παραπούλια

nickel

Administrator
Staff member
Στις έξι δεκαετίες που έχω συγκεντρώσει επάνω μου δεν έχω σκύψει ούτε μια φορά πάνω από τα τελάρα των λαχανικών (σε αντίθεση π.χ. με τους δίσκους των τυριών ή των αλλαντικών). Δεν έχω πιάσει ποτέ μελιτζάνα να δω αν τρίζει ούτε λάχανο να εκτιμήσω τη φρεσκάδα του. Οπότε, μόνο στο πιάτο ξεχωρίζω το λάχανο από το κουνουπίδι, και όταν βρίσκομαι αντιμέτωπος με τη λέξη παραπούλια, τα έχω εντελώς χαμένα. Αλλά δεν είμαι μόνος μου, όπως φαίνεται, γιατί τα λεξικά και το διαδίκτυο με μπέρδεψαν αντί να με φωτίσουν.

Να μια ιστορία από μπλογκ:
«…Κατά τη διάρκεια των παιδικών μου χρόνων περνούσα κάθε Πάσχα στο χωριό του πατέρα μου. Εκεί, λοιπόν, ήταν έθιμο τα παιδιά να μαζεύουν λουλούδια από τους κήπους για να στολίζουν τον Επιτάφιο. Μια χρονιά είχε μεγάλη σημασία για μένα να μαζέψω τα περισσότερα και τα ομορφότερα λουλούδια. Βλέπεις, ήμουν σφόδρα ερωτευμένη με ένα αγόρι και ήθελα να το εντυπωσιάσω ξεπερνώντας όλα τ’ άλλα κορίτσια».
Ο γάτος αναστέναξε απηυδισμένος με την ανοησία μου –για κείνον ο έρωτας δεν είχε απολύτως καμία σημασία– αλλά δε με διέκοψε.
«Μάζεψα λοιπόν ένα τεράστιο μπουκέτο, το πήγα στην εκκλησία και περίμενα. Ποιο κουτορνίθι έφερε τα παραπούλια; είπε ξαφνικά ο νεωκόρος, καθώς χώριζε τα λουλούδια κατά είδος. Δεν είχα ιδέα τι ήταν τα παραπούλια, αλλά προτού προλάβω να ρωτήσω, ο έρωτάς μου σήκωσε το χέρι του, έστρεψε το δάχτυλό του προς το μέρος μου κι απάντησε: “Αυτή”. Με κοίταξαν όλοι κι έσκασαν στα γέλια. Τα παραπούλια ήταν τα κίτρινα άνθη της λαχανίδας, κι εγώ τα είχα μαζέψει για να στολίσουμε τον Επιτάφιο. Πες μου, λοιπόν, τώρα; Έχω άδικο να πιστεύω ότι το σύμβολο της προδοσίας είναι οι λαχανίδες;»

Ένα το κρατούμενο: τα παραπούλια είναι τα κίτρινα άνθη της λαχανίδας (μη με ρωτήσετε τι είναι η λαχανίδα, αρκετό το άγχος μου με τα παραπούλια).

Κάποιοι πουλάνε «πράσινο μπρόκολο, 85-90 ημερών, με πολλά και μεγάλα παραπούλια» ενώ κάποιοι άλλοι διαφημίζουν «Μεγάλη ποικιλία υβριδίων πράσινου και μωβ μπρόκολου. Τα υβρίδιά μας παράγουν σφριγηλά φυτά με άριστη ποιότητα κεφαλής και πολλά παραπούλια». Ενώ αλλού το ερμηνεύουν «τα παραβλάσταρα στα λάχανα». Τρία τα κρατούμενα. Είμαι έτοιμος κι εγώ να αρχίσω τα ... υβρίδια.

Το ΛΚΝ δεν την ξέρει τη λέξη (θα την ψάχνουν ακόμα) ενώ το ΛΝΕΓ λέει: «1. κηπευτικό φυτό, λαχανικό. 2. το νέο βλαστάρι, η παραφυάδα, κυρίως αυτή που φυτρώνει μετά το κόψιμο του κύριου άνθους».

