίπτονται, αναιρούνται, αλλάζοντας το περιεχόμενο τους, αλλά διατηρώντας και εδραιώνοντας ταυτόχρονα τον ρόλο τους ως βιώσιμων στοιχείων, υποταγμένων στιγμών της νέας ολότητας-ανώτερης βαθμίδας της ανάπτυξης. Σημαίνει ταυτόχρονα καταστροφή, αναίρεση, διακοπή, αλλά και διατήρηση, συγκράτηση. Η κάθε ανώτερη κατηγορία (σύνθεση) αίρεται υπεράνω της θέσης και της αντίθεσης καταργώντας και διατηρώντας τες σε μετασχηματισμένη μορφή, πραγματοποιώντας έτσι την "άρνηση της άρνησης". Κατά τον Χέγκελ η άρση χαρακτηρίζει κατ' εξοχήν την κίνηση της αυτοαναπτυσσόμενης απόλυτης ιδέας. Ο Μαρξ μέσα από τη θεωρητική ανάλυση ενός οικονομικού σχηματισμού (της κεφαλαιοκρατίας) αναδεικνύει τον αντικειμενικό και υλικό χαρακτήρα της ανάπτυξης-άρσης του από τη νομοτελειακά ανώτερη του βαθμίδα ως αυτοάρνηση της ολότητας του. Η νομοτέλεια αυτή διέπει ιδιότυπα και τη διαδοχή των θεωρητικών συστημάτων στην ιστορία της επιστήμης.
Βιβλιογρ.: Χέγκελ Γκ. Β. Φ., Η φαινομενολογία του πνεύματος, Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννινα, 1993.- του ίδιου: Η επιστήμη της λογικής, Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννινα, 1991.- Κ. Μαρξ, Το κεφάλαιο, τ. 1-3, Σ.Ε., Αθήνα, 1978..
Από εδώ.
Και χρόνια πολλά!
Μια μικρή προσθήκη:
Aufheben or Aufhebung is a German word with several seemingly contradictory meanings, including "to lift up", "to abolish", or "to sublate" [i.e. remove]. The term has also been defined as "abolish," "preserve," and "transcend." In philosophy, aufheben is used by Hegel to explain what happens when a thesis and antithesis interact, particularly via the term "sublate."
The British Marxian journal Aufheben takes its name from this concept.
In Hegel, the term Aufhebung has the apparently contradictory implications of both preserving and changing, and eventually advancement (the German verb aufheben means "to cancel", "to keep" and "to pick up"). The tension between these senses suits what Hegel is trying to talk about. In sublation, a term or concept is both preserved and changed through its dialectical interplay with another term or concept. Sublation is the motor by which the dialectic functions.
http://en.wikipedia.org/wiki/Aufheben
Είναι ενδιαφέρον που η άρση συνδυάζει κι αυτή τις σημασίες της ανύψωσης και της ακύρωσης/κατάργησης.
Aufheben or Aufhebung is a German word with several seemingly contradictory meanings, including "to lift up", "to abolish", or "to sublate" [i.e. remove]. The term has also been defined as "abolish," "preserve," and "transcend." In philosophy, aufheben is used by Hegel to explain what happens when a thesis and antithesis interact, particularly via the term "sublate."
The British Marxian journal Aufheben takes its name from this concept.
In Hegel, the term Aufhebung has the apparently contradictory implications of both preserving and changing, and eventually advancement (the German verb aufheben means "to cancel", "to keep" and "to pick up"). The tension between these senses suits what Hegel is trying to talk about. In sublation, a term or concept is both preserved and changed through its dialectical interplay with another term or concept. Sublation is the motor by which the dialectic functions.
http://en.wikipedia.org/wiki/Aufheben
Είναι ενδιαφέρον που η άρση συνδυάζει κι αυτή τις σημασίες της ανύψωσης και της ακύρωσης/κατάργησης.
dominotheory
Member
Επίσης: aufheben/ aufhebung = αναιρώ / αναίρεση.
