Europas Schande: Το όνειδος της Ευρώπης

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ένα ποίημα του Γκύντερ Γκρας

Η είδηση

Το ποίημα (από τη σημερινή Süddeutsche Zeitung)

Europas Schande
Ein Gedicht von Günter Grass

Dem Chaos nah, weil dem Markt nicht gerecht,
bist fern Du dem Land, das die Wiege Dir lieh.

Was mit der Seele gesucht, gefunden Dir galt,
wird abgetan nun, unter Schrottwert taxiert.

Als Schuldner nackt an den Pranger gestellt, leidet ein Land,
dem Dank zu schulden Dir Redensart war.

Zur Armut verurteiltes Land, dessen Reichtum
gepflegt Museen schmückt: von Dir gehütete Beute.

Die mit der Waffen Gewalt das inselgesegnete Land
heimgesucht, trugen zur Uniform Hölderlin im Tornister.

Kaum noch geduldetes Land, dessen Obristen von Dir
einst als Bündnispartner geduldet wurden.

Rechtloses Land, dem der Rechthaber Macht
den Gürtel enger und enger schnallt.

Dir trotzend trägt Antigone Schwarz und landesweit
kleidet Trauer das Volk, dessen Gast Du gewesen.

Außer Landes jedoch hat dem Krösus verwandtes Gefolge
alles, was gülden glänzt gehortet in Deinen Tresoren.

Sauf endlich, sauf! schreien der Kommissare Claqueure,
doch zornig gibt Sokrates Dir den Becher randvoll zurück.

Verfluchen im Chor, was eigen Dir ist, werden die Götter,
deren Olymp zu enteignen Dein Wille verlangt.

Geistlos verkümmern wirst Du ohne das Land,
dessen Geist Dich, Europa, erdachte.​
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Και μια απόπειρα για μια πρώτη μεταφραστική προσέγγιση:

Το όνειδος της Ευρώπης

Στο χάος κοντά γιατί δεν αποκρίνεται στις αγορές
η χώρα που στέκεσαι μακριά της, που σου δάνεισε το λίκνο.

Τα που ζητούσε η ψυχή, που έτοιμα τα βρήκες,
τώρα αποδιώχνονται, πηγαίνουν στα σκουπίδια.

Σαν μπαταξού γυμνή πομπεύεται και υποφέρει η χώρα
που καθημερινά τα λόγια σου της όφειλαν ευχαριστώ.

Χώρα κατάδικη στη φτώχια, με πλούτο της
που φροντισμένος τα μουσεία κοσμεί: λάφυρα που εσύ φρουρείς.

Εκείνοι που με τη βία των όπλων τη χώρα με νησιά ευλογημένη
πάτησαν, είχαν τον Χέλντερλιν μες στης στολής τους τον γυλιό.

Χώρα που δεν ανέχεσαι πια καν, που τους συνταγματάρχες της
κάποτε ανέχτηκες για εταίρους σου.

Χώρα χωρίς δικαιώματα, που η δύναμη των εξουσιαστών της
τη ζώνη όλο και στενότερα τη σφίγγει.

Γι' αντίστασή σ' εσένα φόρεσε η Αντιγόνη μαύρα κι απ’ άκρο σε άκρο
πένθος φοράει ο λαός, που ήσουνα ο Ξένος του.

Του Κροίσου σόγια όμοια έξω από τη χώρα όμως
εστοίβαξαν και φύλαξαν στις κάσες σου ό,τι χρυσό λάμπει.

Πιες το, λοιπόν, πιες! φωνάζουν εγκάθετοι κομισάριοι,
μα οργισμένος σου γυρνά ξέχειλη την κύλικα ο Σωκράτης.

Από θεών χορό, καταραμένο θα γίνει ό,τι κατέχεις,
τον Όλυμπό τους που θέλεις να αφαιρέσεις.

