Aufguss, der

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Aufguss είναι η διαδικασία κατά την οποία περιχύνονται με κρύο ή ζεστό νερό πυρωμένες πέτρες σε μια σάουνα ώστε να δημιουργηθεί ατμός που βοηθάει στην εφίδρωση.

Κάποια ιδέα για μη περιγραφική απόδοση στα ελληνικά;

ΤΙΑ
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Όχι, είναι η διαδικασία ολόκληρη. Πάει καποιος, παίρνει νερό με την κουτάλα από τον κουβά, τον ρίχνει στις πυρωμένες πέτρες που τσιτσιρίζουν και γεμίζουν ατμούς τον χώρο (πάω να βρω γιουτουμπάκι...)

Εδώ, π.χ. στο 0:35 κ.επ.

 

nickel

Administrator
Staff member
Τις καταβρέχουν τις πέτρες, αλλά δεν ξέρω όρο που να περιλαμβάνει και τη βόλτα. :)
 

daeman

Administrator
Staff member
Όχι, είναι η διαδικασία ολόκληρη. Πάει καποιος, παίρνει νερό με την κουτάλα από τον κουβά, τον ρίχνει στις πυρωμένες πέτρες που τσιτσιρίζουν και γεμίζουν ατμούς τον χώρο (πάω να βρω γιουτουμπάκι...)
[...]

Ορίστε το σωστό ράντισμα (των πετρών των σαουνών :rolleyes:), από επαγγελματίες:
κι εδώ η όλη διαδικασία, μετά μουσικής ;-)
Δυστυχώς, δεν βρήκα κατάλληλο με γυναικοπαρέα.

Αυτό που πόσταρες πάντως δεν είναι ευχαρίστηση, δεν είναι άθλημα, προπόνηση για την κόλαση είναι! :eek:
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Αυτό που πόσταρες πάντως δεν είναι ευχαρίστηση, δεν είναι άθλημα, προπόνηση για την κόλαση είναι! :eek:
Σόρι, δεν κοίταξα πιο πέρα από το άουφγκους... :(
 

nickel

Administrator
Staff member
Για τη λέξη πάντως, ούτε ψεκασμός (ψεκάδες) ούτε ράντισμα (ρανίδες). Το νερό πέφτει... με τη σέσουλα!
 

daeman

Administrator
Staff member
Κατάβρεγμα, καταιονισμός, λοιπόν.
Σωστά, και λάθος μου :eek:· το ράντισμα μου κόλλησε από την αρχή και βρήκε τον τρόπο να χωθεί χωρίς να το προσέξω. Εμ, στη σάουνα πήγαινα για να καπνίζω τα βράδια, αφού δεν με άφηναν στο υπόλοιπο σπίτι, κι έξω ήταν γεμάτο κουνούπια.
 
Όταν χρησιμοποιώ κουτάλα, όπως στη σάουνα, δεν τις περιχύνω τις πέτρες;
 

daeman

Administrator
Staff member
Με τη λογική της σάλτσας, αλλά και του μύρου κ.α., υπάρχει και η περίχυση.
Είναι και θέμα παρήχησης ωστόσο.

Εδώ περιχύνουν τους λουόμενους, όχι τις πέτρες, αλλά μου άρεσε η περιγραφή.
Τα κτίρια των βυζαντινών λουτρών διατήρησαν την τρίμερη διάταξη των ρωμαϊκών βαλανείων (ψυχρό - χλιαρό - θερμό). Τους τρεις αυτούς χώρους, τους πλαισίωναν και άλλοι βοηθητικοί. Στο μέσο οίκο, γνωστό ως "χλιαροψύχριον" ή "χλιαρόν", γινόταν η επάλειψη με έλαια, κρασί και διάφορες άλλες αρωματικές ουσίες, καθώς και η περίχυση με χλιαρό νερό. Το κυρίως λουτρό, γινόταν στον τρίτο οίκο του κτηρίου, στο "θερμόν". Εκεί, μετά την εφίδρωση και την επίτριψη με το "τρίπτρον", ακολουθούσε η είσοδος του λουσμένου στην "εμβατήν" (είδος λουτήρα). Η διαδικασία του λουτρού τελείωνε με το ξέπλυμα με κρύο νερό, το σκούπισμα, την επάλειψη με μύρα. Ο επισκέπτης, μετά την ολοκλήρωση του λουτρού, επέστρεφε στα αποδυτήρια, χώρο εισόδου στο κτήριο, όπου ξεκουραζόταν, συζητούσε, έτρωγε και έπινε διάφορα ποτά.
 
