Ευρετήρια αλά γερμανικά

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ο τρόπος σύνταξης και όλα τα σχετικά για τα ευρετήρια ρυθμίζεται αλά γερμανικά με ένα φύλλο οδηγιών DIN, το DIN 31630/Ιούνιος 1988, ενώ υπάρχει και ανάλογο έγγραφο ISO, το ISO 999/Νοέμβριος 1996. Δυστυχώς ξέρω μόνο τα ονόματά τους· όπου και όποτε ψάχνω τέτοια πράγματα πέφτω σε ιστότοπους που ζητάνε τσουχτερές αμοιβές για να συνεχίσω. Αν έχεις κανείς πρόσβαση σε τέτοια αρχεία...

Προς το παρόν, και απλώς για να αρχίσει η συζήτηση, μεταφράζω εδώ την ενότητα περί Ευρετηρίου (Register) από το βιβλίο Satz und Korrektur («Στοιχειοθεσία και επιμέλεια») των εκδόσεων DUDEN, 2002, αν και νομίζω ότι είναι:
α) αρκετά διαφορετική από τα όσα ισχύουν στην Ελλάδα και
β) μάλλον ελλιπής ως προς τις ανάγκες ενός απαιτητικού ευρετηρίου ή μιας λεξικογραφικής εργασίας.

Ευρετήρια

Τα ευρετήρια έχουν κατά κανόνα πολύστηλη, αλλά συνήθως δίστηλη μορφή, «τρελή» δεξιά (αλλιώς: με στοίχιση αριστερά). Οι αράδες τελειώνουν χωρίς τελεία και ορίζονται «κρεμασμένες» (αλλιώς: σε προεξοχή), δηλαδή η δεύτερη και οι τυχόν επόμενες γραμμές μιας καταχώρισης τοποθετούνται σε εσοχή ενός τετραγώνου (αλλιώς: πλάτος 1 em ή μιας κεραίας). Με ανάλογες εσοχές πρέπει να μορφοποιούνται οι υποκαταχωρίσεις. Μεταξύ λήμματος και πρώτου αριθμού σελίδας δεν μπαίνει κόμμα, αλλά μπορεί να υπάρχει κενό (μέχρι και ένα ολόκληρο τετράγωνο). Κόμμα μπαίνει μεταξύ των αριθμών των σελίδων. Η συντομογραφία κ.επ. (f., ff.) συνδέονται με τη σελίδα· αυτό σημαίνει ότι σε αλλαγή γραμμής δεν πρέπει να διαχωρίζονται από τον αριθμό σελίδας («διάστημα χωρίς διακοπή»). Οι αριθμοί σελίδων που παραπέμπουν σε εικόνα ή πίνακα μορφοποιούνται συνήθως με πλάγιους χαρακτήρες· εδώ μπορεί να υπάρξει η περίπτωση διπλής αναγραφής της ίδιας σελίδας: μία φορά με κανονική γραφή και μία με πλάγια. Για την υπόδειξη σημαντικών σημείων όπου γίνεται αναφορά στο πρόσωπο ή το θέμα του λήμματος, μπορεί να μορφοποιηθούν οι συγκεκριμένες σελίδες με έντονη γραφή.

Πριν από κάθε αλλαγή γράμματος του αλφαβήτου πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον μια κενή αράδα. Στη συνέχεια μπορεί είτε να ακολουθεί το γράμμα του αλφαβήτου, με έντονη γραφή, σε μια αράδα μόνο του είτε να χαρακτηρίζεται με έντονη γραφή το πρώτο γράμμα του πρώτου λήμματος.

Σε ευρετήρια ονομάτων, τα ονόματα δεν χαρακτηρίζονται ξεχωριστά και τα επαναλαμβανόμενα ονόματα γράφονται ολόκληρα (δεν χρησιμοποιούνται ομοιωματικά ή ανάλογες ενδείξεις). Σε γενικά ευρετήρια όπου χρησιμοποιείται ομοιωματική ένδειξη με παύλες για το επαναλαμβανόμενο κύριο λήμμα, δεν πρέπει να υπάρχουν περισσότερες από τρεις παύλες σε μια αράδα· θα πρέπει να ακολουθούνται κατάλληλα από κόμμα. Αν η ομοιωματική ένδειξη βρεθεί στην αρχή νέας στήλης, θα πρέπει να αντικατασταθεί από το ολόκληρο λήμμα.

