ιντα μπω

I know ιντα is the Cypriot for 'what' but μπω surely has nothing to do with μπαίνω. The whole phrase means 'what's up?' but can anyone give me an explanation of μπω?
Thanks
 

daeman

Administrator
Staff member
είντα, αντων.· είντας· τείντα. 1) (Ως αντικ.): είντα δεν κάνει ο Έρωτας σε μια καρδιά π’ ορίζει (Ερωτόκρ. Α´ 1037). 2) α) (Ως κατηγ. του είμαι, γίνομαι, κλπ.): λογιάσετε λοιπόν είντά ’ναι η δύναμή μου (Τζάνε, Κρ. πόλ. 57825)· β) (ως κατηγ. απρόσ. ρ.): δεν ηξεύραν είντα εγίνετον (Μαχ. 58830). 3) α) (Με ουσ.) πόσο μεγάλο, τι λογής: είντα τρομάρα … έχουν τα σωθικά μου! (Ευγέν. 654· Μαχ. 1845)· β) έκφρ. είντα λογής = πώς: (Θυσ. 116)· γ) (με τις προθ. εις, από, διά, με και ουσ.): εις είντα στάτο βρίσκεται (Ερωτόκρ. Γ´ 34· Ασσίζ. 1524), (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 155), (Ερωτόκρ. Α´ 1225). 4) (Με επίθ. και επίρρ.) πόσο: είντα κακή ξημέρωσε τούτη για μέν’ η μέρα (Ερωφ. Ε´ 552· Βοσκοπ. 374). 5) α) (Με την πρόθ. σε επιρρ.) που*: δεν κατέχω η τύχη μου σ’ είντα με θέλει φέρει (Τζάνε, Κρ. πόλ. 3914)· β) (με υπονοούμενη την πρόθ. για επιρρ.) γιατί, για ποιο λόγο: επήρεν ημέραν οδίχως να πει τείντα αγκαλεί εκείνον (Ασσίζ. 9113). [<τείντα <φρ. τι είναι τα (Χατζιδ., ΜΝΕ Β´ 436· βλ. και Tarabout, BSl 73, 1978, 301-10). Ο τ. τείντα και σήμ. κυπρ. Η λ. στο Somav. (ίντα) και σήμ. ιδιωμ.]
*αυτό το πού τον θέλει τον τόνο του, έτσι;

Δεν ξέρω για τα κυπριακά, στο κρητικό ιδίωμα πάντως το ίντα αντιστοιχεί στο τι (what) και τα υπόλοιπα είναι θέμα σύνταξης. Για τη σημασία 5β, υπάρχει και το γιάντα ή γιάιντα (γιατί, what for). Εξάλλου και στα περισσότερα παραδείγματα που αναφέρονται αποπάνω, αν αντικαταστήσουμε το ίντα με το τι (ή και το what στα αγγλικά), μια χαρά στέκουν οι φράσεις:
1: τι [what], 2α: τι [what], 2β: τι [what], 3α: τι [what a], 3β: τι είδους (λογής) [what kind], 3γ: τι [what], 4: τι [what a/how], 5α: σε τι [to what/where], 5β: για τι [what for].

@ Theseus: Για το μπω, μάλλον χρειαζόμαστε περισσότερα στοιχεία ή παραδείγματα χρήσης.
 
Ίντα=τι
μπω=που

Όλο μαζί σημαίνει κάτι σαν "Τι είναι; Τι γίνεται;" ανάλογα με το περιεχόμενο της πρότασης.
 
Το πρωί λόγω βιασύνης έδωσα την πολύ σύντομη εκδοχή. Ορίστε και η πιο λεπτομερής:

Σημαίνει, "τι θες δηλαδή τώρα;"

Είναι κομμένη η φράση, "ίντα που θες τώρα;"

και το έχουν κάνει "ίντα μπονε"
από "ίντα πού είναι" (το μπονε είναι το πού είναι)

και εσύ το είδες στην πιο απλή slang μορφή "ιντα μπο" ή μπω.

Αλλά γενικά είναι ερώτηση που μπορείς να την πεις παντού...

Συνήθως την κάνουν για πλάκα, ή αν ο άλλος είναι περίεργος, ή αν είναι στέλεχος και έχει επιρροή... δηλαδή διευθυντής εταιρίας, καθηγητής, αστυνόμος... είναι φράση περιπαικτική και λες "ιντα μπω ρε φίλε?" "Τι σε νοιάζει, άντε από εδώ..." με λίγα λόγια τι κάνεις εδώ, να μην ανακατεύεσαι.
 
ίντα μπο < ίντα εν που

Το ερώτημα του αγαπητού φίλου είναι κάπως περιπλοκότερο από όσο εκ πρώτης όψεως φαίνεται.

Η πλήρης φράση είναι ίντα εν (< έναι, είναι) που, η οποία στον γρήγορο προφορικό λόγο παρουσιάζει τη συγχωνευτική τροπή που ονομάζεται κράση ( > [o]), οπότε ίντα μπου > ίντα μπο (δεν υπάρχει λόγος να γραφτεί με -ω-), πβ. πού εν να πάει; > πον-να πάει, πού εν η πούππα; («πού είναι η κούκλα») > πον η πούππα.

Διάφορες φωνητικές τροπές έχουν οδηγήσει στην ύπαρξη τριών διαφορετικών εν στην Κυπριακή διάλεκτο, με διακριτή χρήση, σημασία και ετυμολογική αρχή, αλλά η ανάλυσή τους θα έστρεφε το νήμα σε άλλη κατεύθυνση.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι το μεσν. ερωτηματικό τίντα / ίντα, σύμφωνα με πιο πρόσφατες τεκμηριωμένες μελέτες, προέρχεται μάλλον από τύπο τί ἔνι τα (με υπερίσχυση του τονουμένου /i/ και έκκρουση του /e/), πράγμα που οδηγεί στην απλούστερη γραφή ίντα (αντί είντα).

Ευχαριστώ.
 
Top