Άντε, σαν τον δαεμάνο κι εγώ:

Μέσα στη σάουνα κάθομαι
ιδρωκοπώ και σβήνω
αφού τις πέτρες με νερό
ολοένα περιχύνω!

Μα τι είν΄οι πέτρες σκέφτομαι
μην είναι καμιά σάλτσα
σιγά μη ρίχνω γλάσο καυτό
σε κέικ σοκολάτα.

Κάπως αλλιώς θα λέγεται
αυτό που κάνω τώρα
μα για να τό'βρω
χάνω κιλά και όλη μου την ώρα!


Καλημέρα!
 

Earion

Moderator
Staff member
Όντως, Δαεμάνε, στα βυζαντινά λουτρά περίχυναν τους λουόμενους, όχι τις πέτρες. Ακόμη περισσότερο, η αρχή λειτουργίας του ρωμαϊκού/βυζαντινού λουτρού διέφερε από αυτή της σάουνας. Στο πρώτο η θερμότητα πήγαζε από ένα ολόκληρο σύστημα υπόκαυστων, που διαχεόταν μέσα από τους τοίχους, ενώ στη δεύτερη οι πυρακτωμένες πέτρες δημιουργούν ένα συγκεκριμένο σημείο, μια εστία. Το πρώτο είναι προϊόν της ελληνιστικής τεχνολογίας, το δεύτερο βορειότερης (νορδικής θα λέγαμε για παιχνίδι).
Φαίδων Κουκουλές. Βυζαντινών βίος και πολιτισμός. Τόμ. 4.
Το κυρίως λουτρόν κατά τους Βυζαντινούς χρόνους εγίνετο εις το θερμόν, όπου εγίνετο η αφίδρωσις, η επίτριψις, η είσοδος εις την εμβατήν του θερμού ύδατος και κατόπιν η περίχυσις (σ. 450).

(εμβατή, έμβασις και πύελος = η μπανιέρα, ατομική αλλά και ομαδική, δεξαμενή δηλαδή).

[Εισερχόμενός] τις εις την εμβατήν, εις ήν υπήρχε συγκεκερασμένον ύδωρ … ο υπάλληλος τον παράχυνε, επήντλει δήλα δη κατά της κεφαλής και του σώματός του διά καδίου χλιαρόν ύδωρ.* (σ. 452-53).
*σημ. 3. Η επάντλησις αυτή εδηλούτο διά του ρήματος παραχύνειν, ή περιχύνειν, ή περιχέειν. Νυν δε το περιχύνω επί της επαντλήσεως ταύτης συνηθέστατον.


Όλα αυτά όμως δεν μας πάνε μακριά. Μια δραστηριότητα άγνωστη στα καθ’ ημάς δεν είναι εύκολο να έχει μονολεκτική περιγραφή.

Και εδώ θα μπορούσα να σταματήσω. Αλλά μου γεννήθηκε συνειρμικά η απορία αν υπάρχει στο λεξιλόγιο της ελληνικής λέξη που να περιγράφει την έντονη έκλυση θερμότητας, με τρόπο που βλέπουμε να συμβαίνει στη σάουνα. Εννοώ δηλαδή κάτι εναργέστερο από το «εκλύω», «αναδίδω» θερμότητα.

Όταν η Αλεξάνδρα ζήτησε ελληνική απόδοση του fireball, ο Ζάζουλας θυμήθηκε με δισταγμό τη λέξη λόχη, την οποία βρίσκω να συσχετίζεται με τα χαμάμ:

Κάθε χαμάμ είχε τρεις θαλάμους. Στον πρώτο, το δροσερότερο, έμπαινες για να συνηθίσεις στη ζέστη. Στο δεύτερο που ήταν ζεστός αρκετά, έμπαινες και περίμενες ώσπου να ιδρώσεις. Κι όταν πια έτρεχε ο ιδρώτας από όλο το σώμα σου και από τις βλεφαρίδες, περνούσες στον τρίτο (φωτιά και λόχη) θάλαμο, που ήταν ο τρίτος κύκλος της κόλασης —κανένα παιδί δεν τον ήθελε.

Στέλλα Κεμανετζή, Τα «αφάνταστα μυστήρια» των οθωμανικών χαμάμ στην Ελλάδα Εφημερ. Έθνος 3/1/2009


Ο Δημητράκος έχει τη λέξη: λόχη (μτγν, μσν κ. δημ.) φλοξ, γλώσσα πυρός (με παραδείγματα από την Ερωφίλη και τον Ερωτόκριτο), θερμότης της πυράς ή του ηλίου.