Ανούσια, θα μαραθείς χωρίς τον τόπο
που η ουσία του σε έπλασε, Ευρώπη.
 

nickel

Administrator
Staff member
Εμείς οι αγερμάνιστοι σε ευχαριστούμε πολύ. Καλημέρα.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Θα ήθελα να επισημάνω ότι η μετάφραση δεν με ικανοποιεί. Είναι καλή για μια πρώτη ανάγνωση, αλλά μέχρι εκεί. Το ρέτζιστερ δεν είναι σωστό, σε πολλά σημεία, ο στίχος είναι πυκνός, γεμάτος πρωτεύουσες και δευτερεύουσες έννοιες, ο εγκεφαλικός λόγος στο πρωτότυπο δεν υπηρετείται δίκαια σε όλες τις περιπτώσεις. Οι δισημίες και, μερικές φορές, τρισημίες των γερμανικών λέξεων χάνονται, οι λεξιπλασίες δεν είναι δυνατόν να αποδοθούν πιστά, οι εικόνες (π.χ. της διαπόμπευσης) που είναι οικείες στο ευρωπαϊκό υποσυνείδητο δεν είναι ίδιες στο δικό μας.


Ευχαριστώ τη Μαρία για τη διόρθωση! :)
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Έφτασε πριν από μισή ώρα στο ηλεταχυδρομείο μου από το e-poema:

GUNTER GRASS

Η ντροπή της Ευρώπης

Είσαι πολύ κοντά στο χάος, γιατί δεν συμμορφώθηκες πλήρως στην αγορά
κι απομακρύνεσαι απ' τη χώρα, που ήτανε κάποτε λίκνο για σένα.

Ό,τι με την ψυχή ζητούσες και νόμιζες πως είχες βρει
τώρα σαν κάτι περιττό αποβάλλεις και το πετάς μες στα σκουπίδια.

Ολόγυμνη σαν οφειλέτης διαπομπεύεται, υποφέρει η χώρα εκείνη
που έλεγες πως της χρωστάς ευγνωμοσύνη.

Στη φτώχεια καταδικασμένος τόπος, τόπος που ο πλούτος του
τώρα στολίζει τα μουσεία: λάφυρα που έχεις τη φροντίδα Εσύ.

Κείνοι που χίμηξαν με την ορμή των όπλων στη χώρα την ευλογημένη με νησιά
στολή φορούσαν και κρατούσαν τον Χέλντερλιν μες στο γυλιό τους.

Καμιά ανοχή πλέον δεν δείχνεις στη χώρα που οι συνταγματάρχες
υπήρξαν σύμμαχοι ανεκτικοί.

Χώρα που ζει δίχως το δίκιο, μα με εξουσία που επιμένει πως έχοντας αυτή το δίκιο
ολοένα σφίγγει κι άλλο το ζωνάρι.

Σε πείσμα σου η Αντιγόνη μαυροφορεί - σ' όλη τη χώρα
πενθοφορεί και ο λαός της που κάποτε σ' είχε φιλοξενήσει.

Μα οι ακόλουθοι του Κροίσου έχουν στοιβάξει έξω απ' τη χώρα,
στα θησαυροφυλάκιά σου, ό,τι σαν μάλαμα αστράφτει.

Πιες, επιτέλους, πιες, κραυγάζουν επίτροποι σαν μαζορέττες
μα ο Σωκράτης σού επιστρέφει γεμάτο πίσω το ποτήρι.

Σύσσωμοι, ό,τι σου ανήκει, βαριά θα ρίξουν την κατάρα
θεοί, αφού η θέλησή σου ζητά ξεπούλημα του Ολύμπου.

Χωρίς του πνεύματος τροφή, τότε κι εσύ θα καταρρεύσεις
δίχως τη χώρα που ο νους της, Ευρώπη, εσένα έχει πλάσει.

