Ποιο λεξικό θεωρείτε εσείς καλύτερο;

nickel

Administrator
Staff member
Δεν είμαι ικανοποιημένος με τα λεξικά της ελληνικής που κυκλοφορούν, διαβάζω δε ότι πολλά μέλη έχουν επιφυλάξεις, κατά κύριο λόγο για την πληρότητά τους. Υπάρχει κάποια συζήτηση στο φόρουμ για το θέμα αυτό π.χ. αξιολόγηση; Αν όχι, μπορείτε να μου πείτε ποιο λεξικό θεωρείτε εσείς καλύτερο;

Ναι, γκρινιάζουμε καμιά φορά, αλλά όσοι ξέρουμε δυο πράγματα από λεξικογραφία και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην Ελλάδα, είμαστε ευγνώμονες για ό,τι υπάρχει αφού ξέρουμε ότι είναι δύσκολη δουλειά και ψιλοβελονιά.

Η απάντηση στην ερώτηση «Ποιο λεξικό θεωρείτε εσείς καλύτερο;» δεν είναι ποτέ άμεση. Ακολουθεί πάντα καπάκι η πρόσκληση για εξειδίκευση του ερωτήματος: για ποια δουλειά;

Εγώ τα έχω απλοποιήσει τα πράγματα και έχω, για δύο γλώσσες τουλάχιστον, όλα τα λεξικά που είναι άνω του μετρίου (και αρκετά στη γειτονιά του μετρίου). Αλλά, επειδή ψυλλιάζομαι τι σε ενδιαφέρει, θα πω ότι δύο λεξικά είναι το καλύτερο: το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής μαζί. Δεν πιστεύω ότι μπορεί κάποιος να λέει ότι τον ενδιαφέρει η ελληνική γλώσσα και δεν έχει αυτά τα λεξικά. Και τα δύο.

Από την άλλη, να μην γκρινιάξουμε που κανένα δεν έχει την ψιλοβελονιά;
 

Zazula

Administrator
Staff member
Σίγουρα το ερώτημα "ποιο είναι το καλύτερο λεξικό" μοιάζει πολύ με το να αναρωτηθούμε "ποιο είναι το καλύτερο αυτοκίνητο": Όπως λέει πολύ σωστά κι ο Νίκελ αποπάνω, ο άμεσος αντιξιφισμός (παναπεί riposte, χιχιχι) είναι η ερώτηση "για ποια δουλειά;". Άλλο αυτοκίνητο χρειαζόμαστε για τη μετακόμισή μας, άλλο για τη μεταφορά μιας τάξης σε πενταήμερη εκδρομή, άλλο για να κατέβουμε στο κέντρο και να το στριμώξουμε όπου να 'ναι, άλλο για έναν γρήγορο γύρο σε πίστα, άλλο για μια οικογενειακή εκδρομή κ.ο.κ. Επίσης, μια συμπληρωματική ερώτηση είναι "ποιος είναι ο χρήστης;": Διότι, όπως ακριβώς δεν θα δώσεις μια φόρμουλα-ένα στα χέρια ενός οδηγού-τής-Κυριακής, έτσι και δεν έχει νόημα να προτείνεις ένα out-of-scope λεξικό σ' έναν κοινό μη-επαγγελματία-τού-λόγου χρήστη.

Για μένα ο όρος "το καλύτερο λεξικό" περιλαμβάνει από κοινού και εξ αδιαιρέτου τα εξής: (1) Τη συλλογική λεξικογραφική δουλειά όσων περισσότερων λεξικών μπορείς να αγοράζεις. (2) Τη γνώση να ανατρέχεις στα πλέον ενδεδειγμένα, κατά περίπτωση, λεξικά σου. (3) Την ικανότητα να διακρίνεις και να επιλέγεις την πλέον ενδεδειγμένη, και σύμφωνη με τις κατά περίπτωση προδιαγραφές, λεξική πληροφορία από τα λεξικά σου. (4) Τη δεξιότητα να αναζητάς και να εντοπίζεις σωστά τυχόν λέξεις, ή άλλες λεξικογραφικές πληροφορίες, που αδυνατείς να βρεις στα λεξικά σου. (5) Την πειθαρχία να ανατροφοδοτείς και να εμπλουτίζεις μια προσωπική λεξικογραφική βάση δεδομένων με όλα αυτά τα μεταλεξικογραφικά στοιχεία.

