Τι έκανε λέει ο καπετάνιος;

Διαβάζω το "Ο Καπετάνιος Έχει Κόψει Αλυσίδα και το Πλοίο Είναι στα Χέρια των Ναυτών" τού Μπουκόβσκη που στα Αγγλικά έχει τον τίτλο "The Captain Is Out to Lunch and the Sailors Have Taken Over".

Αναρωτιέμαι γιατί έχει μεταφραστεί έτσι; Τί σημαίνει έχει κόψει αλυσίδα; είναι τάχα κάποια ναυτική ορολογία που εγώ ο στεριανός αγνοώ; Ο αγγλικός τίτλος μου φαίνεται κατανοητός ενώ τον ελληνικό δεν μπορώ να τον παρακολουθήσω.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Σ' ένα μπλογκ διαβάζουμε:
Και εδώ θέλω να ευχαριστήσω το Βασίλη που τώρα ταξιδεύει σε ένα κρουαζιερόπλοιο για την ερμηνεία της φράσης "ο καπετάνιος έχει κόψει αλυσίδα..."
Να μας έλεγε κι εμάς, όμως, την ερμηνεία...

Σ' ένα άλλο μπλογκ διαβάζουμε το σχόλιο:
Ο τύπος έχει "κόψει αλυσίδα" που λέμε στο χωριό μου!
Ούτε αυτός μάς εξηγεί τι σημαίνει αυτό που λένε στο χωριό του :(

Προσθήκη:
Η έρευνα για "κόβω αλυσίδα" δεν βγάζει τίποτα.
Η έρευνα για "έκοψε αλυσίδα" βγάζει μερικά ευρήματα που δείχνουν κάτι στο στυλ, "σαλτάρισε, τα έκανε γυαλιά-καρφιά, τρελάθηκε".
 
Κόβω (την)* άλυσο, λέμε στο δικό μου χωριό και εννοούμε ότι κάποιος εμουρλάθηκε ή/και του γύρισε το μάτι ανάποδα.

*και πολλές φορές "τον".
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Οπότε, αν λάβουμε υπόψη την ερμηνεία του out to lunch που βλέπουμε στο Urban:
Drunk, intoxicated, plastered, wasted, etc.
ή την άλλη, πιο συνηθισμένη,
not paying attention/ dazed off
η μετάφραση ή μάλλον η απόδοση ως "έκοψε αλυσίδα" είναι ένας ιδιωματισμός που δικαιολογεί το ότι το πλοίο είναι στα χέρια των ναυτών. Πάντως σωστή μετάφραση δεν είναι. Άλλο τρελάθηκε κι άλλο ήταν μεθυσμένος ή δεν είχε το νου του.
 
Νομίζω ότι είναι αντίστοιχη του "καλά, ο τύπος είναι αλλού", "την κάνω με ελαφρά πηδηματάκια", κλπ. "Αδιαφορώ" με άλλα λόγια. Τουλάχιστον έτσι την έχω καταλάβει όσες φορές την έχω διαβάσει/ακούσει κυρίως. Γιατί και το "out to lunch", αυτό σημαίνει μέσες άκρες (μεταφορικά)... to be mentally absent.
 
Δεν έχω διαβάσει τα ημερολόγια του Μπουκόφσκι για να ξέρω τι θα ταίριαζε πιο πολύ, αλλά η πιο κοντινή έκφραση που μπορώ να σκεφτώ για το "κόβω τον άλυσο" είναι "κάνω σα λυσσασμένος". Ίσως ο μεταφραστής να σκέφτηκε τη μανία και την παραφορά που πιάνει μερικούς όταν μεθάνε και γι' αυτό να το 'βαλε έτσι.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
The Captain Is Out to Lunch and the Sailors Have Taken Over the Ship is a collection of extracts from the journals of Charles Bukowski, spanning 1991 to 1993. The book was first published in 1997 with illustrations by Robert Crumb. The diary entries record the last few years of Bukowski's life, in which he talks about drinking, gambling, aging, fame, and his mundane day-to-day activities (από την αγγλική βίκι εδώ).