Να πάω παραπίσω. Ο Γεννάδιος, μαζί με τον Δρανδάκη, λένε ότι είναι ένα «μπαστάρδικο κουνουπίδι» και, σπανιότερα, «παραβλαστήματα του στελέχους μετά την αποκομιδή της κεφαλής του φυτού». Ο Δημητράκος και ο Σταματάκος δίνουν σαν ορισμό «το λαχανευόμενον φυτόν βράσκη η λαχανώδης η βοτρυίτις, η ασπαραγγοειδής», δηλαδή το μπρόκολο.

Έχασα το λογαριασμό με τα κρατούμενα, αλλά τι είναι το παραπούλι, για να του δώσω και μια μετάφραση, δεν βρήκα. (Όποιος ξέρει υπεύθυνα, να σηκώσει το χέρι του — και να το γράψει εδώ.)

Ετοιμαζόμουν να γράψω για τα παραπούλια όταν ο συνονόματος ανέβασε ένα σημείωμα για την μπούρμπερη, συνοδευόμενο από τη παρακάτω φωτογραφία:



Γράφει, λοιπόν, εκεί: «Η καημένη η μπούρμπερη ανήκει σε μια ειδική κατηγορία λέξεων που δεν στέκονται πια μόνες τους αλλά εμφανίζονται στο λόγο μόνο σε στερεότυπες εκφράσεις και μόνο παρέα με άλλες». Να πω κι εγώ το ίδιο για τα παραπούλια, να ξεμπερδεύω;

Καιρός σπέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια. (παλαιότερη εκδοχή)
Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια. (νεότερη εκδοχή)

All things come in time. Είναι το ίδιο ή μήπως ούτε τον ιδιωματισμό δεν καταλαβαίνω;
 

curry

New member
Αυτό από διηγήσεις του μπαμπά και προσωπική δοκιμή: τα παραπούλια μοιάζουν με τα λάχανα αλλά δεν είναι λάχανα. Κυκλοφορούν και σε θηλυκό (παραπούλες). Είναι πολύ νόστιμα βρασμένα (με μπόλικο λαδάκι και λεμονάκι).
Ήταν πολύ δημοφιλές λαχανικό στις δύσκολες εποχές καθώς ήταν πιο φτηνό από τα υπόλοιπα. Μπορείς να βρεις παραπούλια και σήμερα, στις λαϊκές αγορές. Προσωπικά, έφαγα πρώτη φορά πριν από λίγα χρόνια και μου άρεσε πολύ περισσότερο από το λάχανο.
Νομίζω (με επιφύλαξη) ότι είναι συνώνυμο της λαχανίδας.
Δεν ήξερα ότι τα παραπούλια έχουν την έννοια του άνθους - ή οποιαδήποτε άλλη έννοια πλην αυτής που αναφέρω.
 

Elsa

¥
Νομίζω οτι είναι όπως τα λες. Δείτε και εδώ, από την διήγηση του Χρήστου Πλούμπη στον Σ. Κούλογλου:

[...]Να σου πω ένα παράδειγμα, εδώ στην Πανεπιστημίου και Θεμιστοκλέους ήταν ένα εστιατόριο "Σιντριβάνι". Ήταν από τα καλύτερα εστιατόρια. Περνούσα από εκεί πέρα και είχε μόνο λαχανίδες. Λαχανίδες είναι ένα χόρτο που τρώνε μόνο τα γαϊδούρια, τα βράζανε εκεί πέρα. Λέμε να πάρουμε να φάμε καμία λαχανίδα χωρίς λάδι. Λέω πόσο έχει το λάδι λέει 5 δισεκατομμύρια, φέρε μία κουταλιά και του δίνω 5 δισεκατομμύρια. Χαρακτηριστικό το αναφέρω τώρα αυτό.[...]

