metafrasi banner

tattoo = τατουάζ, δερματοστιξία | τυμπανοκρουσία | ταμπούρλο με τα δάχτυλα

nickel

Administrator
Staff member
Έβαλα λιτά τις λέξεις στον τίτλο.

Το πρώτο tattoo είναι εύκολο. Είναι από γλώσσες της Πολυνησίας και το έφεραν ναυτικοί όπως ο Άγγλος Τζέιμς Κουκ ή ο Γάλλος Μπουγκενβίλ (Louis Antoine de Bougainville, ο Γάλλος θαλασσοπόρος προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε έτσι η μπουκαμβίλια).

Ο Κουκ έγραψε για tattow (εδώ), ο Μπουγκενβίλ για tataou, το δεύτερο έγινε ρήμα tatouer και ουσιαστικό tatouage, που πήραμε και το κάναμε τατουάζ. Έχουμε από το τέλος του 19ου αιώνα και τη δερματοστιξία (για το tattooing και το tattoo), αλλά δεν βρίσκω πολλούς δερματοστίκτες στο διαδίκτυο, που σημαίνει είτε ότι το επάγγελμα δεν έχει πέραση ή ότι ψάχνω τη λάθος λέξη. Μάλλον το δεύτερο: έχουν πάρει το tattoo artist και έχουν γεμίσει τον κόσμο με «καλλιτέχνης του τατουάζ» χωρίς το «του» στη μέση.

Το αγγλικό έγινε tattoo, για να μοιάζει με το άλλο που ήδη υπήρχε στη γλώσσα και να μας τυραννά. Το άλλο tattoo ήρθε παραφθαρμένο από τα ολλανδικά, όπου σήμαινε το κλείσιμο της κάνουλας του βαρελιού με την μπίρα, παναπεί «κλείνει το μαγαζί και άντε στα σπίτια σας». Στα αγγλικά η αρχική χρήση ήταν το σινιάλο για την επιστροφή στο στρατώνα, κάτι σαν βραδινό προσκλητήριο, ανακλητικό σάλπισμα ή τυμπανοκρουσία.

Η απλή τυμπανοκρουσία εξελίχτηκε σε στρατιωτική επίδειξη ακριβείας, με παρέλαση, λαμπαδηδρομία, μουσικές και τα συναφή. Αυτό το γουτιουμπάκι με τη στρατιωτική επίδειξη το έχω ξαναβάλει (να μην ψάχνω για καινούργιο):


Έχουμε και τη μεταφορική χρήση του ταμπούρλου, είτε είναι το νευρικό χτύπημα των δακτύλων είτε το σφυροκόπημα της καρδιάς, το καρδιοχτύπι. Σ’ αυτό το τελευταίο έπεσε η Ελ. διαβάζοντας Πόε και έγινε η ερώτηση που γέννησε το νήμα. Τη Μαρτυριάρα καρδιά (Tell-Tale Heart), φαντάζομαι:

But even yet I refrained and kept still. I scarcely breathed. I held the lantern motionless. I tried how steadily I could maintain the ray upon the eye. Meantime the hellish tattoo of the heart increased. It grew quicker and quicker, and louder and louder every instant.
 

nickel

Administrator
Staff member
Σούμα (τα αγγλικά από το ODE):

tattoo [ta’tu:]
noun (plural tattoos)
  • an evening drum or bugle signal recalling soldiers to their quarters: a military tattoo takes place with clockwork precisionπροσκλητήριο, ανακλητικό (σάλπισμα ή τυμπανοκρουσία)
  • British an entertainment consisting of music, marching, and the performance of displays and exercises by military personnel: a visit to Edinburgh during the Festival includes a visit to the Tattoo | a crash involving two Russian jet fighters at the International Air Tattooστρατιωτική επίδειξη
  • a rhythmic tapping or drumming: she tapped her fingers in a nervous tattoo - ταμπούρλο, ρυθμικό χτύπημα

    [Origin: mid 17th century (originally as tap-too) from Dutch taptoe, literally 'close the tap (of the cask)']



tattoo [ta’tu:]
verb (tattoos, tattooing, tattooed)
[with object]
  • mark (a part of the body) with an indelible design by inserting pigment into punctures in the skin: his cheek was tattooed with a winged fist - κάνω τατουάζ
  • make (an indelible design) on a part of the body by inserting pigment into punctures in the skin: he has a heart tattooed on his left hand

noun (plural tattoos)
  • a design made by tattooing: they were muscle-bound men covered in scars and tattoosτατουάζ, δερματοστιξία.

