Μεταγραφή του "Twain"

Dionysia

New member
Χαίρετε, λεξιλόγοι.
Είναι μεγάλη μου χαρά που σας βρήκα, και ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία να επικοινωνήσω μαζί σας.

Η ερώτησή μου αφορά τη μεταγραφή του ονόματος Twain. Συνήθως απλογραφώ τα πάντα, αλλά αυτήν τη φορά δεν μου επιτρέπεται να το κάνω. Έτσι πήρα ως πρότυπο για τη μεταγραφή των φωνηέντων το Παπυράκι. Εκεί λοιπόν βρήκα τη μεταγραφή «Τουαίην». Και ερωτώ: γιατί όχι «Τουέην»; Δυστυχώς δεν μπόρεσα να σκεφτώ άλλα ανάλογα παραδείγματα για να διαπιστώσω αν υπάρχει κάποιο σκεπτικό πίσω από το -αίη- ή αν ήταν τυχαίο. Έχω διαβάσει αρκετά περί μεταγραφής -φυσικά και το δικό σας νήμα- και νομίζω ότι την περίπτωση του -ai- που προφέρεται /έι/ την παραλείπουν οι πάντες.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Καλώς όρισες, Διονυσία

Τουαίην είναι η παραδοσιακή μεταγραφή του 19ου αιώνα, που λόγω της εμβέλειας του συγγραφέα, μπορεί κανείς βάσιμα να ισχυριστεί ότι είναι καθιερωμένη, ανάλογα π.χ με το Σαίξπηρ ή το Γκαίτε. Τουέιν είναι η απλογραμμένη, που αναμφίβολα επικρατεί ήδη στο Διαδίκτυο και λογικά θα επικρατήσει γενικότερα στο μέλλον.

Ο συνδυασμός με το -έη- δεν ανήκει στην παράδοση, ούτε είναι απλογραφή (που χρησιμοποιεί μόνο ι, ε, ο) οπότε δεν μπορεί κάποιος να τον στηρίξει και να τον υπερασπιστεί με κάποια ευρύτερα αποδεκτή λογική. Μπορεί πάντως να επικαλεστεί τα χιλιάδες ευρήματα με Τουέην στο Διαδίκτυο, ανάμεσά τους και σε εκδόσεις από έγκυρους εκδοτικούς οίκους. Θα έλεγα ότι αποτελεί ένα ενδιάμεσο εξελικτικό βήμα από το Τουαίην προς το Τουέιν, με το πλεονέκτημα να μη χρειάζεται διαλυτικά στη γραφή με κεφαλαία (το ξέρω το επιχείρημα, επειδή το χρησιμοποιούσα κάποτε κι εγώ :)).

Προσωπικά, αφού ακολούθησα ακριβώς αυτή την πορεία στη σταδιοδρομία μου (Τουαίην > Τουέην > Τουέιν) μπορώ να πω ότι η απόλυτη απλογραφή (όπως χρησιμοποιείς κι εσύ) μακροπρόθεσμα θα φανεί απόλυτα λειτουργική σε όποιον την εντάξει στη φαρέτρα του και θα τον απαλλάξει από πολλά περιττά διλήμματα. Φυσικά, αν η άποψη του πελάτη είναι διαφορετική και επιμένει, ο πελάτης έχει (συνήθως :)) πάντα δίκιο...
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλωσήρθες, Διονυσία. Μμμ, το -ai- που προφέρεται [έι] και το μεταγράφει ο καθένας όπως του κατέβει στην κούτρα του. Πριν από το Τουαίην υπήρχε και το Τουαίν (Δρανδάκης και biblionet).

Όταν ο εκδότης ή ο επιμελητής απαιτεί μη απλογραφημένη μεταγραφή, να τον παρακαλάτε να σας δίνει πλήρη οδηγό μη απλογραφημένης μεταγραφής, για να ξέρουμε μέχρι πού μπορεί να φτάνει η γελοιότητα.

Έπειτα να του ζητάτε να κάνει το τεστ:
[Mark Twain]
Τουαίν
Τουαίην
Τουέην
Τουέιν

[Citizen Kane]
Καίην
Κέην
Κέιν

Αν δεν διαλέξει το Τουέιν και το Κέιν, να μου τον στείλετε για περισσότερα τεστ. Στην ανάγκη, θα καταφύγουμε και στο ηλεκτροσόκ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Διάβαζα στον Κασιμάτη για τον Ντόριαν Γκρέι και λέω να δω τι γίνεται με τους Γκρίζους στον Πάπυρο. Γκρέυ, και οι Grey και οι Gray. Μα ούτε ένας Γκραίυ; Απογοήτευση.
 

Dionysia

New member
Ευχαριστώ για τα καλωσορίσματα και για τις απαντήσεις. Μάλλον ό,τι και να επιλέξω δικαιολογείται, οπότε λέω να σεβαστώ την τάση του μεταφραστή να βασιστεί κυρίως στον Πάπυρο (εφόσον είμαστε υποχρεωμένοι να επιλέξουμε κάποιο είδος μη απλογραφημένης μεταγραφής) -- αλλά μόνο ως προς τα φωνήεντα.

Αν έχω καταλάβει καλά ο Πάπυρος --όπως και οι Μπαμπινιώτης, Τριανταφυλλίδης και δεν ξέρω ποιος άλλος-- δεν κρατάει το αι σε περιπτώσεις όπως Gray (βλ. και Μπρόντγουεϋ). Γι' αυτό αναρωτήθηκα για το Τουαίην, αν και δεν είναι ίδια περίπτωση.

Κάτι άλλο που κάνει ο Πάπυρος και το βρίσκω λογικό είναι η μεταγραφή του -a- ως -έι- και όχι ως -έη-, π.χ. Ντρέικ και όχι Ντρέηκ (Drake), Κέιν και όχι Κέην (Kane), Γέιλ και όχι Γέηλ (Yale).
 

nickel

Administrator
Staff member
Ο Πάπυρος έχει το δικό του σύστημα και, παρότι τον χρησιμοποιώ τόσα χρόνια, όλο και επιφυλάσσει εκπλήξεις. Δηλαδή, όλα αυτά τα συστήματα χωρίς απλογράφηση, ακόμα κι αν τα μάθεις στη λεπτομέρειά τους, δεν σου δίνουν αυτόματο πιλότο· συχνά πρέπει να συμβουλευτείς το αντίστοιχο βοήθημα για να δεις μήπως έχεις εξαίρεση.

Ωστόσο, όταν συνεργάζονται πολλοί άνθρωποι πάνω σε ένα κοινό εγχείρημα, καλό είναι να υπάρχει κοινός μπούσουλας. Καμιά φορά ο κακός μπούσουλας είναι καλύτερος από καθόλου μπούσουλα. (Καλύτερα να βρεθούν όλα τα καράβια στην Ανταρκτική —κακός μπούσουλας— από το να βρεθεί το καθένα σε άλλο σημείο του ορίζοντα — κανένας μπούσουλας.) Κάποτε σε μια τέτοια περίπτωση χρησιμοποιούσαμε όλοι το παράρτημα με τα Κύρια ονόματα του Μείζονος. Μια άλλη λύση είναι το Παπυράκι (δεν μπορεί να έχει κάθε συνεργάτης κι από έναν 63τομο Πάπυρο!). Οπότε... καλό ταξίδι στην Ανταρκτική!
 
Top