Αριθμοί με ψηφία στη γενική

Όταν γράφουμε αριθμούς με ψηφία, μπορούν να διαβαστούν στην γενική ή διαβάζονται μόνο στην ονομαστική;

Είναι σωστό να γράψουμε "χυμός 4 λεμονιών", "ξύσμα 1 πορτοκαλιού" (για να διαβαστεί "χυμός τεσσάρων λεμονιών" και "ξύσμα ενός πορτοκαλιού") ή πρέπει να γράψουμε "χυμός από 4 λεμόνια", "ξύσμα από 1 πορτοκάλι";

Θα έλεγα ότι δεν μπορεί να έχουμε διαφορετικό κανόνα ανάλογα με το αν ο αριθμός κλίνεται ή όχι, με άλλα λόγια να επιτρέπεται ο χυμός 7 λεμονιών αλλά όχι των 3 λεμονιών και άρα το χρησιμοποιείς το αριθμητικό σύμβολο κανονικά, σαν μπαλαντέρ της κλιτής λέξης.

Εγώ μέχρι τώρα έγραφα πάντα "χυμός από 1 λεμόνι", ποτέ "χυμός 1 λεμονιού", και αντίστοιχα "χυμός από 2 λεμόνια" και όχι "χυμός 2 λεμονιών" για να υπάρχει ομοιομορφία, όπως λες, να μην είναι μια έτσι μια αλλιώς. Όμως σήμερα προβληματίστηκα, δεν ξέρω κι εγώ γιατί, και είπα να ρωτήσω.

Ας ακουστούν και άλλες απόψεις... :)

Στα εγχειρίδια ιατρικών συσκευών βλέπω συνέχεια να χρησιμοποιούν τα αριθμητικά και για τη γενική και όλες τις πτώσεις και δεν με ξενίζει καθόλου. Δηλαδή, δεν θα με πείραζε να διαβάσω "χυμός 1 πορτοκαλιού".

Συμφωνώ με την Άλεξ. Εξάλλου, θα λέγαμε «συρμός χωρητικής ικανότητας 3.000 ατόμων», «χορήγηση εμβολίων σε 550 εμβολιαζόμενους», θέλω να πω δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα με την κλίση.

Εγώ ακολουθώ τον κανόνα ότι μέχρι το δέκα χρησιμοποιούμε τον αριθμό ολογράφως και πάνω από το 10 χρησιμοποιούμε τον αριθμό με αριθμητικά ψηφία.
Εξαίρεση οι συνταγές κλπ.

SBE said:

Εγώ ακολουθώ τον κανόνα ότι μέχρι το δέκα χρησιμοποιούμε τον αριθμό ολογράφως και πάνω από το 10 χρησιμοποιούμε τον αριθμό με αριθμητικά ψηφία.

Click to expand...

Έτσι είναι το σωστό, και μάλιστα μέχρι το δώδεκα, που είναι μονολεκτικοί οι αριθμοί. Μερικοί χρησιμοποιούν το λεκτικό μέχρι και το είκοσι. Σε μυθιστορηματική αφήγηση μπορεί να είναι ολογράφως όλοι οι αριθμοί: «...και οι είκοσι δύο ποδοσφαιριστές έτρεξαν καταπάνω στον διαιτητή: "πού είδες το πέναλτι, ρε καραγκιόζη;" ρώτησε ο πιο κοντινός αμυντικός. "Έλα μου ντε", κορόιδεψε ένας επιτιθέμενος, "αφού δεν έτρεξε αίμα"...»

SBE said:

Εξαίρεση οι συνταγές κλπ.

Click to expand...

Όπως στην ερώτηση, δηλαδή... ;)

drsiebenmal said:

Έτσι είναι το σωστό, και μάλιστα μέχρι το δώδεκα, που είναι μονολεκτικοί οι αριθμοί. Μερικοί χρησιμοποιούν το λεκτικό μέχρι και το είκοσι. ...

Click to expand...

Εμμ, δεκατρείς / δεκατρία, δεκατέσσερις / δεκατέσσερα, δεκαπέντε, δεκαέξι / δεκάξι, δεκαεφτά / δεκαεπτά, δεκαοχτώ / δεκαοκτώ, δεκαεννιά / δεκαεννέα. Είκοσι, φτου και βγαίνω.

Αυτά μόνο από το ΛΚΝ, γιατί ο Κριαράς έχει μονολεκτικά και πάνω από το είκοσι, όπως τα λέμε. Το εικοσιένα (και η εικοσιμία), το εικοσιδύο (και το εικοσιδυό), το εικοσιπεντάρι (και οι εικοσπενταράδες), το σαραντατρίο.

Ε, τι μερικοί, τι πολλοί... Στα νούμερα θα τα χαλάσουμε; :)

Πάντως, το είπα για τη μυθιστορηματική αφήγηση και επίσης για πολλά από τα παραδείγματα του ΛΚΝ εξαρτάται από τη χρήση, π.χ. «γεννήθηκε το δεκατέσσερα» (σε λογοτεχνικό) αλλά και «γεννήθηκε το '14» (σε πιο καθημερινό), όχι;

...
Κι εγώ πάντως έφερα αντίρρηση μόνο σε αυτό το αριθμητικά απόλυτο που έγραψες: «Έτσι είναι το σωστό, και μάλιστα μέχρι το δώδεκα, που είναι μονολεκτικοί οι αριθμοί», χωρίς να αναλύσω ή να σχολιάσω παρακάτω.

Στη χρήση κάνουμε ό,τι πρέπει ανάλογα με την περίπτωση.

Έχεις δίκιο. Θα έπρεπε να έχω μάθει να μη μιλάω με απόλυτα...

Για να γυρίσουμε στην αρχική ερώτηση, πάντως, ας σκεφτούμε ότι λέμε επίσης:

1 ανανάς
1 μπανάνα
1 λεμόνι

και δεν μας προβληματίζει η αλλαγή στα γένη, το γεγονός ότι κάθε ψηφίο αντιστοιχεί σε μια διαφορετική λέξη.