metafrasi banner

actor

nickel

Administrator
Staff member
Συνέλαβε ο drsiebenmal ένα χοντρό μεταφραστικό λάθος που άκριτα αναπαρήγαγαν πλείστοι όσοι αντιγραφείς του διαδικτύου.
Σύμφωνα με τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία:
“He's not a journalist. He’s not a whistleblower,” State Department spokesman PJ Crowley said. “He is a political actor. He has a political agenda.”
Η φράση μεταφράστηκε «πολιτικός ηθοποιός» :eek: και φταίει που κάποιοι μεταφραστές δεν έχουν την απαραίτητη κουλτούρα να καταλάβουν ότι λένε κοτσάνες. Κανένας δεν απαιτεί να έχουν πρόχειρες τις αποδόσεις — αλλά η τέχνη (ή και η ρουτίνα) της μετάφρασης απαιτεί να καταλαβαίνεις πότε ο ορίζοντας μιας λέξης είναι μεγαλύτερος από τον περιορισμένο που έχεις εσύ υπόψη σου, και να ανοίξεις λεξικά. :mad:

Η πρώτη και κύρια σημασία τού actor, από το act, είναι ο δράστης, ο δρων, αυτός που πράττει ή έπραξε κάτι. Από το ODE: «a participant in an action or process: employers are key actors within industrial relations».

Έτσι, όπως έχουμε τα δρώμενα, έχουμε και τα δρώντα πρόσωπα του δράματος. Στην πολιτική σκηνή, τον πολιτικό στίβο και την πολιτική αρένα έχουμε πολιτικούς δρώντες, παίκτες του πολιτικού στίβου (και της πολιτικής σκακιέρας ακόμα).

Και η πιο απλή μετάφραση θα ήταν: πολιτικό πρόσωπο. Ένα από τα dramatis personæ.

Σε σας ποια μετάφραση θα άρεσε περισσότερο;

..............................................................................................
Ζητώ συγγνώμη για την έκρηξη. Αλλά κι ο Σέξπιρ αναρωτιόταν στο Με το ίδιο μέτρο (ii. ii. 37): «Condemn the fault and not the actor of it?» «Το φταίσμα να καταδικαστεί κι όχι ο φταίχτης;». Ή μήπως δεν φταίνε οι μεταφραστές και φταίει η πεπονόφλουδα που ήταν στο δρόμο τους; Μήπως ο κ. PJ Crowley; Πού πας, χρυσέ μου, με την αμφίσημη;
 

daeman

Administrator
Staff member
Καλημέρα.

Ίσως και ο παράγοντας (συνήθης ύποπτος στην πολιτική και το ποδόσφαιρο) στη συγκεκριμένη χρήση.
 

SBE

¥
Επειδή αυτή την εποχή είμαι χωμένη ανάμεσα σε actors και stakeholders, και βλέπω να χρησιμοποιούνται και τα δύο το ίδιο, οποιαδήποτε διευκρίνηση και αποσαφήνιση δεκτή.
 
Αν το είχα εγώ για μετάφραση θα είχα προτιμήσει την απόδοση που δίνει ο daeman πάντως.
 
