metafrasi banner

possibilianism

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Στο σημερινό άρθρο του στο protagon [Ζεις μετά τον θάνατο;], ο Κώστας Γιαννακίδης αναφέρεται στη φιλοσοφία-κοσμοθεωρία που ονομάζεται possibilianism και τον νευρολόγο Ίγκλμαν [David Eagleman], που την διατύπωσε.

Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο της γουίκη:

Possibilianism is a philosophy which rejects both the diverse claims of traditional theism and the positions of certainty in strong atheism in favor of a middle, exploratory ground.

Ο Γιαννακίδης προβληματίζεται με την απόδοση του όρου και των οπαδών της φιλοσοφίας στα ελληνικά και γράφει:

[...] possibilianism-να το πω «ποσιμπιλιανισμός» ή θα ακουστεί γελοίο; Έχουμε κάτι πιο δόκιμο που να περιέχει την έννοια των πιθανοτήτων; Διότι εκεί βρίσκεται η ουσία: στις πιθανότητες. Ο Eagleman λέει ότι οι γνώσεις μας για τον κόσμο δεν μας επιτρέπουν να απορρίψουμε την ύπαρξη του θείου, αλλά ταυτόχρονα μας δίνουν το δικαίωμα να απορρίψουμε το περιεχόμενο των θρησκειών. Ο possibilian άνθρωπος, λοιπόν, είναι ανοιχτός σε κάθε ενδεχόμενο, ακόμα και στο πιο ακραίο, ειδικά σε εκείνο που δύσκολα θα διερευνηθεί. Επίσης οι υπαρξιακές του ανησυχίες μπορούν να συνδυάζονται από διαφορετικές προσεγγίσεις που συνυπάρχουν. [...]

Από τη μεριά μου, το πρώτο που σκέφτηκα βέβαια είναι ο πιθανοτισμός, ο πιθανοτιστής κλπ. Υπάρχει όμως το ενδεχόμενο να έχει χρησιμοποιηθεί (και να έχει ξεχαστεί) αυτή η απόδοση για τους possibilists και το possibilism, μια τάση του γαλλικού σοσιαλισμού στα τέλη του 19ου αιώνα (όχι πάντως τόσο ισχυρή ώστε να κρατάει το ορολογικό κοπιράιτ...). Από τη γουίκη, πάλι:

The Possibilists was a trend in the French socialist movement led by Paul Brousse, Benoît Malon and others who brought about a split in the French Workers' Party in 1882. Its leaders proclaimed what was essentially a reformist principle of achieving only what is 'possible', which they claimed was not the workers revolution.

Εσείς τι λέτε; Για το γλωσσικό και για την ουσία;

[Παρεμπ: Στην τελευταία πιο πάνω πρόταση, τι πιστεύετε ότι ταιριάζει καλύτερα: ερωτηματικό ή τελεία;]
 
Θα έλεγα να μη σε προβληματίζουν καθόλου οι γάλλοι ρεφορμιστές. Αυτοί, όπως ήταν φυσικό στην τέτοιου είδους πολιτική ορολογία, έχουν αποδοθεί ποσιμπιλιστές. Άλλωστε, στην περίπτωσή τους δεν θα ήταν δυνατόν να πλαστεί όρος με βάση την πιθανότητα, αφού η ονομασία τους παραπέμπει ξεκάθαρα στο "εφικτό" και όχι στο "πιθανό". Το ζήτημα είναι αν χρειάζεται να παρακαμφθεί ο υπαρκτός όρος πιθανοκρατία για να μην υπάρξει σύγχυση. Δεν νομίζω όμως να υπάρχει βάση για διάκριση. Ο όρος σου παραπέμπει στη θεολογική πιθανοκρατία, ενώ π.χ. μια άλλη είναι γνωσιολογική. Μάλλον θα αντιμετώπιζα την πιθανοκρατία και τον πιθανοτισμό σαν συνώνυμα και δεν θα είχα πρόβλημα να χρησιμοποιήσω το ένα ή το άλλο.

