Meuse

Πώς αποδίδουμε τελικά στα ελληνικά την ονομασία του ποταμού Meuse (γαλλ.) ή Mosa (λατ., αλλά και ιτ. και ισπ.) ή Maas (ολλανδ. και γερμ.) (http://fr.wikipedia.org/wiki/Meuse_(fleuve)); Στην ελληνική wiki (http://el.wikipedia.org/wiki/Μεύσης) αναφέρεται ως Μεύσης, στη "ΔΟΜΗ" ως Μόσας ή Μεύσης και στη "Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια" ως Μόσαλ (;) ή Μόζας. Η απόδοση "Μόζας" ή "Μόσας" μεταγράφει τη λατινική ονομασία, στοιχείο σύμφωνο με την παραδοσιακή μεταγραφή τοπωνυμίων στα ελληνικά βάσει της λατινικής· η απόδοση "Μεύσης" εξελληνίζει, βέβαια, τη γαλλική ονομασία. Υπάρχει κοινώς αποδεκτή απόδοση ή έστω σαφώς πλειοψηφούσα;
Μερσί εκ των προτέρων !
 

nickel

Administrator
Staff member
Για να εμπλουτίσω τα ευρήματά σου:

Στη ΜΕΕ (Δρανδάκης): Μόσας ή Μόζας.
Στον Πάπυρο: Μεύσης ή Μόζας ή Μεζ ή Μάας.

Αν θεωρήσουμε ότι το γαλλικό είναι Μεζ (έχουμε και το Κοτ-ντε-Μεζ), Μόζας ή Μόσας το λατινικό και Μάας το ολλανδικό, τον λες Μεύση για να μην αφήσεις κανέναν στεναχωρημένο.
 

nickel

Administrator
Staff member
Είναι η λύση «αβγό του Κολόμβου»: λες «Χριστόφορος Κολόμβος» και δεν ψάχνεσαι αν πρέπει να πεις Κρίστοφα Κορόμπο ή Κριστόφορο Κολόμπο ή Κριστόμπαλ Κολόν. Ή Κρίστοφερ Κολόμπους.
 
Το παλαιοντολογικό θαλάσσιο ερπετό Mosasaurus [από το λατινικό όνομα του ποταμού] αποδίδεται στα ελληνικά ως Μοσάσαυρος. Βέβαια, το γαλλικό Meuse και το ολλανδικό Maas είναι διαφορετικά από το λατινογενές Mosasaurus. Εμείς, που δεν έχουμε ιστορικές μετοχές στην περιοχή και άρα δεν δεσμευόμαστε ούτε από τον Meuse ούτε από τον Maas, δεν θα ήταν καλύτερο να τον πούμε Μόσα, ώστε να εναρμονίζεται με τον Μοσάσαυρο;
 

nickel

Administrator
Staff member
Την έβλεπα εγώ την κολοκυθιά να έρχεται.

Και γιατί να μην τον πούμε Μόζα, αφού τον μικρό Μεύση (Moselle στα γαλλικά, Mosella στα λατινικά) τον λέμε Μοζέλα (ή Μοζέλ).
Και γιατί να μην τον πούμε Μεζ αφού έχουμε και το Κοτ-ντε-Μεζ;
Και γιατί να μην τον πούμε Μάας αφού έχουμε και το Μάαστριχτ;

Μπορεί να μην έχουμε μετοχές στην περιοχή αλλά είμαστε βουτηγμένοι μέχρι το λαιμό στα διαφορετικά ονόματα. Θα συμφωνήσω όμως ότι ο Μόσας είναι το παλιότερο απ' όλα λόγω λατινικών. (Μου αρέσει ιδιαίτερα το απόσπασμα από τον Κάσσιο Δίωνα: αλλά και Μόσας και Λίγρος και Ρήνος.) Από την άλλη, ο Μεύσης προσφέρεται για .... διαπόρθμευση.
 
Με το Μόζας δεν έχω κανένα πρόβλημα. Πολύ συχνά έχουμε αυτό τον επαμφοτερισμό ανάμεσα στο σ και στο ζ. Αλλά δεν είναι του γούστου μου (για κολοκύθια δε μιλάμε;) το Μεύσης, γιατί, αν καταλαβαίνω καλά, η μόνη λογική με την οποία προκύπτει είναι η ξεπερασμένη, κατά τη γνώμη μου, του αρχαϊστικού εξελληνισμού των au, eu σε αυ ευ, σε λέξεις που δεν έχουμε κανέναν ιστορικό λόγο να τις μεταχειριζόμαστε έτσι. Και καλά, δε, να εξελληνίζαμε αρχαϊστικά τη λατινική ονομασία (Mosa)· αλλά εδώ εξελληνίζουμε αρχαϊστικά τη γαλλική ονομασία (Meuse), πράγμα που μου φαίνεται εντελώς αχρείαστο και παράλογο.
 
Με το Μόζας δεν έχω κανένα πρόβλημα. Πολύ συχνά έχουμε αυτό τον επαμφοτερισμό ανάμεσα στο σ και στο ζ. Αλλά δεν είναι του γούστου μου (για κολοκύθια δε μιλάμε;) το Μεύσης, γιατί, αν καταλαβαίνω καλά, η μόνη λογική με την οποία προκύπτει είναι η ξεπερασμένη, κατά τη γνώμη μου, του αρχαϊστικού εξελληνισμού των au, eu σε αυ ευ, σε λέξεις που δεν έχουμε κανέναν ιστορικό λόγο να τις μεταχειριζόμαστε έτσι. Και καλά, δε, να εξελληνίζαμε αρχαϊστικά τη λατινική ονομασία (Mosa)· αλλά εδώ εξελληνίζουμε αρχαϊστικά τη γαλλική ονομασία (Meuse), πράγμα που μου φαίνεται εντελώς αχρείαστο και παράλογο.

Να πω κι εγώ ότι μου φαίνεται πολύ πιο συνεπές να υιοθετήσουμε την ονομασία Μόζας ή Μόσας για τους λόγους που ανέφεραν ο Costas και ο nickel ["Και γιατί να μην τον πούμε Μόζα, αφού τον μικρό Μεύση (Moselle στα γαλλικά, Mosella στα λατινικά) τον λέμε Μοζέλα (ή Μοζέλ)", "ο Μόσας είναι το παλιότερο απ' όλα λόγω λατινικών. (Μου αρέσει ιδιαίτερα το απόσπασμα από τον Κάσσιο Δίωνα: αλλά και Μόσας και Λίγρος και Ρήνος)]. Δυστυχώς, όμως, είναι σαφές ότι consensus για την ελληνική ονομασία του ποταμού δεν υπάρχει.
 
Top