Για τον επαγγελματία μεταφραστή, πάντως, το ερώτημα δεν είναι ποτέ τόσο απλό όσο το "ποιο είναι το καλύτερο αυτοκίνητο". Ο επαγγελματίας μεταφραστής είναι ένας υψηλού επιπέδου λοτζιστικάριος: Δεν του αρκεί το να περιοριστεί σε ένα μόνον μέσο μεταφοράς. Καθότι η αποστολή του είναι να μεταφέρει με τον βέλτιστο (whatever that means, whatever the means) τρόπο ένα κείμενο-πηγή σε ένα κείμενο-στόχο, απαιτείται να έχει σφαιρική εικόνα, οξύτατη ευθυκρισία και εξαίρετη διάκριση ("διάκριση" κατά την πατερική έννοια). Άλλοτε θα στραφεί σε υπερδεξαμενόπλοια κι άλλοτε σε υποζύγια· άλλοτε θα κάνει ρίψη από αέρος κι άλλοτε θα πάρει κάτι στην πλάτη του και θα το πάει ο ίδιος. Οπότε οι προϋποθέσεις τής προηγούμενης παραγράφου έχουν, για τον επαγγελματία μεταφραστή, εφαρμογή σε πολλαπλό επίπεδο: Αφορούν και τα λεξικά όλων των γλωσσών εργασίας του, αλλά και τα γλωσσάρια, τις ορολογικές βάσεις, τα βιβλία του πεδίου εργασίας του, και το σύνολο των πηγών και των γνώσεών του εν γένει.
 

Traveler

New member
Αναρωτιέμαι από πού να αρχίσω. Μάλλον από τα γενικά προς τα ειδικά θέματα. Ως απλός χρήστης του διαδικτύου είχα γίνει τα πρώτα χρόνια της εξέλιξής του, και εξακολουθώ να είμαι, φανατικός υποστηρικτής του για πολλούς λόγους. Διαπίστωσα με τον καιρό ότι στις σοβαρές αδυναμίες της διαδικτυακής αναζήτησης εντάσσονται ο τεράστιος όγκος των πληροφοριών, ο κακός σχεδιασμός για το χρήστη, η δυσχέρεια να βρει κανείς γρήγορα αυτό που θέλει και η έλλειψη αξιοπιστίας των πηγών που χρησιμοποιεί (γελοίες ιστορικές ανακρίβειες ακόμη και στις ιστοσελίδες του BBC). Φανταστείτε, λοιπόν, την έκπληξή μου, όταν έπεσα τυχαία στο δικό σας φόρουμ. Έχετε μειώσει σε μεγάλο βαθμό τις παιδικές ασθένειες του διαδικτύου και σε ορισμένα θέματα ίσως καταφέρατε να τις εξαλείψετε,. Αυτό που με χαροποιεί δεν είναι το κίνητρο (στενά επαγγελματικό) ή η χρήση του φόρουμ (περιορισμένος αριθμός μελών), αλλά η διαπίστωση ότι μπορεί να υπάρξουν ιστοσελίδες και φόρουμ χωρίς τις πιο πάνω εγγενείς αδυναμίες. Θεωρώ ότι το αποτέλεσμα αυτό είναι εφικτό μόνο με μεγάλο κόπο, χρόνο και κυρίως επαγγελματισμό και αγάπη.
Στα ειδικά θέματα τώρα. Αφορμή για να μπω στο φόρουμ και να διατυπώσω το συγκεκριμένο ερώτημα, ήταν η αναζήτηση των συνωνύμων της λέξης «αυτογνωμόνως», που τη βρίσκουμε σε παλαιότερα νομικά κείμενα. Μολονότι ξέρω τη σημασία της λέξης, ή τέλος πάντων νομίζω ότι την κατέχω (με τη γλώσσα, και με όλα τα γένους θηλυκού εν γένει, πρέπει κανείς να είναι πολύ ταπεινός και να μαθαίνει συνεχώς, ειδάλλως αργά ή γρήγορα θα εκπλαγεί), ήθελα να χρησιμοποιήσω αντίστοιχη λέξη της δημοτικής. Δοκίμασα τα ηλεκτρονικά λεξικά του κόμβου, τον Μπαμπινιώτη (πρώτη έκδοση και μικρό λεξικό για το γραφείο και ό,τι άλλο είχα στη διάθεσή μου εκείνη τη στιγμή, μια και το λεξικό του Βοσταντζόγλου το είχα στο σπίτι. Ο κόμβος με απογοήτευσε για άλλη μια φορά, γιατί δεν αξιοποιεί τις δυνατότητες του διαδικτύου και θα μπορούσε να είναι ένα πολύτιμο βοήθημα για όσους δίνουν σημασία στο «τελικό» κείμενο. Επίσης, άλλη μεγάλη δυσκολία είναι ότι με τις σημερινές δυνατότητες όλα τα λεξικά θα μπορούσαν να είναι σε ηλεκτρονική μορφή, για να βρίσκει κανείς τα λήμματα γρήγορα και εύκολα. Μάλλον, όμως, από αυτά που μαθαίνω ρωτώντας εδώ και εκεί, τα καλά λεξικά μόνο «ιδιωτικώς» υπάρχουν σε ηλεκτρονική μορφή. Ομολογώ, βέβαια, ότι έχει περάσει ένα χρόνος από τότε που ρώτησα και ίσως να υπάρχουν εξελίξεις και να κυκλοφορούν πλέον σε ηλεκτρονική μορφή. Για να μην γράψω και για τα αυτόματα λεξικά των επεξεργαστών κειμένου (Word), που ερυθριούν με κάθε παιχνιδιάρα ελληνική λέξη.
Και έτσι, αυτογνωμόνως, τόλμησα να σας ζαλίσω με στοιχειώδη για σας θέματα.
Κατ’αρχάς, ευχαριστώ πολύ: α/ για την άμεση ανταπόκριση στο ερώτημά μου, β/ για την ακρίβεια των απαντήσεων, μολονότι έσβησα τελικά μια διευκρινιστική παράγραφο από το αρχικό κείμενο, γιατί θεώρησα ότι απευθύνομαι σε εξαιρετικά ευφυείς ανθρώπους και, φυσικά, ο Νίκελ κατάλαβε και χωρίς την παράγραφο αυτή και απάντησε επακριβώς σ’αυτό που ήθελα γ/ ο Ζαζ,, τι να πω ή πώς να το τω, με κατέπληξε με μια εξαιρετική εισαγωγική διάλεξη στη «λεξικογραφία για άσχετους» και τον ευχαριστώ πολύ. Οι επισημάνσεις του είναι πολύτιμες για μένα, δ/ Τέλος, για το ίδιο θέμα είχα ρωτήσει πολλούς ανθρώπους μέχρι τώρα, οι οποίοι υποτίθεται ότι ασχολούνται με τη γλώσσα, ακόμη και ειδικούς (καλούς φιλολόγους κ.λπ.), αλλά κανείς δεν μου απάντησε με τη σαφήνεια, την επιστημονική ακρίβεια και την πληρότητα τη δική σας. Συνοψίζοντας, έχω την αίσθηση ότι ορισμένα από τα μέλη ασχολούνται και με τη μεταθεωρία της λεξικογραφίας και θα στοιχημάτιζα ότι διδάσκουν κάπου.
Αυτό, πάντως, που μπορώ να πω με σιγουριά είναι, ότι στο εξής θα βολτάρω συχνά στη διαδικτυακή γειτονιά σας και ελπίζω να μην θεωρηθεί κατάχρηση χρόνου και χώρου, αν σε ορισμένες δύσκολες περιπτώσεις, ζητήσω τη βοήθειά σας. Και πάλι ευχαριστώ.:)
 

