Πού είναι τα όρια της —δόκιμης— μεταβατικής χρήσης τού ρήματος "λειτουργώ"

Zazula

Administrator
Staff member
Το ΛΚΝ δεν διευκρινίζει αν το λειτουργώ χρησιμοποιείται μεταβατικά — πάντως στις 7 σημασίες που παραθέτει δεν περιλαμβάνεται κάποια μεταβατική. Το ΛΝΕΓ (2006) αναφέρει:
λειτουργώ ρ. αμετβ. κ. μετβ. ● (αμετβ.) 1. [...] ● 11. (μετβ.) θέτω κάτι σε λειτουργία, το χειρίζομαι: δεν μπορώ να λειτουργήσω αυτή τη μηχανή!

Βλέπουμε ότι το λειτουργώ στην παρατιθέμενη από το ΛΝΕΓ σημασία αποδίδει το operate v.t. "10. to manage or use (a machine, device, etc.): to operate a switchboard".

Το ερώτημά μου είναι αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το λειτουργώ για να αποδώσουμε και την άλλη σημασία τού operate σε μεταβατική χρήση: "11. to put or keep (a factory, industrial system, ranch, etc.) working or in operation: to operate a coal mine". Είναι αγγλισμός να πούμε και να γράψουμε "Η τράπεζα Χ λειτουργεί πλέον δύο υποκαταστήματα στη Δεσκάτη"; Ή μήπως μπορούμε να το πούμε αλλά όχι να το γράψουμε; Ή θα μαραθεί η γλώσσα μας ακόμη κι αν απλώς σκεφτούμε να το πούμε;

ΥΓ Εννοείται ότι δόκιμες αποδόσεις όπως π.χ. εκμεταλλεύομαι, διαθέτω, διατηρώ κλπ. υπάρχουν για τη συγκεκριμένη χρήση, αλλά επειδή συχνά μας απασχολεί το πότε αρχίζει να καθίσταται δόκιμη και αποδεκτή μία μεταβατική χρήση ενός αρχικά αμετάβατου ρήματος, είπα να πιαστώ με το λειτουργώ σήμερα (ας με λειτουργήσει ΕΚΚΛΗΣ κάποιος!). :)
 

wings

New member
Συνήθως χρησιμοποιώ το «θέτω σε λειτουργία» για την περίπτωση μηχανήματος. Και για τις τράπεζες προτιμώ το «λειτουργούν πλέον δύο υποκαταστήματα της τράπεζας Χ στη Δεσκάτη». [Μα, στη Δεσκάτη; Και δύο μάλιστα; :-)]
 

nickel

Administrator
Staff member
Αναρωτιέμαι κι εγώ, αν δίπλα στις λειτουργημένες εκκλησιές, θα δούμε και λειτουργημένες τράπεζες... (Ή μήπως και «εκμεταλλευόμενες».) Ή αλειτούργητες μηχανές. Ωστόσο, στον τεράστιο βαθμό που επηρεάζουν τη γλώσσα μας τα αγγλικά (και οι απανωτές μεταφράσεις), είναι αναπόφευκτο να βλέπουμε τέτοια φαινόμενα, εκεί που κάναν την αρχή τα διαρρέω και επικοινωνώ. Η διαδρομή είναι γνωστή: πρώτα κάποιοι δημοσιογράφοι ή τεχνοκράτες, αύριο από ανάγκη ή υποχωρητικότητα εμείς, μεθαύριο θα μπουν στα λεξικά. Έτσι λειτουργεί, μας αρέσει δε μας αρέσει.
 
Top