Ποίημα σε μετάφραση του ποιητή Γιάννη Ευθυμιάδη και της μεταφράστριας Σοφίας Γεωργαλλίδη, μόλις μερικές ώρες μετά τη δημοσίευσή του στη γερμανική εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung (φύλλο της Παρασκευής 25 Μαΐου 2012)
 

nickel

Administrator
Staff member
Μια μικρή γλωσσική παρατήρηση, πάνω σε κάτι που σκόνταψα αμέσως:

«Ολόγυμνη σαν οφειλέτης διαπομπεύεται». Η γυναίκα είναι οφειλέτις στα αρχαία, οφειλέτρια στα νέα ελληνικά.
 

daeman

Administrator
Staff member
Βέβαια, αλλά για να πω την αλήθεια διαβάζοντάς το δεν σκάλωσα (τώρα το διαβάζω κι εγώ προσεκτικά), γιατί σκέφτηκα τον οφειλέτη γενικά (αρσενικό και για μένα το γενικό γένος, συνήθως), δηλαδή το διάβασα: «ολόγυμνη, διαπομπεύεται σαν τον οφειλέτη».
 
Ακριβώς, δαεμάνε! Αυτό εννοεί. Δεν υπάρχουν πετρούλες ούτε χαλικάκια για να σκοντάφτουμε... :)
 

nickel

Administrator
Staff member
Για το ορθογραφικό είπα, υποκειμενική άποψη. Δεν υπάρχει ωστόσο κοτρόνα ολόκληρη, συντακτική / μεταφραστική, στο πρώτο κιόλας δίστιχο;
 

daeman

Administrator
Staff member
Ασφαλώς. Σε όλο το ποίημα, που απευθύνεται στην Ευρώπη, Du και Dir και Dich (και Dein και Deinen, το β' πρόσωπο, με κεφαλαίο μάλιστα παρότι γραμματικά δεν χρειάζεται) σ' αυτήν αναφέρεται, ενώ η Ελλάδα που δεν κατονομάζεται στο τρίτο.
Άρα ο Δόκτορας το 'χει πιάσει σωστά, νομίζω:

Dem Chaos nah, weil dem Markt nicht gerecht,
bist fern Du dem Land, das die Wiege Dir lieh.

Στο χάος κοντά γιατί δεν αποκρίνεται στις αγορές
η χώρα που στέκεσαι μακριά της, που σου δάνεισε το λίκνο.

Είνσαι πολύ κοντά στο χάος, γιατί δεν συμμορφώθηκες πλήρως στην αγορά
κι Εσύ απομακρύνεσαι απ' τη χώρα, που ήτανε κάποτε το λίκνο σου για σένα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Και με την ελάχιστη πάντα αυστηρότητα, δεν θα έπρεπε να θέλουμε «σύμμαχοι ανεκτοί» αντί για «σύμμαχοι ανεκτικοί»;
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Έγραψα πιο πάνω ότι το ποίημα είναι γεμάτο δισημίες και πλούσια νοήματα σε πολλά επίπεδα.

Ο Νίκελ έγραψε εδώ ότι ο πρώτος κιόλας στίχος του θυμίζει το «διότι δεν συνεμορφώθη (προς τας υποδείξεις)» από τα Τραγούδια του αγώνα του Μίκη Θεοδωράκη. Θα μπορούσε να υπάρχει συσχέτιση;

Καθόλου απίθανο! Τα τραγούδια του αγώνα (Lieder des Kampfes) ακούγονται ακόμη και σήμερα στη Γερμανία, όπου είναι επίσης γνωστή η ερμηνεία από τη Μαρία Φαραντούρη. Πολύ περισσότερο, όμως...


Διαβάστε και τα σχόλια στο γιουτιούμπ. Η συναυλία ήταν στο Ανατολικό Βερολίνο, αλλά η μαγνητοσκόπηση προέρχεται από το Δυτικό...
 

nickel

Administrator
Staff member
«Καρφωμένη γυμνή στον πάσσαλο, γιατί είναι πνιγμένη στα χρέη, μια χώρα υποφέρει». Έτσι στα Νέα, έτσι ακούστηκε και στις ειδήσεις. Ε, όχι και «καρφωμένη»!

