insularity = νησιωτικότητα, νησιωτικός χαρακτήρας

Τη θέση της Ελλάδας, ότι είναι απαραίτητη η εισαγωγή του όρου της «νησιωτικότητας» στο άρθρο 174 της Συνθήκης της Λισαβόνας, με στόχο τη δικαιότερη αντιμετώπιση των νησιών, στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρόβαλε ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός... (από σημερινό άρθρο στην Καθημερινή: Η Ελλάδα προτείνει την εισαγωγή του όρου της «νησιωτικότητας» στη Συνθήκη της Λισαβόνας).

Σύμφωνα με τη w., Insularity reflects a wide range of physical and emotional meanings in accordance with a person or place:

• For a place, it relates to an island or any physically isolated place distant and inaccessible without sufficient means of transport. For example, surrounded by water, mountains, or desert.
• It may also mean a person, group of people, or a community that is only concerned with their limited way of life and not at all interested in new ideas or other cultures.

Η νησιωτικότητα είναι ήδη αρκετά διαδεδομένη στον γκούγκλη,που δίνει 12,5Κ ευρήματα.

Ενώ ο όρος μοιάζει να είναι ολοφάνερα φρέσκος (άντε δεκαετίας) και με ευρωκοινοτική προέλευση (και τα γκουγκλίσματα ενισχύουν αυτή την εντύπωση), ίσως δεν είναι. Μια ισχυρή ένδειξη γι' αυτόν τον ισχυρισμό βρίσκω σε αυτήν εδώ την ιστοσελίδα με το πρόγραμμα μαθημάτων του τμήματος Γεωγραφίας στο πανεπιστήμιο του Αιγαίου, όπου στη βιβλιογραφία αναφέρεται:


Ενδιαφέρον πάντως είναι ότι ενώ η λέξη, εισαγόμενη ή μη, είναι και διαφανής και χρήσιμη σε ευρύτερο φάσμα πέρα από τα στενά ευρωκοινοτικά, εξακολουθεί να ξενίζει και να χρησιμοποιείται με εισαγωγικά, όπως στο άρθρο της «Κ» (που ήρθε, πιθανότατα, έτοιμο σε μεγάλο ποσοστό από το ΑΠΕ).

Το insularity είναι πράγματι εδώ και πολλά χρόνια ευρωενωσιακός όρος, αλλά δεν αποδίδεται μόνο ή κυρίως "νησιωτικότητα". Αν γκουγκλίσεις με περιορισμό στο πεδίο europa.eu θα δεις ότι ο "νησιωτικός χαρακτήρας" έχει πολλαπλάσιες ανευρέσεις. Δεν αποκλείω καθόλου όμως να καθιερωθεί τελικά η νησιωτικότητα.

Εδώ και αρκετά χρόνια τριγυρνάμε χωρίς να θέλουμε να καθηλώσουμε τη νησιωτικότητα, το νησιωτισμό, μέχρι και τη νησιωτοσύνη. Οι Άγγλοι, που ξέρουν κι αυτοί από νησιά, έχουν το insularism και το insularity. Το πρώτο το κατάργησαν (το έχει το OED αλλά όχι το ODE), ίσως επειδή συμπίπτει στη γνωστή σημασία του insularity, της απομόνωσης, του απομονωτισμού, της στενοκεφαλιάς, που είναι η παλιότερη. Έτσι, στο ODE:

insularity
1. ignorance of or lack of interest in cultures, ideas, or peoples outside one's own experience: an example of British insularity
- lack of contact with other people: the stifling insularity of the children's existence
2. the state or condition of being an island: he proved the insularity of Van Diemen's Land by circumnavigating it in 1798

Και τα νησιά έχουμε και τις λέξεις έχουμε στη γλώσσα μας. Μέσα από τη χρήση θα πάρουν συγκεκριμένες σημασίες. Στον νησιωτικό χαρακτήρα ταιριάζει η νησιωτικότητα (που μπορεί να περιγράφει και το ότι ένα μέρος έχει πολλά νησιά), την αίσθηση της απομόνωσης θα μπορούσε να την περιγράφει ο νησιωτισμός, και να κρατήσουμε τη νησιωτοσύνη για να περιγράφει ηλιόλουστα μέρη με καθαρές παραλίες και ασβεστωμένες αυλές και σφουγγαράδες.

Στις ανθρωπιστικές επιστήμες πάντως ο όρος είναι καθιερωμένος, αποτελεί σχεδόν ξεχωριστό ερευνητικό πεδίο (στο οποίο συνεξετάζονται οι οικονομικές, κοινωνικές, γεωπολιτικές και ιδεολογικές συνέπειες του νησιωτικού χαρακτήρα μιας περιοχής) και αποδίδεται πάντοτε, απ' όσο ξέρω, νησιωτικότητα.

Και η νησιωτικότητα και ο νησιωτισμός στην οικολογία, αν και πολλά από τα ευρήματα του πρώτου οφείλονται στη σημασία του στις ανθρωπιστικές επιστήμες που λέει ο π2 αποπάνω.

Νησιά και νησιωτικότητα στον σημερινό Σαραντάκο

Και καθώς περνάνε τα χρόνια, έχει αξία να ανασύρονται παλιότερα νήματα σαν κι αυτό. Πριν απο 4 χρόνια, η νησιωτικότητα ξένιζε περισσότερο, τώρα (θαρρώ) έχει καθιερωθεί.

Αναμφισβήτητα έχει συμβάλει και η συζήτηση για τον ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, συζήτηση όπου αξιοποιείται πολύ ο όρος.