...άρα, ταιριαστός μοιάζει ο τίτλος (αλλά κάπου δεν θα έπρεπε και να τον εξηγεί ο μεταφραστής για όσους δεν κατέχουν αυτόν τον όπως φαίνεται τοπικό ιδιωματισμό; --κι εγώ δεν τον είχα ξανακούσει :( )
 
Μετά από αρκετό ψάξιμο..."Κόβω αλυσίδα": "χάνω τον μπούσουλα".
Εξαιρετικός τίτλος, κατά τη γνώμη μου.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Δυο ερωτήσεις:

1) Μια και το βρήκες μετά από ψάξιμο, μήπως μπορείς να μας δείξεις και πού το βρήκες; Για να έχει και διδακτικό χαρακτήρα.

2) Αφού στη συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει "χάνω τον μπούσουλα" --και όχι "είμαι μεθυσμένος" ή "έχω τρελαθεί"-- γιατί είναι πιο πετυχημένη έκφραση το "κόβω αλυσίδα", που είναι παντελώς άγνωστη σε μεγάλο μέρος των αναγνωστών, από το "χάνω τον μπούσουλα" που έχει και άμεση σχέση με καπετάνιους, καράβια και θάλασσα;
 
1) Διάβασα και τα 148 ευρήματα που βγάζει το google για το "κόψει αλυσίδα" και πήρα και δυο φίλους τηλέφωνο. :)

2)Το ποια έκφραση θεωρείται πιο πετυχημένη είναι υποκειμενικό. Σ' άλλους αρέσει, σ' άλλους δεν αρέσει, άλλους τους ιντριγκάρει (ως τίτλος βιβλίου) άλλους όχι. Δεν έχω διαβάσει και πολύ Μπουκόβσκι, αλλά για να τη διαλέξει ο μεταφραστής μάλλον θα ταιριάζει στο register. Στο κάτω-κάτω, μια ερώτηση στον ίδιο δε θα έβλαπτε καθόλου http://yannislivadas.blogspot.com/
Τώρα, αν μια έκφραση μου είναι άγνωστη, εμένα δε με ενοχλεί, χαίρομαι που την έμαθα, γιατί ποτέ δεν ξέρεις, όλο και κάπου θα χρειαστεί...
 

nickel

Administrator
Staff member
Ο τίτλος μπορεί να φαίνεται ταιριαστός, να εντυπωσιάζει, να παίρνει την ερμηνεία που δίνει ο αναγνώστης που δεν ξέρει τον ιδιωματισμό (γιατί άραγε έκοψε την αλυσίδα ο καπετάνιος; ), να μπερδεύει κοτζάμ Φαροφύλακα, αλλά μάλλον προδίδει και τον ιδιωματισμό και τον Μπουκόφσκι. Γιατί την αλυσίδα του ιδιωματισμού την κόβει ο λυσσασμένος σκύλος (δεν έχει σχέση με ναυτικές αλυσίδες) ενώ ο καπετάνιος είναι απλώς πίτα (out to lunch = intoxicated by drink or drugs). Ναι, πιο ταιριαστό θα ήταν το «Ο καπετάνιος έχει χάσει τον μπούσουλα και το πλοίο είναι στα χέρια των ναυτών» (όπου θα έλεγα «και τώρα κάνουν κουμάντο οι ναύτες»).
 
Δεν είχα υπόψη μου πως και το out to lunch είναι ιδιωματισμός. Ο αφελής φαντάστηκα πως ο καπετάνιος όντως πετάχτηκε να τσιμπήσει κάτι! :p

Πραγματικά ευχαριστώ για τον κόπο σας. Είχα την απορία και μου την λύσατε.

Νομίζω πως ακριβώς επειδή ο ιδιωματισμός "κόβω αλυσίδα" είναι σπάνιος δεν βοηθάει σε τίποτα τον αναγνώστη. Ήδη ένα σωρό άτομα καταναλώσαμε πολύ χρόνο και ενέργεια απλά για να φωτίσουμε ένα τίτλο. Αμαρτία είναι. Δεν ξέρω βέβαια κατά πόσο και το out to lunch είναι ένας εξίσου σπάνιος ιδιωματισμός στα Αγγλικά.

