Ο ισραηλινός Αντρέ Γκλιξμάν

Σε άρθρο της Κυριακάτικης Ε από τη Μοντ Ντιπλοματίκ, δυο περιπτώσεις παραπλανητικής μετάφρασης, αν και "σωστής" (ίσως).
http://www.enet.gr/online/online_text/c=111,id=3245444

Το πρώτο, στην αρχή νέας παραγράφου:
Αφού δεν αισθάνεται καν τη στοιχειώδη συμπόνια, ο ισραηλινός Αντρέ Γκλιξμάν(3) θα μπορούσε τουλάχιστον να δεχθεί αυτούς τους αριθμούς:
Αλλά, ωγαθέ, ο Γκλιξμάν δεν είναι δα mondialement connu ή εν πάση περιπτώσει είναι πολύ λιγότερο γνωστός στον μέσο αναγνώστη σου απ'ό,τι στον μέσο αναγνώστη του πρωτοτύπου. Το συναισθάνεται αυτό ο επιμελητής της έκδοσης, και βάζει προσθήκη στην υποσημείωση (η οποία αρχικά παραπέμπει σε άρθρο του Γκλιξμάν), όπου εξηγεί ποιος είναι ο Γκλιξμάν. Ωστόσο, δεν ανατρέχουν όλοι στις υποσημειώσεις, που δεν είναι καν υποσημειώσεις αλλά τελοσημειώσεις, τέσσερις σελίδες πιο πέρα.

Διότι βέβαια αυτός που δεν αισθάνεται τη στοιχειώδη συμπόνια, δεν είναι ο Γκλιξμάν, αλλά το ισραηλινό αντίστοιχο του Γκλιξμάν και πιστεύω πως ο μεταφραστής είχε καθήκον να επέμβει στο κείμενο, με δυο λεξούλες, π.χ. "το ισραηλινό αντίστοιχο του Α.Γ." αν και σίγουρα θα υπάρχει καλύτερη λύση, κι όχι να νίψει τας χείρας του στην υποσημείωση.

Το άλλο που εντόπισα στο ίδιο κείμενο, το'χουν εντοπίσει κι άλλοι άλλοτε. Διαβάζω το εξής:
Πρόκειται για εξόφθαλμη ανα-
λήθεια: οι Παλαιστίνιοι δεν ανα-
γνώρισαν τον γείτονά τους -που εί-
ναι και κατοχική δύναμη από το
1988- και ο αραβικός κόσμος δεν
του έτεινε το χέρι, το 2002, στο
Ισραήλ για εξομάλυνση με αντάλ-
λαγμα την αποχώρησή του από τα
κατεχόμενα εδάφη;


Το έχω χωρίσει έτσι που είναι τυπωμένο στις στήλες της εφημερίδας. Στη δεύτερη αράδα, διαβάζω πως οι Παλαιστίνιοι δεν αναγνώρισαν το Ισραήλ, και πρέπει να φτάσω στην ένατη (!) αράδα για να συνειδητοποιήσω ότι μάλλον το αναγνώρισαν και ότι τόση ώρα διαβάζω μιαν αρνητική ρητορική ερώτηση.

Φυσικά, αν ο μεταφραστής σκεφτόταν λιγάκι τον έρμο τον αναγνώστη, υπήρχε τρόπος να τον προϊδεάσει, απλούστατος τρόπος: με μια λεξούλα, τάχα ή μήπως, στην αρχή. Μήπως οι Παλαιστίνιοι δεν αναγνώρισαν....;

Αυτά από την ΕΔΑ (Ένωση για τα Δικαιώματα του Αναγνώστη).
 
Last edited by a moderator:

nickel

Administrator
Staff member
Το δεύτερο ζήτημα, πολυσυζητημένο όπως λες, δύσκολο, για επιδέξιες πένες.

Αλλά ο «ισραηλινός Αντρέ Γκλιξμάν» δεν θα πρέπει να μπει στη στρατιά των ανύπαρχτων;
 
Αλλά ο «ισραηλινός Αντρέ Γκλιξμάν» δεν θα πρέπει να μπει στη στρατιά των ανύπαρχτων;

Θαρρώ όχι. Ίσως να μην το παρουσίασα καλά, αλλά ο Γκλιξμάν είναι γάλλος απολογητής της πολιτικής του Ισραήλ. Ο γάλλος συντάκτης του πρωτότυπου άρθρου, επικρίνοντας έναν άλλο απολογητή της πολιτικής του Ισραήλ, ισραηλινόν αυτόν, τον αποκαλεί "ισραηλινό Γκλιξμάν", όπως θα λέγαμε "ο έλληνας Λεπέν", ας πούμε.
 

nickel

Administrator
Staff member
Μια χαρά το παρουσίασες και κατανοητότατος έγινες. Αλλά εγώ, όταν αρχικά διάβαζα το παράθεμά σου, την πάτησα έτσι όπως προβλέπεις. Σκέφτηκα δηλαδή «από πού κι ως πού είναι Ισραηλινός ο Γκλικσμάν;». Και να που κάνει διαφορά και μόνο που βάζει το μικρό όνομα. Δεν ξέρω, αλλά αν διάβαζα π.χ. «ο Έλληνας Ζαν-Μαρί Λεπέν δήλωσε», σε στρατιά ανύπαρχτων θα τον έριχνα κι αυτόν. Έχει πάντα σημασία το σερβίρισμα, για να μην μπει το ψαρονέφρι με τα θαλασσινά.
 
Έχω πάντως απορία πώς είναι το πρωτότυπο.
Ψάχνω μήπως το βρω και προς το παρόν βρίσκω τον ισπανό ο οποίος το μετέφρασε σαφέστερα "αυτός ο Ισραηλινός Αντρέ Γκλικσμάν", εδώ:
http://www.eldiplo.com.pe/Cuanto-mas-grande-es-la-mentira
και βρίσκω και τον άγγλο ο οποίος το παρερμήνευσε χοντρά, αφού γράφει "ο φιλοϊσραηλινός Α.Γ.", εδώ:
http://groups.google.com/group/newprofile/browse_thread/thread/a77fd1af93a5481b

Το πρωτότυπο όμως το κρύβουν καλά
 
Για το δεύτερο σημείο που έθιξε ο sarant, και εφόσον η γλώσσα μας δεν αντιστρέφει υποκείμενο-ρήμα στις ερωτηματικές, μια ριζική λύση θα ήταν να θεσπιστεί το αντίστροφο ερωτηματικό στην αρχή ερωτηματικής πρότασης, όπως κάνουν σοφά οι Ισπανοί. Είναι κρίμα να (αναγκαζόμαστε να) βαραίνουμε, όταν γράφουμε, τη φράση με "μήπως" και με "άραγε", μόνο και μόνο επειδή αρνούμαστε να προσαρμόσουμε τη γραφή μας στη φύση της γλώσσας μας. Το έχω θέσει και σε άλλο τόπο, και η απάντηση ήταν "έχεις δίκιο, αλλά ––", όπου η σιωπή της διπλής παύλας απλά σημαίνει "δε γίνεται". Γιατί δε γίνεται;
 
Top