Επίσης εδώ, η μαρτυρία της Έλλης Παπαδημητρίου για την πείνα στην Αθήνα της Κατοχής:

[...]Δίπλα του ένα τενεκεδάκι από κονσέρβα. Aυτά τα τενεκεδάκια κείνη την εποχή ήτανε συνηθισμένο πράμα –είχαν αρχίσει οι λιποθυμίες– αργότερα κι εγώ θυμάμαι λιποθύμησα δυο φορές στο δρόμο γυρίζοντας από τη δουλειά στο σπίτι. Ήτανε τότε που για 45 μέρες τρώγαμε σκέτες λαχανίδες χωρίς λάδι και χωρίς ψωμί.[...]


Αυτό πρέπει να είναι η λαχανίδα που όπως λέει εδώ , είναι το collard green.

Η παροιμία νομίζω οτι έχει την έννοια ότι υπάρχει η εποχή που καλοπερνάμε αλλά θα έρθει και αυτή που θα τα φέρνουμε δύσκολα.
 
Last edited:

curry

New member
Ναι ναι, ακριβώς! Ο πατέρας μου μας είχε πει ότι ήταν τροφή για τα γαϊδούρια και ότι στην Κατοχή πολλές φορές έτρωγαν μόνο παραπούλια, αφού δεν έπαιζε και τίποτα άλλο για φαγητό...
 

Elsa

¥
Να σας το τραγουδήσω κιόλας;
(από το site των Γαρδικιωτών Ασπροποτάμου!)

Γιάνναινα, Γιαννάκαινα, κοντο-Γιαννακάκαινα,
να μην πας για λάχανα, θα μας φέρεις βάσανα,
να μην πας για λαχανίδες, θα σου κόψουν τις κοτσίδες,
να μην πας και για πουρνάρια, θα σου κόψουν τα ποδάρια.


και από την ποιητική του συλλογή «Με λένε ήλιο» του Δραμινού λογοτέχνη Δημήτρη Μανθόπουλου, ένας στίχος από τον «πόλεμο των ζουζουνιών» που έχει μελοποιηθεί από τον Νότη Μαυρουδή:

Στην χλωρή την φασουλιά
βρήκε ο χάροντας δουλειά.
Και σιμά στις λαχανίδες
γράφτηκαν χρυσές σελίδες,
τάχα για τιμή και δόξα.


(είναι να μην κολλήσω σε ένα θέμα...:p)
 
Για λαχανίδες ήξερα στο πλαίσιο κατοχικής δίαιτας, παρακατιανό λαχανικό. Για παραπούλια όμως ξέρω μόνιο τη δεύτερη σημασία του ΛΝΕΓ (το νέο βλαστάρι, η παραφυάδα). Μεταφορικά και στα μαλλιά ακόμη, για τις νέες τουφίτσες γύρω στο σβέρκο.
 

curry

New member
Elsa said:
Αυτό πρέπει να είναι η λαχανίδα που όπως λέει εδώ , είναι το collard green.

Δεν ξέρω αν είχα φάει ακριβώς αυτό γιατί ήταν ολίγον ξεριζωμένο και βρασμένο το πτωχό λαχανικό... Θυμάμαι ότι ήταν κάπως πιο σφιχτό (τα φύλλα δηλαδή πιο κολλημένα μεταξύ τους, όχι τόσο "μαρουλέ"). Φανταστείτε ένα τεράστιο λαχανάκι Βρυξελλών!
 
μήπως ξέρει κανείς πώς λέγονται τα παραπούλια στα αγγλικά;
όπως και η αλμύρα ή αρμύρα (χόρτο που φύεται κοντά στη θάλασσα); δεν έχω καταλάβει αν είναι το ίδιο με το αρμυρίκι.
 
όπως και η αλμύρα ή αρμύρα (χόρτο που φύεται κοντά στη θάλασσα); δεν έχω καταλάβει αν είναι το ίδιο με το αρμυρίκι.

Ας καθαρίσουμε πρώτα τα εύκολα: η αρμύρα είναι χόρτο, το αρμυρίκι δέντρο (απ' αυτά με το ψιλό φύλλωμα που φυτρώνουν στις παραλίες)
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Από τα εύκολα στα δύσκολα:

αρμυρίκι («μυρίκη») = tamarisk, salt cedar
αρμύρα = saltwort (γένος Salsola, ιταλικά Barba di Frate)

παραπούλια. Ολόκληρο το νήμα έγινε για να πούμε ότι δεν ξέρουμε τι ακριβώς είναι. Cauliflower sprouts / edible leaves / side shoots; Αν ξέρεις τι ακριβώς είναι στα ελληνικά, ίσως το βρούμε και στα αγγλικά.
 