Και ρήμα λοχεύω, σημ. 7: παράγω, αποδίδω (ιδίως για έδαφος από το οποίο εξάγεται μάρμαρο).

Σε κρητική μαντινάδα βρίσκω:

Άχι ντουμάνι και φωθιά, άχι φωθιά και λόχη,
το πράμα να θωρεί κανείς κι ύστερα να μην τό ’χει.


και στην εφημερίδα Δημοκράτης της Μυτιλήνης (23.7. 2009):

άνοιξε το καπάκι του φούρνου του και η λόχη του έκανε … κατά πρόσωπο επίθεση.

Αφού λοιπόν υπάρχει ουσιαστικό, ερεύνησα μήπως υπάρχει αντίστοιχο ρήμα.

Το Ιστορικό Λεξικό της Ακαδημίας έχει λήμμα:

απολαχάζω (Πόντος), απολαχαίνω (Θήρα, Κρήτη, Πάρος), απολουχαίνω (Χίος) κ.ά. 1) Επί φαγητού, αποβάλλω την λόχην, την φλόγα, την θερμότητα, αποψύχομαι ολίγον – 2) μετφρ. Επί τραύματος, αποστήματος κττ., αποβάλλω την φλόγωσιν (Κερασούντα).

Το αποτέλεσμα της ενέργειας του ρήματος αποδίδεται με το ουσιαστικό απολόχασμα.


Σε γλωσσάρι που βρίσκεται ακέφαλο στο Διαδίκτυο, αλλά που πάντως είναι προφανές ότι προέρχεται από το βιβλίο του Γιώργου Αλβανού Το χωριό μου Βασιλικά Λέσβου (2008), βρίσκω:

ξηλουχίζου (και ξηλουχώ) ρ. αμετ. : < ξε (εκ)-λοχ-ίζω < λόχη (φλόγα ): βγάζω, πετώ φλόγες : «μη ρίχν’ς άλλα ξύλα! ξυλόχ’ση η φουτιά!

Με βάση όλα αυτά νομίζω ότι δεν είναι βεβιασμένο το συμπέρασμα ότι θα πρέπει να υπάρχει (να υπήρξε;) και ρήμα λαχάζω, λαχαίνω με την έννοια «εκλύω φλόγα και έντονη θερμότητα». Αμετάβατο καταρχήν· αλλά που θα μπορούσε να γίνει και μεταβατικό.

Το σημειώνω για όποιον νοιώσει στο μέλλον να κυριεύεται από μιαν απελπισμένη επιθυμία γλωσσοπλασίας· θα μπορούσε να πει ότι οι πέτρες στη σάουνα λαχάζουν.

Αλλά, Δαεμάνε, δεν είσαι ο πρώτος στην ιστορία που συνδύασες σάουνα και ντουμάνι. Σου θυμίζω την αφήγηση του Ηρόδοτου (Δ΄ 75):

Ταύτης ὦν οἱ Σκύθαι τῆς καννάβιος τὸ σπέρμα ἐπεὰν λάβωσι, ὑποδύνουσι ὑπὸ τοὺς πίλους, καὶ ἔπειτα ἐπιβάλλουσι τὸ σπέρμα ἐπὶ τοὺς διαφανέας λίθους τῷ πυρί· τὸ δὲ θυμιᾶται ἐπιβαλλόμενον καὶ ἀτμίδα παρέχεται τοσαύτην ὥστε Ἑλληνικὴ οὐδεμία ἄν μιν πυρίη ἀποκρατήσειε. οἱ δὲ Σκύθαι ἀγάμενοι τῇ πυρίῃ ὠρύονται. τοῦτό σφι ἀντὶ λουτροῦ ἐστι. οὐ γὰρ δὴ λούονται ὕδατι τὸ παράπαν τὸ σῶμα.
αἱ δὲ γυναῖκες αὐτῶν ὕδωρ παραχέουσαι κατασώχουσι περὶ λίθον τρηχὺν τῆς κυπαρίσσου καὶ κέδρου καὶ λιβάνου ξύλου, καὶ ἔπειτα τὸ κατασωχόμενον τοῦτο παχὺ ἐὸν καταπλάσσονται πᾶν τὸ σῶμα καὶ τὸ πρόσωπον· καὶ ἅμα μὲν εὐωδίη σφέας ἀπὸ τούτου ἴσχει, ἅμα δὲ ἀπαιρέουσαι τῇ δευτέρη ἡμέρῃ τὴν καταπλαστὺν γίνονται καθαραὶ καὶ λαμπραί.