[Μια χαρά το έβαλες το ερωτηματικό.]
 

nickel

Administrator
Staff member
Ομολογώ ότι τελευταία με απασχολεί περισσότερο το θέμα του ερωτηματικού από τις διαφορετικές προσεγγίσεις στο θείο. Αλλά επειδή διαφωνώ και με σένα και με τον Θέμη στο ερωτηματικό, πρέπει να το δούμε αυτό σε άλλο νήμα, ώστε να ερευνήσουμε σε βάθος το σύνολο των πιθανοτήτων / δυνατοτήτων.

Στο Πάπυρο, την εγκυκλοπαίδεια, υπάρχει λήμμα πιθανολογισμός ή πιθανοκρατία για το probabilismus.
Αυτό, υποθέτω: http://en.wikipedia.org/wiki/Probabilism
Αλλά με τους νεοαγνωστικιστές δεν ξέρω αν θέλω να ασχοληθώ.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Για το ερωτηματικό, καθόλου σίγουρος δεν είμαι. Αλλιώς δεν θα ρώταγα... :)

Για το γλωσσικό και για την ουσία: Εσείς τι λέτε;
Για το γλωσσικό και για την ουσία, εσείς τι λέτε;


Εδώ είναι σαφές ότι η επεξήγηση δεν θέλει ερωτηματικό. Όμως στο...

Εσείς τι λέτε; Για το γλωσσικό και για την ουσία.

Χωρίς το ερωτηματικό, μοιάζει κάπως χαλαρή η σύνδεση.

Αχ, βυζαντινισμοί...



Παρακαταθήκη για το άλλο νήμα.
 

daeman

Administrator
Staff member
Εγώ τώρα δεν κάνει να μιλάω σ' αυτά που δεν έχω ξεκαθαρίσει, αλλά για κάποιο λόγο με τράβηξε απ' το μανίκι ένας ενδεχομενισμός και είπα να τον σύρω μέχρι εδώ για σφάξιμο ανατομή, μήπως μάθω κάτι παραπάνω. Μόνο μη βαράτε δυνατά και με ξεκαυκαλώσετε. Δαιμόνια σπέρνω, η δουλειά μου είναι. :-S
 

nickel

Administrator
Staff member
Ανάμεσα στον χομεϊνισμό των θεϊστών και το δεν-δέχομαι-θεό των αθεϊστών, ίσως βρει τη θέση του ο ενδεχομενισμός. :)
 

cougr

¥
Εγώ τώρα δεν κάνει να μιλάω σ' αυτά που δεν έχω ξεκαθαρίσει, αλλά για κάποιο λόγο με τράβηξε απ' το μανίκι ένας ενδεχομενισμός και είπα να τον σύρω μέχρι εδώ για σφάξιμο ανατομή, μήπως μάθω κάτι παραπάνω. Μόνο μη βαράτε δυνατά και με ξεκαυκαλώσετε. Δαιμόνια σπέρνω, η δουλειά μου είναι. :-S

Στον σύνδεσμο που παραπέμπεις ο όρος χρησιμοποιείται ως απόδοση του possibilism- και πιο συγκεκριμένα του environmental possibilism -ο οποίος όρος (δλδ. possibilism) χρησιμοποιείται σε διάφορους επιστημονικούς κλάδους με διαφορετικό τρόπο αλλά και που διαφέρει αρκετά από το possibilianism.

Και σαν να μην έφταναν αυτά, έχομε και τα: possibilitism, probabilism (που αναφέρει και ο Νίκος), probabilitism και πιο πρόσφατα το probabilianism (εδώ νομίζω ταιριάζει καλύτερα ο πιθανοτισμός). Άιντε να βρεις άκρη.....
 

daeman

Administrator
Staff member
Ευχαριστώ για την εξήγηση, cougr!
All possible forms; in all probability, a possipluralism, βλέπω.
 

nickel

Administrator
Staff member
Είναι κάτι σαν «γιά να δούμε πόσες διαφορετικές θεωρίες για τον Θεό μπορούν να χωρέσουν πάνω στο κεφάλι μιας καρφίτσας».
Ορολογικά: «γιά να δούμε πόσα παράγωγα τού possible και του probable μπορούμε να φτιάξουμε».
Δεν του αξίζει κάτι περισσότερο από ποσιμπιλιανισμός και ποσιμπιλιανός. Εκεί έπεσε η δική μου μπίλια.
 