Derivatives
  • tattooer noun, tattooist noun – καλλιτέχνης του τατουάζ, δερματοστίκτης

Origin: [mid 18th century: from Tahitian, Tongan, and Samoan ta-tau or Marquesan ta-tu]

- Remember that tattoo is spelled with a double t and a double o.
- Make the plural of the noun in the usual way, by adding -s: tattoos .
 

Zazula

Administrator
Staff member
Και σύνδεση με παλιότερο δικό μας: Ξένες λέξεις στην ελληνική γλώσσα, αλλά όχι από αυτές που περιμένετε.
 
Για να μην ξεχνάμε και τη γλώσσα του υποκόσμου: Τσαμπουκάς, ήτοι τατουάζ.
(Από το βιβλίο "Της φυλακής" του Ηλία Πετρόπουλου, εκδόσεις Νεφέλη, 1975)
 

Attachments

  • tsaboukas_petropoulos.jpg
    tsaboukas_petropoulos.jpg
    118.9 KB · Views: 205

daeman

Administrator
Staff member
Από το πολύ ωραίο απόσπασμα του Πετρόπουλου που πρόσθεσε ο Ζέφυρος:
"Ποτέ δεν θα αντικρύσουμε τατουάζ στο κορμί ενός αστού, ή μικροαστού".

Και να 'ξερε τι μόδα έχει πλακώσει σήμερα. Μέχρι και τα παιδιά έχουν ντεμεκτατουάζ, χαλκομανίες που βρίσκουν στα γαριδάκια.

Μια που το 'φερε η κουβέντα, το ντοκιμαντέρ "Ηλίας Πετρόπουλος - Ένας κόσμος υπόγειος", με σενάριο και σκηνοθεσία της Καλλιόπης Λεγάκη, ολόκληρο στο γιουτιούμπ:
 

Zazula

Administrator
Staff member
Η απλή τυμπανοκρουσία εξελίχτηκε σε στρατιωτική επίδειξη ακριβείας, με παρέλαση, λαμπαδηδρομία, μουσικές και τα συναφή.
Πάρε, Νικέλειε, να σου πέσουν τα λέπια: :D
 

Zazula

Administrator
Staff member
Και οι διεθνείς συμμετοχές της Πολεμικής μας Αεροπορίας — πέρσι (2011) με συρτάκι:
...και φέτος (2012) — με πρωτότυπη επιλογή μουσικής υπόκρουσης:
 

Earion

Moderator
Staff member
Η αλήθεια των σωμάτων:



και



Από την Ευδοκία του Αλέξη Δαμιανού, την πιο αληθινή ταινία που γυρίστηκε ποτέ στην Ελλάδα.
 

bernardina

Moderator
Είχε αντέξει πάνω από μια ολόκληρη ζωή (δηλαδή πόσες..; ) στον ιππόδρομο του Μ. και το μόνο που είχε κρατήσει από τα χρόνια που στοιχημάτιζε ήταν μια ανάμνηση του τατουάζ των πετάλων των αλόγων, που χτυπούσε επιδέξια με τα μακριά του δάχτυλα πάνω στον ασημένιο δίσκο σερβιρίσματος.
Σικ ρεεεε!, που λέει κι ο Σαραντ.
Όποιος βρει πού έχει αλιευθεί το ανωτέρω μαργαριταράκι κερδίζει το βιβλίο.
Χιντ: είναι το ίδιο όπου μέχρι την εκατοστή σελίδα έχει γραφτεί δύο φορές η φράση υπέρ του *δέοντος. :sneaky: (Μετά σταμάτησα να διαβάζω. Και πολύ άντεξα).
Η μετάφραση έχει περάσει και από επιμέλεια. :down:
 

SBE

¥
Απορία σχετικά με αυτά που έστειλε ο Ζαζ: εμείς στην Ελλάδα γιατί τους βλέπουμε μόνο σε παρελάσεις που είναι πιο εύκολες;
 

Zazula

Administrator
Staff member
Απορία σχετικά με αυτά που έστειλε ο Ζαζ: εμείς στην Ελλάδα γιατί τους βλέπουμε μόνο σε παρελάσεις που είναι πιο εύκολες;
Για τις μπάντες το μόνο που χρειάζεται είναι να βρεθείς στο Ζάππειο Νοέμβρη μήνα (21/11 είναι η Ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων). :) Εδώ από το 2010 (υπάρχουν κι άλλα γιουτιουμπάκια με αποσπάσματα):
Κι εδώ κάποια από το 2011 (και γι' αυτήν τη χρονιά έχει κι άλλα γιουτιουμπάκια):
 

nickel

Administrator
Staff member
Θα ήθελα τώρα να κάνω μια βελτίωση στην απόδοση που προτείνουν για το tattoo η Magenta και το answers.com για «νευρικό τυμπανισμό με τα δάχτυλα». Καλύτερα τα ταμπούρλο με τα δάχτυλα, νευρικό χτύπημα με τα δάχτυλα που πρότεινα παραπάνω. Μπορεί το ΛΝΕΓ να περιλαμβάνει την «τυμπανοκρουσία» στις σημασίες του τυμπανισμού, αλλά νομίζω ότι το πρήξιμο της κοιλιάς είναι η πιο διαδεδομένη σημασία (και η μοναδική που αναφέρει το ΛΚΝ), οπότε ο νευρικός τυμπανισμός μπορεί ή να ακουστεί πολύ αστείος ή να παρερμηνευτεί εντελώς!
 