Οι Σκύθες λοιπόν παίρνουν το σπόρο της κάνναβης και τον ρίχνουν μέσα στην τσόχινη πυραμίδα που έχουν κατασκευάσει, πάνω στις πυρακτωμένες πέτρες. Μόλις ο σπόρος πέσει πάνω στις πέτρες, αρχίζει να ευωδιάζει και βγάζει πάρα πολύ ατμό, τόσο όσο κανένα ελληνικό ατμόλουτρο δεν μπορεί να βγάλει. Ο Σκύθες μεθούν και αρχίζουν να φωνάζουν από αγαλλίαση. Με αυτό τον τρόπο κάνουν μπάνιο, γιατί ποτέ τους δεν λούζονται με νερό.
Οι γυναίκες τους, τώρα, κοπανίζουν πάνω σε πέτρα ρίχνοντας παράλληλα στο νερό ξύλο από κυπαρίσσι, κέδρο και λίβανο, το αφήνουν να μουλιάσει, ώσπου να γίνει ένα είδος πυκνού πηλού, τον οποίο απλώνουν στο πρόσωπό τους, αλλά και σε ολόκληρο το σώμα τους. Από αυτό τον πηλό αναδύεται μια ευχάριστη μυρωδιά και όταν την άλλη μέρα τον βγάζουν, το δέρμα τους είναι καθαρό και γυαλιστερό.​

Τώρα να συνδυάσω δαίμονες, σαμάνους και Σκύθες... πού θα καταλήξω;
 
Last edited:

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ω εαρ ιον !

 

nickel

Administrator
Staff member
Εγώ θα περιμένω να περάσει το νήμα στο βίτσισμα, που φαίνεται να έχει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον από το ατμόλουτρο. (Βίτσια είναι αυτά...) :D
 

daeman

Administrator
Staff member
[...]
Οι Σκύθες λοιπόν παίρνουν το σπόρο της κάνναβης και τον ρίχνουν μέσα στην τσόχινη πυραμίδα που έχουν κατασκευάσει, πάνω στις πυρακτωμένες πέτρες. Μόλις ο σπόρος πέσει πάνω στις πέτρες, αρχίζει να ευωδιάζει και βγάζει πάρα πολύ ατμό, τόσο όσο κανένα ελληνικό ατμόλουτρο δεν μπορεί να βγάλει. Ο Σκύθες μεθούν και αρχίζουν να φωνάζουν από αγαλλίαση. Με αυτό τον τρόπο κάνουν μπάνιο, γιατί ποτέ τους δεν λούζονται με νερό.
Οι γυναίκες τους, τώρα, κοπανίζουν πάνω σε πέτρα ρίχνοντας παράλληλα στο νερό ξύλο από κυπαρίσσι, κέδρο και λίβανο, το αφήνουν να μουλιάσει, ώσπου να γίνει ένα είδος πυκνού πηλού, τον οποίο απλώνουν στο πρόσωπό τους, αλλά και σε ολόκληρο το σώμα τους. Από αυτό τον πηλό αναδύεται μια ευχάριστη μυρωδιά και όταν την άλλη μέρα τον βγάζουν, το δέρμα τους είναι καθαρό και γυαλιστερό.
Τώρα να συνδυάσω δαίμονες, σαμάνους και Σκύθες... πού θα καταλήξω;

Ίσως και σε κανένα ινδιάνικο sweat lodge για τελετή εξαγνισμού:

The sweat lodge (also called purification ceremony, sweat house, medicine lodge, medicine house, or simply sweat) is a ceremonial sauna and is an important event in some North American First Nations or Native American cultures. There are several styles of sweat lodges that include a domed or oblong hut similar to a wickiup, or even a simple hole dug into the ground and covered with planks or tree trunks. Stones are typically heated in an exterior fire and then placed in a central pit in the ground.

World examples
Early occurrences can be found in the fifth century BC, when Scythians constructed pole and woolen cloth sweat baths.

Vapour baths were in use among the Celtic tribes, and the sweat-house was in general use in Ireland down to the 18th, and even survived into the 19th century. It was of beehive shape and was covered with clay. It was especially resorted to as a cure for rheumatism.
...

Vapeurs celtiques. :whistle:


Προσοχή στους κάπηλους απατεώνες όμως, μην την πατήσει κανείς σαν τους πρωταθλητές υστεραθλητές στο ποστ #8.
 
Top