Και αμφιβάλω αν είναι και πολλοί άλλοι που θα μπούνε στον κόπο να ασχοληθούν και να ρωτήσουν.

Και πράγματι όπως φαίνεται σημαίνει κι άλλο πράμμα.

Στο βιβλίο ο Μπουκόβσκη φαίνεται πιο προσγειωμένος από ποτέ όμως πράγματι παραδέχεται πως ακόμη το τσούζει πού και πού! :p

Κι όπως και να ‘χει και για να μην αδικήσουμε τον μεταφραστή, να πω πως κατά τ' άλλα πρόκειται για πολύ καλή και στρωτή μετάφραση.

The book was first published in 1997 with illustrations by Robert Crumb.

Εικονογράφηση από τον αγαπημένο Ρόμπερτ Κραμπ;! :eek: Δεν υπάρχει σε αυτήν την έκδοση του Ηριδανού! Τί τραγική παράλειψη! Μου φαίνεται πως θα κόψω αλυσίδα! :p
 

Zazula

Administrator
Staff member
Κόβω (την)* άλυσο, λέμε στο δικό μου χωριό και εννοούμε ότι κάποιος εμουρλάθηκε ή/και του γύρισε το μάτι ανάποδα.
*και πολλές φορές "τον".
+1 :)
Και γενικότερα: χάνω επαφή με την πραγματικότητα, καταντώ επικίνδυνος ή "ου μπλέξεις" ή "μακριά από μας" κλπ. http://www.google.com/search?hl=en&safe=off&rls=com.microsoft%3Aen-us&q=%22%CE%BA%CF%8C%CF%88%CE%B5%CE%B9+%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%BF%22+OR+%22%CE%BA%CF%8C%CF%88%CE%B5%CE%B9+%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CF%83%CE%BF%22&btnG=Search&aq=f&oq=&aqi=

Ο ιδιωματισμός "κόβω αλυσίδα" είναι σπάνιος.
Καθόλου σπάνιος, συνηθέστατος στην Πολεμική Αεροπορία (και αλλού) εδώ και δεκαετίες! :D
 
Καθόλου σπάνιος, συνηθέστατος στην Πολεμική Αεροπορία (και αλλού) εδώ και δεκαετίες! :D

αλίμονο! ήμουν λοχίας στο πυροβολικό! (πολύ το α-γα-πώωωω! :p )
 

Kassianos

New member
Την έκφραση "έκοψε αλυσίδα" την γνωρίζω με τη σημασία του "δεν έχει σώας τας φρένας". Τον "λυσσασμένο σκύλο" του @nickel δεν τον γνωρίζω. Η αλυσίδα νομίζω πως είναι σχετικά νεότερη - εξάρτημα του αυτοκινήτου, που αν κοπεί αφήνει το όχημα ακυβέρνητο/ασταμάτητο.
 

daeman

Administrator
Staff member
Την έκφραση "έκοψε αλυσίδα" την γνωρίζω με τη σημασία του "δεν έχει σώας τας φρένας". Τον "λυσσασμένο σκύλο" του @nickel δεν τον γνωρίζω. Η αλυσίδα νομίζω πως είναι σχετικά νεότερη - εξάρτημα του αυτοκινήτου, που αν κοπεί αφήνει το όχημα ακυβέρνητο/ασταμάτητο.

Κασσιανέ, για τον λυσσασμένο σκύλο, και την ερμηνεία της φράσης, μπορείς να δεις εδώ:
http://www.slang.gr/lemma/show/ekopse_tin_aluso_11953
στη σελίδα που έδωσε η psifio στο #3.

Πιο χαρακτηριστική και συχνότερη περίπτωση (μια εποχή, κι ελπίζω να ξαναπάμε προς τα εκεί, όπου το επιτρέπει ο τόπος) και προφανής σε όλους, στην αλυσίδα του ποδηλάτου.
 
Top