Cadmian

New member
Ας προσθέσω κάτι για την πρώτη σημασία. Πιο συχνά (για να μην πω καθολικά) πλέον θα τα ακούσετε ως τατού, παρά ως τατουάζ, ειδικά στις νεότερες ηλικίες.
 

nickel

Administrator
Staff member
Πολύ εύστοχη η παρατήρηση και η καταγραφή. Δείχνει την επιρροή που ασκεί τώρα η αγγλική γλώσσα στην ελληνική καθώς και τη διάδοση της μόδας με τα τατουάζ [σόρι, της παλιάς καλής γαλλικής σχολής εδώ].
 

SBE

¥
Ενδιαφέρον. Η λέξη τατουάζ πόσων ετών είναι στην ελληνική γλώσσα;
 

nickel

Administrator
Staff member

Σε Μακεδονία του 1927 (19/11/1927) είναι η παλιότερη αναφορά που κατάφερα να εντοπίσω. Το Γαλλοελληνικό του Ηπίτη (1911) δεν την έχει τη λέξη.

Πρέπει ωστόσο να προσθέσω ότι το αγγλόφερτο τατού υπάρχει και στο ΛΝΕΓ και στο ΛΚΝ.
 

SBE

¥
Τη νόμιζα παλιότερη, λόγω των Παιδιών του Πλοίαρχου Γκραντ ή τον Δεκαπενταετή Πλοίαρχο, ο εντομολόγος ξάδερφος αρνείται τα προξενιά γιατί στο ταξίδι όσο έμειναν με τους ιθαγενείς της Παταγονίας ή τους Μαορί, δεν θυμάμαι καλά, έκανε τατουάζ σε όλο το σώμα. Αλλά η ώριμη κυρία που του προξένευαν το μαθαίνει και ενθουσιάζεται με την ιδέα του εξωτικού συζύγου.
 

nickel

Administrator
Staff member
Στα Τέκνα του πλοιάρχου Γκραντ είναι, αλλά δεν ξέρω πότε έγινε η πρώτη μετάφραση. Βεβαίως, υπήρχε η δερματοστιξία στο τέλος του 19ου αιώνα. Ο Ηπίτης έχει «ενδερμοστιξία, στίξις, διάστιξις, κατάστιξις του σώματος παρά τοις αγρίοις». Και ο Γιάνναρης στο Αγγλοελληνικό του (1895) έχει «ποίκιλμα, πλουμί».
 

bernardina

Moderator
Ο Μάκ Νάμπς, επιμένοντας να μάθη το μυστικό του Παγκανέλ, τον κατάφερε και έμαθε πως ο γεωγράφος ήταν ερωτευμένος με τη μις Αραμπέλλα. Τότε του υποσχέθηκε να τον βοηθήσει.
'Ετσι δέκα πέντε ημέρες αργότερα, ο γάμος έγινε στο παρεκκλήσι του Μάλκομ - Κάστλ.
Αλλά ο Παγκανέλ εξακολουθούσε να κρύβη κάτι. Τι να ήταν;
Απλούστατα, όταν τον συνέλαβαν οι ιθαγενείς στη Νέα Ζηλανδία έβαλε κάποιον να του κάνει "τατουάζ" και τώρα ντρέπονταν να το φανερώσει.
Η επιστροφή του πλοιάρχου Γκράντ στην Σκωτία γιορτάστηκε σαν ένα εθνικό κατόρθωμα.
Ο γυιός του Ρόμπερτ έγινε ναυτικός και ωρκίστηκε να ιδρύσει μια σκωτσέζικη αποικία στον Ειρηνικό ωκεανό.

Τέλος.

Τα Τέκνα του Πλοιάρχου Γκραντ. Εκδόσεις Δαμιανού. Ημερομηνία άγνωστη (τηλέφωνο εξαψήφιο :laugh: )
 

nickel

Administrator
Staff member
Αυτή είναι μεταπολεμική έκδοση, αλλά έχει ενδιαφέρον που το τατουάζ είναι μέσα σε εισαγωγικά.
 
Top