οξυμένος ή οξυμμένος; ξεραμένος ή ξεραμμένος;

Χαίρετε!

Βλέπω τον Μπαμπινιώτη να το δίνει "οξυμμένος". Εγώ βέβαια τόσο καιρό το ήξερα με ένα μ και βλέπω κι εδώ http://www.sarantakos.com/language/oksumeno.html ότι καλά το ήξερα. Η άποψή σας;

Βλέπω ότι κατά κάποιο τρόπο αναφέρθηκε κι εδώ
αλλά έχω μια ωραιότατη έντονη διαφωνία επί του θέματος με μια ψυχή ;)
 
Last edited:

nickel

Administrator
Staff member
Τι πονοκέφαλος αυτές οι μετοχές των εις –ύνω!
Είχαμε πονοκεφαλιάσει με το βεβαρημένος παλιότερα.
Νιώθω εντελώς αποθαρρεμένος αν πρέπει να διαλέξω ανάμεσα σε αποθαρρυμένος και αποθαρρημένος.
Εκείνο το μεγεθυσμένος ακόμα μου κάθεται στο στομάχι, σαν να είμαι διπλά μεθυσμένος.

Αλλά ας μην τα βάζουμε συνέχεια με τα λεξικά του Κέντρου Λεξικολογίας. Το «οξυμμένος» δίνεται με δύο «μ» και στο ΛΚΝ και στον Κριαρά και στο Αντίστροφο. Μόνο το Μείζον έχει «οξυμένος». Και κάποιοι ορθογραφικοί διορθωτές. Και η Neurolingo.

Μια πρόχειρη στατιστική στο διαδίκτυο δίνει 82.000 ευρήματα με ένα «μ» και 4.500 με δύο «μ»:
οξυμένος κ.λπ.
οξυμμένος κ.λπ.

Η απλοποίηση προέρχεται από τη λογική ότι πίσω από τα δύο «μ» θέλουμε να βλέπουμε κάποιο «β» (κρυμμένος) ή κάποιο «π» (καλυμμένος).

Από την άλλη, αυτά που τελειώνουν σε –ύνω συνήθως μας δίνουν –υμένος (ντυμένος, χυμένος, λυμένος, πλυμένος, διευρυμένος). Μας δίνουν και κάποια άλλα, αλλά κανένα δεν μας δίνει –υμμένος. Οπότε πιστεύω ότι, ακόμα κι αν τα λεξικά είναι τρία εναντίον ενός, η vox populi έχει ήδη αποφανθεί υπέρ του οξυμένος.
 
Last edited:
Αν και τα λέω πιο αναλυτικά στο άρθρο που παρατέθηκε παραπάνω, η βασική μου θέση είναι ότι δεν μπορεί το "οξύνω" να αποτελεί εξαίρεση απ' όλα τ' άλλα ρήματα με θέμα -ν-
Δηλαδή βρίσκω ασυνεπές το ίδιο λεξικό (εννοώ το Ορθογραφικό) να διδάσκει πως πρέπει να γράφουμε *οξυμμένο αλλά αμβλυμένο.
 

nickel

Administrator
Staff member
Παροξυσμός:
Η μετοχή που είναι καλό να αποφεύγεται είναι η μετοχή του παθητικού παρακειμένου τού παροξύνω. Εκεί βλέπουμε στο διαδίκτυο ότι οι ποικιλίες είναι τρεις:
παροξυμένος, παροξυμμένος, παροξυσμένος!

Στην παρέα αυτή με το περίσσιο -μ- έχει το ΛΝΕΓ και τα ρήματα αποξηραίνω, ξηραίνω και ξεραίνω. Ήταν στα αρχαία έτσι, εξηραμμένος και απεξηραμμένος, οπότε στο ΛΝΕΓ μάς προτείνουν να γράφουμε τη μετοχή σε -μμένος, ακόμα και ξεραμμένος. Στο Ορθογραφικό θυμούνται στο αποξηραίνω να πούνε ότι στη σχολική γραμματική αυτά τα ρήματα (τα βλέπετε εδώ) σχηματίζουν την παθητική μετοχή με ένα -μ-, συνεπώς αποξηραμένος και ξεραμένος. Παρόμοια σημείωση δεν υπάρχει στο ξεραίνω. Αν διορθωθήκατε στο αποξηραίνω, έχει καλώς.

Τα άλλα λεξικά (ΛΚΝ, ΝΕΛ, Μείζον) δεν έχουν τέτοιο κόλλημα με τον αρχαίο τύπο: αποξηραμένος, ξεραμένος, καταξεραμένος.
 
Top