Το υπόμνημα του ευρετηρίου θα πρέπει να ακολουθεί αμέσως μετά τον τίτλο και να εκτείνεται σε όλο το πλάτος του ευρετηρίου (με επεξήγηση των πλάγιων και έντονων χαρακτηρισμών· με υπόδειξη στην περίπτωση όπου αντί για παραπομπή σε αριθμούς σελίδων –όπως συνήθως στα ευρετήρια– γίνεται παραπομπή σε αριθμούς, παραγράφους, ή χρονολογίες· με επεξήγηση των συντομογραφιών και συμβόλων που ενδεχομένως χρησιμοποιούνται· και με σχετική υπόδειξη εάν για συγκεκριμένους λόγους δεν έχουν συμπεριληφθεί στο ευρετήριο ονόματα ή όροι που παρουσιάζονται πολύ συχνά).

(Δείτε ενδεικτικά και τη συνοδευτική εικόνα από το βιβλίο)
 

Attachments

  • Register.jpg
    Register.jpg
    85.7 KB · Views: 216

nickel

Administrator
Staff member
Εξαιρετικά σαφής και χρήσιμη η παρουσίαση, και ευχαριστούμε πολύ.

Η σελίδα του Διοργανικού εγχειριδίου της Ε.Ε. για τα ευρετήρια δεν είναι λεπτομερής. Χρήσιμο ωστόσο παράδειγμα είναι το δικό τους ευρετήριο. Στην καταχώρηση τίτλος, αποκάτω έχει σελίδα τίτλου, ολογράφως. Στο υποσημειώσεις, υπάρχει υποκαταχώρηση παραπομπή σε υποσημείωση. Γενικά ωστόσο στα ευρετήρια αποφεύγονται οι επαναλήψεις, δεν είναι σαν τα λεξικά.

Το καλό ευρετήριο είναι το πιο χρήσιμο εργαλείο σε ένα έργο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βιβλίο αναφοράς. Δυστυχώς, θέλει πολλή και προσεκτική δουλειά, που πρέπει να γίνει όταν συνήθως έχουν ξεπεραστεί όλες οι προθεσμίες και ο εκδότης βιάζεται να στείλει το βιβλίο στο τυπογραφείο.

Πρέπει οπωσδήποτε, αν το βιβλίο είναι γραμμένο σε κάποιο ηλεκτρονικό πρόγραμμα, να αξιοποιούνται οι δυνατότητες του προγράμματος για δημιουργία ευρετηρίου. Δεν θα γλιτώσεις πολλή δουλειά στο χτίσιμο του ευρετηρίου — εκτός αν πρέπει να γίνει οποιαδήποτε αλλαγή που θα αλλάξει τη σελιδαρίθμηση — τότε σίγουρα θα ευλογείς την τεχνολογία.

Στα ελληνικά πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά επειδή το ευρετήριο που δημιουργείται ημιαυτόματα έχει τις καταχωρήσεις σε διαφορετικούς τύπους. Είναι καλύτερο να δίνεις από την αρχή την τελική καταχώρηση για να μη χρειαστεί μετά να κάνεις πολλές αλχημείες. Αν δηλαδή πρόκειται να φτιάξεις καταχώρηση για τις αλχημείες, άλλαξέ το σε αλχημεία την ώρα που το μαρκάρεις αν έτσι θέλεις να εμφανιστεί στο τέλος. Αλλιώς, θα πρέπει να ενώνεις καταχωρήσεις για αλχημεία, αλχημείας, αλχημείες και διπλασιάζεται η δουλειά.

Αυτά τώρα στα βιαστικά.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Τα ευρετήρια έχουν κατά κανόνα πολύστηλη, αλλά συνήθως δίστηλη μορφή, «τρελή» δεξιά (αλλιώς: με στοίχιση αριστερά).
Αλλιώς: περασιά αριστερά.

Η συντομογραφία κ.επ. (f., ff.) συνδέονται με τη σελίδα· αυτό σημαίνει ότι σε αλλαγή γραμμής δεν πρέπει να διαχωρίζονται από τον αριθμό σελίδας («διάστημα χωρίς διακοπή»).
Άλλη (σχετική) συντομογραφία: κ.ε. ή κ.εξ. = και εξής (sq., sqq. ή seq., seqq. = sequens, sequentia).
 
Top