σας ευχαριστώ πολύ και τους δύο.

τα παραπούλια και στα μούτρα να με χτυπούσαν, δε θα ήξερα τι είναι. κάποιο χορταρικό απ' ό,τι διάβασα στο Διαδίκτυο. τι ακριβώς, θα σε γελάσω!

έχω και πιο δύσκολα: αμέ! τα τσιτσίραβλα Πηλίου, ας πούμε (αυτά τα έχω φάει κιόλας)! εδώ σε θέλω, μάστορα! σκέφτομαι να τα βάλω wild greens from Pelion.
κι από ψάρια:
χοβιοί, κουτσομούρες, στειράδια!

τις κουτσομούρες τις βρήκα στο ΙΑΤΕ striped mullet!

σοφέ νίκε, τι θα κατεβάσει η κούτρα σου επί του προκειμένου;;;;
πείτε μου πού να ψάξω εγώ, για να μη σας παιδεύω. αυτό είναι το μεγάλο μου πρόβλημα, προφανώς ψάχνω σε λάθος μέρη ή ανεπαρκώς...

και πάλι ευχαριστώ
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Τσιτσίραυλα (ή τσιτσίραφα) ονομάζονται στο Πήλιο, στη Β. Εύβοια και στη Σκόπελο οι τρυφεροί βλαστοί ενός από τα δύο είδη θάμνων που υπάρχουν στην Ελλάδα και λέγονται σχίνα. Συγκεκριμένα, του είδους που ονομάζεται τερέβινθος (το άλλο είναι ο κοινός σχίνος). Ο τερέβινθος ονομάζεται κοκκορεβιθιά στην Κεφαλλονιά, κοκκορέτσι στην Αττική, τρεμιθιά στην Κύπρο και τσιτσιρεβιά στο Πήλιο. (Από το βιβλίο Τα χόρτα της Μυρσ. Λαμπράκη --από την εξαντλημένη έκδοση στην Τροχαλία).


(Από το βιβλίο)​
 

nickel

Administrator
Staff member
Βιαστικά και προχείρως για τα ψάρια (όλα θέλουν την υπομονή τους και τα νήματά τους) — άλλη ώρα:
Striped mullet είναι ο κέφαλος.
Η κουτσομούρα είναι red mullet και ειδικότερα blunt-snouted mullet.

Στειράδια είναι, λένε, οι αρσενικοί κέφαλοι. Male striped mullets?
http://en.wikipedia.org/wiki/Flathead_mullet
http://el.wikipedia.org/wiki/Κέφαλος_(ψάρι)
 

nickel

Administrator
Staff member
Έκανες λάθος; Δεν το είδα. Εγώ απλώς όταν ακούω «τερέβινθο», σκέφτομαι «νέφτι» — και ταίριαζε στην περίπτωση.

Οι χοβιοί πρέπει να είναι γοβιοί, black goby:
http://en.wikipedia.org/wiki/Gobius_niger
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Έκανες λάθος; Δεν το είδα. Εγώ απλώς όταν ακούω «τερέβινθο», σκέφτομαι «νέφτι» — και ταίριαζε στην περίπτωση.
Απλώς δεν το σύνδεσα καν...
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
παραπούλια. Ολόκληρο το νήμα έγινε για να πούμε ότι δεν ξέρουμε τι ακριβώς είναι. Cauliflower sprouts / edible leaves / side shoots; Αν ξέρεις τι ακριβώς είναι στα ελληνικά, ίσως το βρούμε και στα αγγλικά.

Παραπούλια γιαχνί με χοιρινό (Συνταγή απο τον Όμορφο κόσμο του MEGA)

(Ένα παραπούλι λάιβ γύρω στο 0:55. Αυτό στην τιβί μού μοιάζει σαν μικρό wannabe λάχανο, όχι λαχανίδα.)
 
Top