Pranger (στην αγγλική Wikipedia)
The pranger is a German physical punishment device related to the stocks and the pillory. The Middle Low German word means something that pinches badly.

The pranger chained the victim's neck to a pair of leg restraints fastened around the ankles. Often the chain was short so that the offender was placed in an uncomfortable half-kneeling position.

In another type of pranger (pillory), the condemned person was tied to a column that stood in the town center for public view. The pranger was only used for public humiliation as punishment, not for painful interrogation or coercion.

In German the word was also used for the scold's bridle.


Ειδικότερα και δυτικότερα: pillory.
Νοτιότερα: κύφων.
Στα αγγλικά: "pilloried naked as a debtor".

«Σαν μπαταξού γυμνή (δια)πομπεύεται»... :up:
 

MelidonisM

New member
"Εὐρώπης Αἰσχύνη"

Ἐπὶ τὸ χάος ἐγγύς...ταῖς ἀγοραῖς γὰρ οὐ δεδικαίωται...
...μακράν εἶ Σὺ τῆς γῆς, ἥ τὸ Σὸν λίκνον δανείσασα.

Ὅ ψυχὴ Σὴ ἐζήτησεν, ἀγαθόν Σοι ἐξεύρητο,
ἀποβληθήσεται νῦν, ὑπὸ σκύβαλον ἀξιούμενον.

Ὡς ὀφειλέτις γυμνὴ ἐπ' ἀγχόνης σύρετ' ἡ τλήμων Ἑλλάς,
πρὸς ἣν χάριν ὤφελον ῥήματα Σά.

Ἐπὶ πτωχείᾳ κατακριθεῖσα γῆ, ἧς ὁ πλοῦτος
πεφροντισμένος μουσεῖα κοσμεῖ, ὑπὸ Σοῦ φρουρουμένη δὲ λεία.

Οἵτινες τῇ τῶν ὅπλων ἰσχύϊ τὴν νησόμοιρον γῆν
ἐμίαναν, ἔφερον δὲ ἐν τῷ σάκῳ τῆς σκευῆς ποιητήν.

Οὔτ' ἀντέχεις ἔτι ἐκείνης, ἧς τυράννους
ποθ' ὧσπερ συμμάχους ἠνέχθης.

Ἄνομος τόπος, οὗ τήν ζώνην στενώτερον σφίγγει
δεσποτικῆς γνώμης τὸ κράτος.

Κατὰ σοῦ Ἀντιγόνη μελανειμονεῖ καὶ πένθος
φορεῖ σύμπας λαός, οὗτινος ξεῖνός ποτ' ἦσθα.

Συνόρων δὲ ἔξω, τοῦ Κροίσου πιστοί,
ἅπαν ὅ λάμπει χρυσοῦν ἐστοίβασαν ἐν ταῖς Σαῖς εὐρωθήκαις.

Πίε, γοῦν, πίε! ἐπίτροποι κράζουσι χεῖρας κροτοῦντες,
ἀλλ' ὀργίλος Σωκράτης Σοι δίδωσιν ἔκχειλον σκύφον ὀπίσω.

Κατεύξονται ἐν χορῷ, πᾶν ἴδιον Σόν, Θεοί,
ὧν Ὄλυμπον κατασχεῖν ἀπαιτεῖς.

Ἄψυχος σήψῃ Σὺ ἄτερ τῆς χώρας,
ἧστινος πνεῦμα ἐφηῦρε Σ' Εὐρώπη!​
 
Last edited by a moderator:

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Όχι, είναι μια ειρωνική κριτική· ότι είναι τόσο κακό ποίημα που θα μπορούσε να έχει γραφτεί και από το σατιρικό περιοδικό που αναφέρεται. Εδώ είναι το κύριο άρθρο στο φεγετόν της FAZ που δίνει την είδηση.
 
Top