...
Αντιγράφω από τον Οδηγό για τη σύνταξη εγγράφων της ΕΕ στα ελληνικά, Τρίτο μέρος: Η ελληνική γλώσσα στα κοινοτικά κείμενα, κεφ. Ε. Κεφαλαία και μικρά αρχικά (σελ. 247 - 260):
— Τα αρχικά των κοινών ονομάτων γράφονται κατά κανόνα με μικρό.
...
Γ. Γράφονται με κεφαλαίο αρχικό ορισμένες (ελάχιστες) λέξεις, όταν επιδιώκεται να περιοριστεί το σημασιολογικό τους εύρος, είτε για να τονιστεί ο μοναδικός τους χαρακτήρας είτε για να αντιδιασταλούν από άλλες ευρύτερες σημασίες που θα μπορούσαν να έχουν [π.χ.: Ενιαία Πράξη (η συγκεκριμένη κοινοτική συνθήκη, σε αντιδιαστολή με πράξεις άλλου είδους)· ο Τύπος, για ειδική αναφορά στα μέσα μαζικής επικοινωνίας/ενημέρωσης (αλλά ο μαθηματικός τύπος, ο χημικός τύπος κ.λπ.)]. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται ελάχιστα κοινά ονόματα για τα οποία υπάρχει λόγος να γράφονται άλλοτε με μικρό και άλλοτε με κεφαλαίο αρχικό. Για παράδειγμα, οι λέξεις γραμματική και συντακτικό γράφονται με κεφαλαίο αρχικό όταν —και μόνο όταν— δηλώνουν συγκεκριμένα βιβλία ή εγχειρίδια, δηλαδή έργα συγκεκριμένων συγγραφέων (π.χ. Γραμματική Κλαίρη–Μπαμπινιώτη) ή συγκεκριμένων οργανισμών (σχολική Γραμματική του ΟΕΔΒ). Αυτό γίνεται για να τονιστεί, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι δηλώνουν τα συγκεκριμένα έργα και για να αποφευχθεί η — έστω και οριακή— σύγχυση με τις γενικότερες έννοιές τους. Αντίθετα, για τη λέξη λεξικό δεν υπάρχει κίνδυνος να προκύψει τέτοια σύγχυση και γι’ αυτό γράφεται πάντοτε με μικρό αρχικό, είτε πρόκειται για γενική και αόριστη είτε για ειδική και συγκεκριμένη αναφορά (π.χ.: Τα λεξικά είναι απαραίτητο εργαλείο των μεταφραστών· αλλά και: Το λεξικό του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη και το λεξικό Μπαμπινιώτη χρησιμοποιούνται πολύ συχνά από τους μεταφραστές).
...
Ι. Τα αρχικά όλων των κύριων ονομάτων γράφονται πάντοτε με κεφαλαίο γράμμα, ενώ τα αρχικά των κοινών ονομάτων γράφονται κατά κανόνα με μικρό γράμμα, πλην συγκεκριμένων ειδικών περιπτώσεων.
Επομένως, με κεφαλαίο αρχικό γράφονται:
...
ιε) οι τίτλοι συγγραμμάτων και έργων λογοτεχνίας και τέχνης:
Εισαγωγή στο Αστικό Δικονομικό Δίκαιο, Ο Κατάδικος, Έγκλημα και Τιμωρία, Αξιωματικός Περιπόλου
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι τα τελευταία χρόνια ο κανόνας αυτός έχει ατονήσει πολύ. Μάλιστα, όταν ο τίτλος είναι αρκετά μακροσκελής, συνιστάται να γράφεται με κεφαλαίο μόνο το αρχικό γράμμα της πρώτης λέξης (αλλά όλος ο τίτλος να γράφεται με πλάγια γράμματα).
Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων
Κοινός πρακτικός οδηγός για τα πρόσωπα που συμβάλλουν στη σύνταξη των κοινοτικών κειμένων
Ένας ήρωας του καιρού μας
Η μικρή κυρία του μεγάλου σπιτιού
...
