Ετυμολογικό Λεξικό της Κουτσοβλαχικής

daeman

Administrator
Staff member
Ψάχνοντας για κάτι εντελώς διαφορετικό, βρήκα τυχαία ένα Ετυμολογικόν Λεξικόν της Κουτσοβλαχικής Γλώσσης, του 1909, υπό Κωνσταντίνου Νικολαΐδου, πρώην Γυμνασιάρχου, εδώ:
http://www.aspropotamos.org/vlachs.htm
Εδώ μπορεί κάποιος να δει το ετυμολογικό λεξικό της Κουτσοβλαχικής γλώσσας το οποίο γράφτηκε από τον Γυμνασιάρχη Κωνσταντίνο Νικολαΐδη το 1909. Το λεξικό, το οποίο αριθμεί 646 σελίδες, περιλαμβάνει και τις αντίστοιχες Ρουμανικές λέξεις με σκοπό να δείξει την μεγάλη απόσταση μεταξύ των δυο γλωσσών. Από τις 6,657 βλάχικες λέξεις που περιέχει, οι 3.460 προέρχονται από την ελληνική, 2.605 από τη λατινική, 185 από τη σλάβικη και 150 από την αλβανική γλώσσα. Έχει ψηφιοποιηθεί από το Πανεπιστήμιο Κρήτης. anemi.lib.uoc.gr
(διόρθωσα μόνο ορθογραφικά)

Μεταφορτώσιμο (http://www.aspropotamos.org/blahiko-leksiko.pdf) και όχι μεταμορφώσιμο επεξεργάσιμο, αλλά ενδιαφέρον, για όσους ασχολούνται με τα βλάχικα και τους Βλάχους.

Κάτι σχετικό, εδώ: http://www.lexilogia.gr/forum/showthread.php?p=32132#post32132
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Μια που πιάσαμε εκεί τις νεκρές γλώσσες, υπάρχει και η βλαχική, απόγονος της κοινής λατινικής, που δεν πέθανε ακόμα, αλλά σιγά σιγά σβήνει μαζί με τους παλιούς που τη μιλούσαν*.

Από το Βλάχοι.net, έναν ιστότοπο με σκοπό "την πολιτισμική γνωριμία ατόμων βλάχικης καταγωγής, τη μελέτη σε θέματα βλάχικης παράδοσης, την αναζήτηση, προβολή και ανάδειξη της φυσικής ομορφιάς και της ιστορίας των χωριών μας", όπως λένε οι δημιουργοί του:

Η βλάχικη γλώσσα έχει σαφή λατινογενή προέλευση. Ανήκει στην στον κλάδο των Ρωμάνικων Γλωσσών, των ιδιωματικών μορφών που παρήχθησαν από την Λατινική μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ανήκει στην οικογένεια των Ανατολικών Ρωμανικών γλωσσών, στη γλωσσική ομάδα των Βαλκανικών Ρωμανικών που ανήκουν επίσης οι βόρειες διάλεκτοι της Δακορουμανικής (από όπου διαμορφώθηκαν τα σημερινά Ρουμάνικα) και της Ιστρορουμάνικης και η νότια διάλεκτος της Μεγλενορωμανικής. Στις χώρες που κατέκτησαν οι Ρωμαίοι εξελίχθηκε η δημώδης μορφή της Λατινικής και όχι η λόγια που ομιλούνταν στην Ρώμη από Συγκλητικούς, ποιητές, λόγιους κ.α. Η βλάχικη επομένως μπορούμε να πούμε ότι είναι η εξέλιξη της τραχιάς μορφής της λατινικής που χρησιμοποιούσε ο Ρωμαϊκός Στρατός.

Η βλάχικη ως επί το πλείστον παραμένει προφορική. Απόπειρες να γραφεί έχουν γίνει αρκετές κάνοντας χρήση είτε του λατινικού είτε του ελληνικού αλφαβήτου, αυτές όμως από λόγιους, γλωσσολόγους και λεξικογράφους. Ενδεικτικά:
Ο λόγιος Θεόδωρος Αναστασίου Καββαλιώτης εξέδωσε το 1770 στη Βενετία την "Πρωτοπειρία", ένα εγχειρίδιο με προσευχές, γνωμικά, διηγήματα και καταχωρημένες 1170 λέξεις σε τρεις κάθετες στήλες στην νεοελληνική, βλάχικη και αλβανική.
Το 1802 ο Δανιήλ Μοσχοπολίτης εκδίδει την "Εισαγωγική Διδασκαλία", ένα τετράγλωσσο λεξικό της ελληνικής, της εν Μοισία βλάχικης, της βουλγαρικής και της αλβανικής.

Στους σύγχρονους καιρούς :
Νικολαϊδης, Κων/νος, 1909, Ετυμολογικόν Λεξικόν της Κουτσοβλαχικής γλώσσης.
Κολτσίδας Αντώνιος, 1978, Γραμματική και λεξικό της Κουτσοβλαχικής διαλέκτου.
Κατσάνης Ν., Κ. Ντίνας, 1990, Γραμματική της κοινής Κουτσοβλαχικής.


Στον ιστότοπο αυτό βρήκα τυχαία ένα Ελληνο-βλαχικό και Βλαχο-ελληνικό λεξικό (επεκτάσιμο από τους χρήστες) και μια συλλογή από βλάχικες παροιμιώδεις φράσεις μαζί με τις αποδόσεις τους στα ελληνικά.

*Όπως λένε και οι Βλάχοι, Αράουλου νου στουάρνα ντιναπόι (το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω). Οι γλώσσες είναι ζωντανοί οργανισμοί και μόνο όσες χρησιμοποιούνται, ζουν και εξελίσσονται. Τρουχό τσι στουάρνα, σκουργιάουα νου ακάτσα (Ρόδα που γυρίζει, σκουριά δεν πιάνει).
 
Top