nickel

Administrator
Staff member
Παιδιά, γλιτώσαμε το επόμενο ερώτημα (που είναι και το δύσκολο και θέλει και πολύ μπλαμπλά): «Γιατί αυτά τα δύο και γιατί και τα δύο μαζί;»

Ευχαριστούμε για τα πάγκαλα λόγια σου.

Και ένα συνώνυμο, χωρίς αυτο- μπροστά: ιδιόβουλα (ιδιοβούλως);
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Παιδιά, γλιτώσαμε το επόμενο ερώτημα (που είναι και το δύσκολο και θέλει και πολύ μπλαμπλά): «Γιατί αυτά τα δύο και γιατί και τα δύο μαζί;»
Για να μην αναφερθούμε και στο τελευταίο πλην όχι έσχατο ερώτημα αυτής της συζήτησης: «Και τι κάνουμε όταν αυτά τα δύο διαφωνούν ή σιγούν;»

Από τον επίτομο Δημητράκο:
αυτογνώμων αυτόγνωμον, γεν. -ονος ΑΝ αυτόβουλος 2 Ν ισχυρογνώμων. Επιρρ. -όνως

Επομένως, άλλα συναφή επιρρήματα μπορεί να είναι, ανάλογα με τη χρήση τα αυτόβουλα (αυτοβούλως), ισχυρογνωμόνως και, σε αυτή τη δεύτερη χρήση, συνώνυμα όπως επίμονα, πεισματικά.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Traveler, σ' ευχαριστώ κι εγώ για τα καλά σου λόγια. Και μάλιστα ερυθριώ ωσάν αμύητος ορθογράφος. :)
 
Top