κβ) ορισμένα (ελάχιστα) κοινά ονόματα, όταν επιδιώκεται να περιοριστεί το σημασιολογικό τους εύρος, είτε για να τονιστεί ο μοναδικός τους χαρακτήρας είτε για να αντιδιασταλεί από άλλες ευρύτερες σημασίες που θα μπορούσαν να έχουν [π.χ.: Ενιαία
Πράξη (η συγκεκριμένη κοινοτική συνθήκη, σε αντιδιαστολή με πράξεις άλλου είδους), ο Τύπος, για ειδική αναφορά στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (αλλά ο μαθηματικός τύπος, ο χημικός τύπος κ.λπ.), ο Κανονισμός, αποκλειστικά για ειδική αναφορά στον κανονισμό λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο οποίος, σε αντίθεση με τους εσωτερικούς κανονισμούς του Συμβουλίου ή της Επιτροπής, δεν συνοδεύεται από το επίθετο εσωτερικός και, επομένως, μπορεί να μπερδευτεί με κανονισμό - νομοθετική πράξη του Κοινοβουλίου (και του Συμβουλίου), κ.ο.κ.]. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και ορισμένα κοινά ονόματα που γράφονται με κεφαλαίο αρχικό όταν χρησιμοποιούνται με έμφαση ή προσωποποιούν αφηρημένες έννοιες (π.χ.: ο πέλεκυς της Δικαιοσύνης· οι καρποί της Παιδείας κ.ο.κ.)
Συχνά, ωστόσο, στη γραφή των λέξεων αυτού του είδους υπεισέρχονται υποκειμενικά κριτήρια, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αμφισβητήσεις και διαφωνίες*.
ΙΙ. Ειδικότερα, πέραν των προαναφερομένων, στην κοινοτική πρακτική ισχύουν οι εξής κανόνες:
α) Η λέξη συνθήκη γράφεται άλλοτε με μικρό και άλλοτε με κεφαλαίο αρχικό. Όταν η λέξη αυτή αναφέρεται γενικά και αόριστα στις διάφορες συνθήκες που συνάπτονται σε διεθνές επίπεδο, είτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε από άλλους φορείς, γράφεται με μικρό αρχικό (π.χ.: Στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας υπάρχουν πολλές διμερείς συνθήκες). Όταν η εν λόγω λέξη αναφέρεται ειδικά στις συνθήκες του πρωτογενούς κοινοτικού δικαίου, και ιδίως στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, ακολουθείται η εξής πρακτική: η λέξη γράφεται με κεφαλαίο αρχικό, όταν δεν προσδιορίζεται η σχετική συνθήκη, ούτως ώστε να γίνει με σαφήνεια η διαφοροποίηση από τις διάφορες συνθήκες άλλου είδους (π.χ.: Η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των εμπορευμάτων, των κεφαλαίων και των υπηρεσιών καθιερώνεται από τη Συνθήκη)· γράφεται, όμως, με μικρό αρχικό όταν υπάρχει ο προσδιορισμός της σχετικής συνθήκης (π.χ.: συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση) ή άλλος συναφής προσδιορισμός (π.χ.: ιδρυτικές συνθήκες), διότι στην περίπτωση αυτή η διαφοροποίηση από τις συνθήκες άλλου είδους είναι σαφής και δεν συντρέχει λόγος χρήσης κεφαλαίου αρχικού.
...
Με μικρό αρχικό γράφονται επίσης και τα διάφορα άλλα έγγραφα και πράξεις που εκδίδονται από τα κοινοτικά όργανα: σύσταση, ψήφισμα, ανακοίνωση, υπόμνημα, έγγραφο εργασίας, πράσινη βίβλος, λευκή βίβλος, έκθεση, γνώμη, γνωμοδότηση κ.ο.κ.
*Τώρα περιμένουμε τις αμφισβητήσεις και τις διαφωνίες.
Αμέσως μετά ακολουθεί το κεφάλαιο για ένα αγαπημένο σου θέμα, drazen, το τελικό -ν. :)