daeman

Administrator
Staff member
Χεχε, τρώω το τυράκι και αναφωνώ, έχουν ψωμί ακόμα... :twit:

possibilism, possibilianism, possibilitism, probabilism, probabilitism, probabilianism,
*possibilitianism, *probabilitianism, *possiprobabilism, *probapossibilism, *possiprobabillitism, *probapossibilitism, *possiprobabilianism, *probapossibilianism, *possiprobabilianity, I'm stopping this insanity; possibly, they're forming a posse right now to get me, and they probably will.
 

cougr

¥
Χεχε, τρώω το τυράκι και αναφωνώ, έχουν ψωμί ακόμα... :twit:

possibilism, possibilianism, possibilitism, probabilism, probabilitism, probabilianism,
*possibilitianism, *probabilitianism, *possiprobabilism, *probapossibilism, *possiprobabillitism, *probapossibilitism, *possibrobabilianism, *probapossibilianism, *possiprobabilianity, I'm stopping this insanity; possibly, they're forming a posse right now to get me, and they probably will.

While you're at it daeman, give us the probable/possible (or should that read improbable/impossible?) Greek versions of the above.:)
 
Έγραψες, Δαεμάνε! Και δεν νομίζω πια να χρειάζεται να πω πόσο μάταιη είναι η προσπάθεια αμφιμονοσήμαντης αντιστοίχισης όρων για μια ορολογία που παράγεται με ρυθμό που προκύπτει αν υψώσουμε τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων στη δύναμη ν (όπου ν πολύ-πολύ μεγάλος αριθμός, με ενωτικό βεβαίως). Ήθελα όμως να πω κάτι για τον ενδεχομενισμό, και αυτή τη φορά κατόρθωσα να κάνω το αυτονόητο: να ψάξω στη Λεξιλογία μπας και το έχω ξαναπεί. Και είδα φαρδια-πλατιά ακριβώς την πρόταση που θα έγραφα, λέξη προς λέξη. Μόνο που δεν την είχα γράψει εγώ αλλά η Άνεφ, στο νήμα για το contingent:
Τον όρο τον έχω συναντήσει (και χρησιμοποιήσει) ως ενδεχομενικός (και το contingency ενδεχομενικότητα).
Το μόνο που θα έγραφα διαφορετικά θα ήταν να βάλω σε παρενθέσεις το "ικ" του "ενδεχομενικότητα", γιατί αμφιταλαντευόμουνα μεταξύ αυτής και της ενδεχομενότητας (μία συλλαβή λιγότερο!). Επιστρέφω στο θέμα μας. Ο ενδεχομενισμός μπορεί να έχει ελάχιστες ανευρέσεις, αλλά δεν παύει να είναι λογική προέκταση του ενδεχομενικός, το οποίο δεν είναι καθόλου σπάνιο. Κάθε όρος όμως αποκτά λειτουργική επικύρωση βάσει των διπλανών του και της ανάγκης για διάκριση σημαντικών εννοιών. Και για τη σοβαρότατη έννοια του δυναμένου να υπάρξει αλλά που δεν είναι αναγκαίο να υπάρξει, έχουμε πρόβλημα. Δεν νομίζω να μπορεί να μας καλύψει ούτε η απροσδιοριστία ούτε τα τυχαίος/ περιστασιακός. Η λογική μου μπορεί να φανεί εκκεντρική, και δεν έχω την αξίωση να τη δεχτεί κανείς, αλλά δεν θα μου άρεσε να ξοδεύουμε πολύτιμα πυρομαχικά για φιλοσοφίες του τύπου μπορεί να είναι έτσι - μπορεί γιουβέτσι - μπορεί και κοκορέτσι. Τελικά, μάλλον ο Νίκελ αποδεικνύεται πάλι σοφότερος απ' όλους μας:
Δεν του αξίζει κάτι περισσότερο από ποσιμπιλιανισμός και ποσιμπιλιανός.
 
Top