Όταν ο μεταφραστής εξαφανίζει στοιχεία του πρωτοτύπου

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Πολύ συχνά συμβαίνει στους υποτίτλους οι μεταφραστές, ίσως από βιασύνη ή από λάθος εκτίμηση, να εξαφανίζουν εντελώς μια περίεργη έκφραση ή ένα λογοπαίγνιο.

1ο Παράδειγμα: Σε μια ταινία, υπάρχει η ατάκα, That one got a little heat rash on it, μιλώντας για ένα μπουκάλι που περιείχε ούρα. Ο μεταφραστής εξαφάνισε το "heat rash", που ως γνωστόν αποδίδεται "συγκαίγομαι", και το απέδωσε "ζεστάθηκαν λίγο".
Πρώτον, στέρησε από τον θεατή την επαφή μ' ένα πρωτότυπο αστείο του σεναριογράφου. Δεύτερον, ταλαιπωρεί εμένα ως μεταφράστρια του commentary, αφού οι συζητητές σχολιάζουν ακριβώς αυτή την περίεργη διατύπωση. Ρωτάει ο ένας, "Μα τι ήθελε να πει;" Και ο άλλος του απαντάει, "Εννοούσε ότι ήταν ζεστά". Τι σχόλιο να κάνουν λοιπόν για την έκφραση "ζεστάθηκαν λίγο";

2ο Παράδειγμα: Σε μια γνωστή σειρά της Ντίσνεϊ, ο πρωταγωνιστής συχνά-πυκνά αναφωνεί την δικής του έμπνευσης έκφραση "Sweet niblets". Εγώ δυστυχώς είμαι υποχρεωμένη ν' ακολουθήσω στον υπότιτλο την επιλογή του μεταγλωττισμένου κειμένου*, όπου ο μεταφραστής έχει αποφασίσει να εξαφανίσει αυτή την έκφραση, και να την αποδώσει ως "που να πάρει". Κάποια στιγμή, κι αφού έχουν γίνει 50 επεισόδια της σειράς, εγώ πρέπει να υποτιτλίσω σχολιασμούς, όπου αφιερώνεται ολόκληρο featurette στη συζήτηση για το τι μπορεί να σημαίνει και από πού προήλθε η έκφραση sweet niblets, ενώ σε κανένα επεισόδιο δεν το αναφέραμε ποτέ, ούτε στη μεταγλώττιση ούτε στον υπότιτλο.

Δεν συμφωνείτε ότι όταν μια έκφραση είναι περίεργη ή ιδιόρρυθμη οφείλει ο μεταφραστής να διατηρεί κάποια ιδιορρυθμία στη μετάφρασή του, και να μην αποδίδει π.χ. το "heat rash" με "ζεστάθηκε", ούτε το sweet niblets ως "που να πάρει";


*Μια άλλη πονεμένη ιστορία η ποιότητα των μεταφράσεων για τις μεταγλωττίσεις καθημερινών σειρών στην Ελλάδα, και το υποχρεωτικό καπέλωμα του υποτιτλισμού από τη μεταγλώττιση.
 

nickel

Administrator
Staff member
Δεν συμφωνείτε ότι όταν μια έκφραση είναι περίεργη ή ιδιόρρυθμη οφείλει ο μεταφραστής να διατηρεί κάποια ιδιορρυθμία στη μετάφρασή του, και να μην αποδίδει π.χ. το "heat rash" με "ζεστάθηκε", ούτε το sweet niblets ως "που να πάρει";

Και ναι και όχι.
Το ότι θα αποφασίσει να μεταφράσει μια έκφραση με αντίστοιχα ιδιόρρυθμο τρόπο δεν αποτελεί εγγύηση ότι η απόδοση που επέλεξε ταιριάζει με κάτι που έρχεται, πενήντα επεισόδια αργότερα, και πατά πάνω στο αρχικό ιδιόρρυθμο. Ο μεταφραστής, μόνο όταν έχει πλήρη εικόνα του αντικειμένου της δουλειάς του, μπορεί να ισχυριστεί ότι τα ισορρόπησε καλά. Δεν μπορεί να προβλέψει το αύριο. Μπορώ να σκεφτώ χίλιες-δυο περιπτώσεις που ακόμα και η πιο σοφή επιλογή τού σήμερα θα έρθει να βουλιάξει στις ανατροπές τού αύριο. Η λύση για τις συζητήσεις που έχεις είναι η ειλικρίνεια: συζητάνε για κάτι που υπάρχει στο πρωτότυπο και που εμείς εδώ το έχουμε φάει. Δεν χάθηκε ο κόσμος.
 

nickel

Administrator
Staff member
Με την ευκαιρία, μια και το διαδίκτυο ψάχνεται: niblets ή nibblets;
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Δεν μπορείς στον υπότιτλο να προσθέσεις σχόλια για προηγούμενες μεταφράσεις. Απλώς μεταφράζεις αυτά που ακούγονται στην οθόνη.

Niblets ήταν στα σενάρια της σειράς.
 

nickel

Administrator
Staff member
Α, τέτοια σερβιρίσματα στην περίπτωση υποτίτλων θέλουν άλλη μαστοριά, φαντάζομαι. Αλλά ακούω όλα αυτά τα «Sweet niblets» και αναρωτιέμαι κι εγώ γιατί χάθηκε η ευκαιρία να δώσουν στους ήρωες κάτι περισσότερο από ένα «που να πάρει».

 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Αλλά ακούω όλα αυτά τα «Sweet niblets» και αναρωτιέμαι κι εγώ γιατί χάθηκε η ευκαιρία να δώσουν στους ήρωες κάτι περισσότερο από ένα «που να πάρει».
Έλα, ντε.
 
Top