"ώς", πρόθεση (με τόνο;!)

rogne

¥
Τον τελευταίο καιρό βρίσκω συχνά-πυκνά (και πάντα σε κείμενα γραμμένα ή διορθωμένα από φιλόλογους) το "ως" γραμμένο "ώς", με τόνο. Επειδή, όσο να 'ναι, το μυαλό του ανθρώπου πάντα στο χειρότερο πάει, ρώτησα και επιβεβαίωσα τους φόβους μου: το γράφουν, λέει, "ώς" για να φαίνεται ότι είναι πρόθεση και όχι μόριο ("σαν").

Δεν βλέπω να έχει συζητηθεί ξανά εδώ, δεν ξέρω βέβαια αν έχει συζητηθεί αλλού (όλο και κάπου, φαντάζομαι, αν και δεν βρίσκω τίποτα μ' ένα πρώτο γκουγκλάρισμα). Ξέρει ή υποψιάζεται κανείς από πού μπορεί να μας προέκυψε αυτή η "τονική" διάκριση; Μόνο εμένα μου φαίνεται φιλολογίστικη κουκουρουκιά ή είναι πιθανό να τη συνιστά καμιά αυθεντία των ημερών;

Στα γρήγορα, πάντως, βλέπω να κυκλοφορούν δύο πιθανές "αρχαίες αυθεντίες": μια εντός αγκύλης παρένθεση με ερωτηματικό στο ΛΚΝ: [ελνστ. ὡς (και ὥς; ) "ενόσω, μέχρι· εκεί που", αρχ. σημ.: "αμέσως μόλις" με επίδρ. της σημ. του αρχ. ἕως], και το καταφανώς άσχετο, αλλά ποτέ δεν ξέρει κανείς, ὧς and ὥς (with accent), so, thus στο LSJ (εικάζω ότι το ὦς, τό, gen. ὠτός, Dor. for οὖς είναι οριστικά εκτός συζήτησης):

A. ADVERB of Manner: Aa. ὥς, Demonstr., = οὕτως, so, thus, freq. in Hom., Il.1.33, al.; ὢς εἶπ’ Sapph.Supp.20a.11 (Epic style); in Ion. Prose, Hdt.3.13, al.; rare in Att., and almost confined to certain phrases, v. infr. 2, 3; ὥς simply = οὕτως, A.Ag.930, Th.3.37, Pl.Prt.338a; ἀλλ’ ὣς γενέσθω E.Hec.888, al. 2. καὶ ὧς even so, nevertheless, Il.1.116, al.; οὐδ’ ὧς not even so, 7.263, Od.1.6, al., Hdt.6.76; οὐδέ κεν ὧς Il.9.386: the phrases καὶ ὧς, οὐδ’ ὧς, μηδ’ ὧς, are used in Trag. and Att., S.Ant.1042, Th.1.74, 7.74; also later, PCair.Zen.19.10 (iii B. C., unaccented), UPZ146.40 (ii B. C.), GDI 1832.11 (Delph., ii B. C.), IG22.850.17 (iii B. C.); κἂν ὧς, εἴπερ μέλει σοι, ἀπόστειλόν μοί τινα POxy.120.11 (iv A. D.); δουλεύων καθὼς καὶ ὧς GDI2160 (Delph., ii B. C.); Thess. καὶ οὗς IG9(2).234.1 (iii B. C.); for this phrase the accentuation ὧς is prescribed by Hdn.Gr.2.932, al., cf. A.D.Synt.307.16, and is found in good Mss. of Homer; for the remaining uses under this head (Aa. 1, 3, 4) the accentuation ὥς is prescribed by the same grammarians.
 

MelidonisM

New member
Κατά τη γραμματική Τριανταφυλλίδη δεν τονίζεται.

Το ώς τονίζεται, όταν επέχει θέση πρόθεσης,
http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=2889.0#ixzz1moAwhqFC
σύμφωνα με το ορθολογικότερο τονικό σύστημα που προτείνει ο Θεοδόσιος Τάσιος
http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=161467.0

Υ.Γ.1
Νίκελ είχε πει: μερικοί επιμένουν να τονίζουν το «ώς» (=έως)
όταν τα 'χουν καλά με τον επιμελητή (ή είναι οι ίδιοι επιμελητές)
Υ.Γ.2
Για πολυτονιστές επίσης, ὁ σύνδεσμος ὣς (= ἕως, μέχρι) τονίζεται.
http://www.polytoniko.org/mathi2.php?newlang=el&font=Palatino+Linotype&right=no
 

nickel

Administrator
Staff member
Στο πρώτο διάστημα της εφαρμογής του μονοτονικού, όπως έγινε η διάκριση ανάμεσα σε άρθρο η και διαζευκτικό ή με τόνο, έγινε και αυτή η διάκριση, ανάμεσα σε άτονο ως (=σαν) και τονισμένο ώς (=έως, μέχρι). Καταργήθηκε αρκετά γρήγορα, ίσως επειδή έγινε αντιληπτό ότι έφταναν τα συμφραζόμενα για να φανεί η διαφορά. Έβαζα κι εγώ κάποτε τον τόνο και τον κατάργησα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι που εξακολουθούν να γράφουν ώς για το έως — και δεν είναι ενοχλητικό. (Θα ψάξω να βρω λεπτομέρειες.)