Σε προέκταση της επιλογής "παράγοντας" (επειδή στο δικό μου μυαλό είναι άμεσα συσχετισμένη με τον αθλητισμό), η οποία φυσικά έχει αρνητική απόχρωση, θα πρότεινα την (αν δεν κάνω λάθος, αντίστοιχης αρνητικής εσάνς) λέξη "πολιτευτής"...
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
φταίει που κάποιοι μεταφραστές δεν έχουν την απαραίτητη κουλτούρα να καταλάβουν ότι λένε κοτσάνες. Κανένας δεν απαιτεί να έχουν πρόχειρες τις αποδόσεις — αλλά η τέχνη (ή και η ρουτίνα) της μετάφρασης απαιτεί να καταλαβαίνεις πότε ο ορίζοντας μιας λέξης είναι μεγαλύτερος από τον περιορισμένο που έχεις εσύ υπόψη σου, και να ανοίξεις λεξικά. :mad:
.................
Ή μήπως δεν φταίνε οι μεταφραστές και φταίει η πεπονόφλουδα που ήταν στο δρόμο τους; Μήπως ο κ. PJ Crowley; Πού πας, χρυσέ μου, με την αμφίσημη;
Αυτό, ακριβώς όπως το είπες, θα το αντιγράψω και θα το δίνω στους μαθητές μου στο σεμινάριο, επειδή το επαναλαμβάνω προφορικά δεκάδες φορές:
Τα χειρότερα λάθη γίνονται όταν δεν συνειδητοποιείς ότι η λέξη έχει και άλλη σημασία εκτός από αυτή που έμαθες στο φροντιστήριο αγγλικών, και όταν δεν έχεις την απαραίτητη κουλτούρα για να καταλάβεις ότι λες κοτσάνες.
Ας συνειδητοποιήσεις τουλάχιστον ότι δεν έχεις (ακόμα) τις γνώσεις και την κουλτούρα, και ας γίνεις διπλά και τριπλά προσεκτικός.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Εμένα πάλι, μου φαίνεται ότι ο κύριος Wikileaks είναι ακόμη ένας νεοφερμένος παίκτης στον πολιτικό στίβο, ενδεχομένως καθοδόν να αναδειχτεί σε σημαντικό παράγοντα του διεθνούς πολιτικού παιχνιδιού και, ποιος ξέρει, μελλοντικά ίσως αποφασίσει να γίνει πολιτικός (φαίνεται να διαθέτει περισσότερες ικανότητες και εμβέλεια από έναν απλό πολιτευτή).
 

nickel

Administrator
Staff member
Ας μην ξεχνάμε, αν περιοριστούμε στη σημασία της φράσης στη συγκεκριμένη δήλωση, ότι πατάει πάνω στο «He has a political agenda». Έχει πολιτική σκοπιμότητα, έχει πολιτικά κίνητρα. Μια παράφραση του είδους «Παίζει πολιτικό παιχνίδι» θα ήταν πολύ εύστοχη.
 
Εγώ συνήθως το actor το βάζω "παράγοντας", όπως ο Δαεμάνος.
Το έχω δει και "παίκτης".
 

Zazula

Administrator
Staff member
θα πρότεινα την (αν δεν κάνω λάθος, αντίστοιχης αρνητικής εσάνς) λέξη "πολιτευτής"
Αν δεν κάνω λάθος η χρήση τής λ. πολιτευτής έχει στενέψει αρκετά και η σημασία που κυριαρχεί είναι "αυτός που επιδιώκει να εκλεγεί βουλευτής", όχι; Δηλαδή:
  • εκλέχτηκε => βουλευτής
  • δεν εκλέχτηκε (αλλά παραμένει πολιτικά ενεργός) => πολιτευτής
 
Συμφωνώντας με τους προλαλήσαντες, θα ήθελα απλώς να προσθέσω δύο χρήσιμες λέξεις για να τις έχουμε στην καβάτζα. Αφενός, "πρωταγωνιστής" για μη απαιτητική χρήση (η λέξη αυτή φαίνεται να έχει υποστεί ένα είδος σημασιολογικής δείνωσης στην καθομιλουμένη). Αφετέρου, σε απαιτητικά και φιλοσοφικοτάδε συμφραζόμενα, μου έχει τύχει να θεωρήσω απολύτως χρήσιμη τη λέξη "αυτουργός", ίσως επειδή ο "δράστης" είναι υπερβολικά φορτισμένος, αν και ομολογουμένως αυτό φέρνει και προς agent.
 
Αφετέρου, σε απαιτητικά και φιλοσοφικοτάδε συμφραζόμενα, μου έχει τύχει να θεωρήσω απολύτως χρήσιμη τη λέξη "αυτουργός", ίσως επειδή ο "δράστης" είναι υπερβολικά φορτισμένος, αν και ομολογουμένως αυτό φέρνει και προς agent.

Ωστόσο, για την παράξενη φυλή των νομικών ;) , ο "αυτουργός" είναι τόσο φορτισμένος όσο κι ο "δράστης", για να μην πω και λιγάκι παραπάνω. Αφήνω στην άκρη τις αρχαιοελληνικές σημασίες του "αυτουργού" που θα μας οδηγήσουν ακόμη πιο μακριά από αυτό που θέλουμε να πούμε.

Όσο το σκέφτομαι, αρχίζω να πιστεύω ότι εν προκειμένω ο όρος θα έπρεπε να αποδοθεί με ένα απλούστατο "πολιτικός" (ή, διαφορετικά, με κάποια ρηματική σύνταξη).
 
Top