Φτώχια vs Φτώχεια

Zazula

Administrator
Staff member
Από τις διάφορες προτάσεις ιστορικής ορθογράφησης που έχει εισηγηθεί το ΛΝΕΓ, πολλές έγιναν αντικείμενο σφοδρών επικρίσεων με το σκεπτικό ότι απομακρύνονται συστηματικά από ορθογραφήσεις ή απλογραφήσεις που θεωρούνται καλά εδραιωμένες. Ωστόσο, μία πρόταση του ΛΝΕΓ που μου είχε φανεί εξαρχής εύλογη, βάσιμη και απλογραφική είναι αντί "φτώχεια" να γράφουμε "φτώχια". Όλη η επιχειρηματολογία που βρίσκω συνηγορεί στη γραφή "φτώχια", όπως γράφουμε "φτήνια" και "περηφάνια". Οι γκουγκλεύσεις φέρνουν στην επιφάνεια ~400.000 "φτώχεια" έναντι ~55.000 "φτώχια" (στα οποία προφανώς περιλαμβάνονται και κάποια -άσχετα εδώ- "φτωχιά"). Τέλος, το αρχαίο πτωχεία έχει, σύμφωνα με το ΛΚΝ, άλλη σημασία (ζητιανιά). Τι κάνουμε, λοιπόν; Τα πολλά "-εια" είναι φτώχια! :)
 

nickel

Administrator
Staff member
Στο λεξικό του Πάπυρου διαβάζω:
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. πτωχεία < πτωχεύω, ενώ ο νεοελλ. τ. φτώχεια < φτωχαίνω, κατά το σχήμα ακριβαίνω: ακρίβεια].

Ωστόσο, στις προπαροξύτονες σε –εια προφέρουμε [ι-α] και σε ελάχιστες, π.χ. αλήθεια, προφέρουμε [χια] (οπότε γίνεται η λέξη παροξύτονη). (Ζητώ συγγνώμη που δεν βάζω τα φωνητικά σύμβολα.)

Ο Θεόδωρος Μωυσιάδης στο βιβλίο του Ετυμολογία γράφει:

φτώχια < φτωχός + παραγωγικό επίθημα —ια, όχι από το αρχ. πτωχεία, διότι η συνίζηση θα απέδιδε /ía/ -> /iá/ (*φτωχειά). Στην ίδια κατηγορία ανήκει και το ουσ. φτήνια < φτηνός + —ια (όχι < μτγν. ευθηνία «αφθονία» > *φτηνιά). Δεν είναι απαραίτητη η αναγωγή σε υποχωρητικό (μεταρρηματικό) σχηματισμό από το φτωχαίνω, φτηναίνω, αφού ο μηχανισμός παραγωγής από επίθετα είναι απλούστερος και επαρκώς τεκμηριωμένος: άρρωστος > αρρώστ-ια (μεσν.), γυμνός > γύμν-ια (μεσν.).

Οπότε θα ήταν λογικό να περιμένουμε στην επόμενη μεταρρύθμιση τη φτώχια.
 
Top