ΥΓ. Το Εγκόλπιο του Μαρωνίτη εφάρμοζε εκείνη την αρχική πρόταση. Δεν πρόλαβε να ενημερωθεί για την κατάργησή της.
 
Προσωπικά την βρίσκω τελείως άχρηστη την διάκριση γιατί συντακτικά λειτουργούν διαφορετικά. Το διαζευκτικό "ή" σαφέστατα υπάρχει περίπτωση να μπερδευτεί με το άρθρο, όπως π.χ. στο "θα γίνει δασκάλα η/ή αρχαιολόγος" (πολύ πρόχειρο παράδειγμα). Αν μου βρει κανείς περίπτωση σύγχυσης των δύο "ως", χωρίς νοηματικές ακρότητες, θα αρχίσω να γράφω το Hellegennes με ένα "n".
 

rogne

¥
Μάλιστα, άρα όχι "κουκουρουκιά", αλλά ένα κεφάλαιο από την ιστορία του μονοτονικού. Σπεύδω να πάρω πίσω τον χαρακτηρισμό, αλλά ας προσθέσω ότι μου φαίνεται (σχεδόν) αδύνατο να υπάρξει εντος συγκειμένου σύγχυση της πρόθεσης με το μόριο, οπότε μου φαίνεται περιττός και ο τόνος.

Ευχαριστώ πολύ για τις διευκρινίσεις.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Το τονισμένο ώς = έως (πρόθεση) το έχει προμοτάρει και υποστηρίξει (και συνεχίζει να το εγκρίνει ως τον μοναδικά ορθό τρόπο γραφής) ο Μπαμπινιώτης· βλ. π.χ. ΛΝΕΓ 2012 (όπου και πλαίσιο με σχετικό σχόλιο).
 

rogne

¥
Το τονισμένο ώς = έως (πρόθεση) το έχει προμοτάρει και υποστηρίξει (και συνεχίζει να το εγκρίνει ως τον μοναδικά ορθό τρόπο γραφής) ο Μπαμπινιώτης· βλ. π.χ. ΛΝΕΓ 2012 (όπου και πλαίσιο με σχετικό σχόλιο).

"Επειδή, όσο να 'ναι, το μυαλό του ανθρώπου πάντα στο χειρότερο πάει", καμιά φορά οι φόβοι επιβεβαιώνονται και χωρίς να ρωτήσεις...
 
Το τονισμένο ώς = έως (πρόθεση) το έχει προμοτάρει και υποστηρίξει (και συνεχίζει να το εγκρίνει ως τον μοναδικά ορθό τρόπο γραφής) ο Μπαμπινιώτης· βλ. π.χ. ΛΝΕΓ 2012 (όπου και πλαίσιο με σχετικό σχόλιο).

Τι έκπληξη! Μην είναι ο ίδιος άνθρωπος που έχει λυσσάξει με την διαφορά του ως και του σαν;
 

nickel

Administrator
Staff member
Το τονισμένο ώς = έως (πρόθεση) το έχει προμοτάρει και υποστηρίξει (και συνεχίζει να το εγκρίνει ως τον μοναδικά ορθό τρόπο γραφής) ο Μπαμπινιώτης· βλ. π.χ. ΛΝΕΓ 2012 (όπου και πλαίσιο με σχετικό σχόλιο).
Λοιπόν, όλα αυτά τα χρόνια αυτό δεν το είχα προσέξει. Να δεις που μπορεί να μην το είχε προσέξει και ο Χάρης (και τώρα να το κόψει...).
 
Πολλοί παλιοί γραφιάδες τόνιζαν κάποτε το "ώς" όταν σημαίνει "έως", ή και το τονίζουν ακόμα -κι εγώ καμιά φορά. Νομίζω ότι δεν βλάφτει, και ίσως να ωφελεί.
 

daeman

Administrator
Staff member
Όχι ότι έχει σημασία η πρακτική που ακολουθώ εγώ, αλλά έτσι, για την κουβέντα:

Όταν θέλω να γράψω «έως» και να τονιστεί (με έμφαση), γράφω «έως».
Όταν το γράψω «ως» δεν το τονίζω (πώς το προφέρω είναι άλλο θέμα). Κι αν σημαίνει «σαν», γράφω «σαν», γιατί με τα «ως» που βλέπω να σπέρνουν πια παντού στη θέση του «σαν» ή ακόμα κι εκεί που δεν χρειάζεται τίποτα, βγάζω σπυράκια (κι άντε να πας σε δερματολόγο τη σήμερον).
Το καημένο το «σαν», έτσι που το πάνε, σύντομα το βλέπω να μην έχει στον ήλιο μοίρα
(no place in the sun for «σαν»)·
τους ωσανομανείς τους έχω ικανούς μέχρι και το «ωσάν» ν' αναστήσουν στη θέση του.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Νομίζω ότι δεν βλάφτει, και ίσως να ωφελεί.
Κλασικές συνάψεις όπως η «ως εδώ» εκφέρονται /oseδó/ οπότε προσωπικά δεν βλέπω την ωφελιμότητα. Από την άλλη, το επίρρημα σε δικές του κλασικές συνάψεις όπως οι «ως προς» & «ως συνήθως» συχνά εκφέρεται με διακριτό επιτονισμό. Οπότε...
 

Earion

Moderator
Staff member
Μμμ ... «χωρίς νοηματικές ακρότητες». Ναι ... Γιά να δω τι έχουμε στην αποθήκη...

Έτσι θα μπορούσαμε να παράγουμε γύψο και στη συνέχεια φθηνές γυψοσανίδες, κάτι που εφαρμόζεται σε μερικές χώρες της Ευρώπης, με μεγάλη ζήτηση σήμερα, από αρχιτέκτονες ως απλούς κατασκευαστές.



Για κάτι τέτοια που συνάντησα κατά καιρούς αποφάσισα κι εγώ να βάζω τόνο, αλλά χωρίς εμμανή ζήλο.
 
Last edited:

Zazula

Administrator
Staff member
Earion, ακριβώς για κάτι τέτοια υπάρχει η εναλλακτική τού «έως» που προανέφερε κι ο daeman.
 

Earion

Moderator
Staff member
Και "έως" και "μέχρι" και ό,τι άλλο· αν όμως θέλει κανείς να κρατήσει το "ως";
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Από πού κι ως πού να το κρατήσει; Από δω ως εκειδά ή από δω ως εκεί πέρα;
Αν μιλάμε για πολύ δρόμο, θα πρότεινα χωρίς τόνο που είναι πιο αλαφρύ.
:)
 
Μμμ ... «χωρίς νοηματικές ακρότητες». Ναι ... Γιά να δω τι έχουμε στην αποθήκη...

Έτσι θα μπορούσαμε να παράγουμε γύψο και στη συνέχεια φθηνές γυψοσανίδες, κάτι που εφαρμόζεται σε μερικές χώρες της Ευρώπης, με μεγάλη ζήτηση σήμερα, από αρχιτέκτονες ως απλούς κατασκευαστές.



Για κάτι τέτοια που συνάντησα κατά καιρούς αποφάσισα κι εγώ να βάζω τόνο, αλλά χωρίς εμμανή ζήλο.

Θέλεις να πεις ότι γίνεται να αντικαταστήσουμε αυτό το "ως" με το "σαν" και να βγάζει νόημα;
 
Last edited by a moderator:

pidyo

New member
Εγώ έβαζα αρχικά τόνο, με βάση ένα πολύ μελετημένο γλωσσολογικό σκεπτικό: δεν είχα πάρει είδηση ότι άλλαξε ο κανόνας. :p Μετά, βλέποντας τριγύρω πολλά άτονα ως (= έως) μπερδευόμουν και στο τέλος κατέληξα να γράφω έως.
 

nickel

Administrator
Staff member
Θέλεις να πεις ότι γίνεται να αντικαταστήσουμε αυτό το "ως" με το "σαν" και να βγάζει νόημα;
Τώρα (α) αυτό είναι τρολιά ή (β) πραγματικά δεν κατάλαβες το επιχείρημα;

Αν το (β):
Ο άνθρωπος λέει ότι θέλει να γράψει την πρότασή του με το «ως», το οποίο σημαίνει «έως, μέχρι», αλλά θέλει να γράψει «ως», δεν θέλει να γράψει «έως, μέχρι». Επειδή είναι πιθανό κάποιοι να πιστέψουν ότι αυτό το «ως» έχει τη σημασία του «σαν, με την ιδιότητα (των απλών κατασκευαστών)» , ο Earion προτιμά να βάζει τόνο πάνω στο «ώς» με την ελπίδα ότι θα γίνει αμέσως σαφής η σημασία του.

Επειδή όμως, όπως φαίνεται και από το μήνυμα του pidyo, όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει με αυτές τις διακρίσεις ή πόσο σταθερά είναι συστήματα που εφαρμόζουν δέκα κι αυτοί στις μονές ημέρες, το καλύτερο είναι να είμαστε σαφείς με τους τρόπους που καταλαβαίνουν τα δέκα εκατομμύρια.

Αν το (α):
Shame on you!
 
Last edited by a moderator:
Top