Γι' αλλού πήγαινα κι έπεσα σ' αυτό το νήμα. Μιας κι έχω ασχοληθεί λίγο με το θέμα, συμπληρώνω:
α) ο Φάρακλας (Φαινομενολογία του νου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2007) γράφει:
Aufheben: καταργώ-διατηρώ, μάλλον αποδίδει το αναιρώ· αποδίδεται και αίρω. (σ. 47)
Aufheben: αναιρώ, αίρω, αναίρεση, άρση. Aufhebung: αναίρεση, άρση. (γλωσσάρι, σ. 752)
Aυτή η λέξη έχει δεινοπαθήσει από τις μαρξιστικές μεταφράσεις: Δεν σημαίνει υπερβαίνω ή ξεπερνώ. Αυτό θα λεγόταν στα γερμανικά überwinden. Ως γνωστόν, το γερμανικό ρήμα aufheben σημαίνει και σηκώνω κάτι από χάμω, μαζεύω, φυλάω, διατηρώ, και καταργώ, αίρω. Ο Έγελος λέει ότι είναι απαραίτητο στην φιλοσοφία, άρα δεν θα το θεωρεί ιδιαίτερα σπάνιο. [...] Αυτός υπήρξε ο πρώτος που ασχολήθηκε σοβαρά με το νόημα των αρχαίων κειμένων σε αντίθεση με τους σύγχρονούς του φιλοσόφους και την πλειονότητα των μετακαρτεσιανών [...] Κι όντως υπάρχει στ' αρχαία ο αντίστοιχος όρος, αναιρώ, που και σήμερα μπορεί να χρησιμοποιηθεί, μαζί με το αίρω, που έχει ανάλογη αμφισημία. (Σχόλια για ορισμένες αποδόσεις όρων, σσ. 775-776)
β) ο Τζωρτζόπουλος (Φαινομενολογία του πνεύματος, Δωδώνη Εκδοτική ΕΠΕ, 1995) σημειώνει:
Aufheben - πράξη άρσης, αναίρεσης, αναιρείν (Πίνακας γερμανικών όρων και εννοιών, σ. 381)
γ) ο Δημούλης σ' αυτό εδώ το άρθρο, στις Θέσεις, αναφέρει:
Αποδίδουμε το aufheben/ aufhebung ως αναιρώ/ αναίρεση, δηλ. με όρο που έχει την ίδια δισημία. Περιφραστικές αποδόσεις όπως: "διαλεκτική κατάργηση/ υπέρβαση" ή "υπέρβαση που διατηρεί και μετασχηματίζει την προηγούμενη μορφή" θα ήταν επίσης δυνατές (ΣτΜ).
Γι' αλλού πήγαινα κι έπεσα σ' αυτό το νήμα. Μιας κι έχω ασχοληθεί λίγο με το θέμα, συμπληρώνω:
α) ο Φάρακλας (Φαινομενολογία του νου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2007) γράφει:
Aufheben: καταργώ-διατηρώ, μάλλον αποδίδει το αναιρώ· αποδίδεται και αίρω. (σ. 47)
Aufheben: αναιρώ, αίρω, αναίρεση, άρση. Aufhebung: αναίρεση, άρση. (γλωσσάρι, σ. 752)
Aυτή η λέξη έχει δεινοπαθήσει από τις μαρξιστικές μεταφράσεις: Δεν σημαίνει υπερβαίνω ή ξεπερνώ. Αυτό θα λεγόταν στα γερμανικά überwinden. Ως γνωστόν, το γερμανικό ρήμα aufheben σημαίνει και σηκώνω κάτι από χάμω, μαζεύω, φυλάω, διατηρώ, και καταργώ, αίρω. Ο Έγελος λέει ότι είναι απαραίτητο στην φιλοσοφία, άρα δεν θα το θεωρεί ιδιαίτερα σπάνιο. [...] Αυτός υπήρξε ο πρώτος που ασχολήθηκε σοβαρά με το νόημα των αρχαίων κειμένων σε αντίθεση με τους σύγχρονούς του φιλοσόφους και την πλειονότητα των μετακαρτεσιανών [...] Κι όντως υπάρχει στ' αρχαία ο αντίστοιχος όρος, αναιρώ, που και σήμερα μπορεί να χρησιμοποιηθεί, μαζί με το αίρω, που έχει ανάλογη αμφισημία. (Σχόλια για ορισμένες αποδόσεις όρων, σσ. 775-776)
β) ο Τζωρτζόπουλος (Φαινομενολογία του πνεύματος, Δωδώνη Εκδοτική ΕΠΕ, 1995) σημειώνει:
Aufheben - πράξη άρσης, αναίρεσης, αναιρείν (Πίνακας γερμανικών όρων και εννοιών, σ. 381)
γ) ο Δημούλης σ' αυτό εδώ το άρθρο, στις Θέσεις, αναφέρει:
Αποδίδουμε το aufheben/ aufhebung ως αναιρώ/ αναίρεση, δηλ. με όρο που έχει την ίδια δισημία. Περιφραστικές αποδόσεις όπως: "διαλεκτική κατάργηση/ υπέρβαση" ή "υπέρβαση που διατηρεί και μετασχηματίζει την προηγούμενη μορφή" θα ήταν επίσης δυνατές (ΣτΜ).
dominotheory
Member
dominotheory
Member
Θα χρειαστώ άλλα πεντέμισι χρονάκια για να το εξετάσω αυτό το βαθυστόχαστο που έγραψες, Θέμη μου!
Εμ, τι νόμιζες, η καλή η sublation αργεί να έρθει!
;)