Το νήμα του δέκα

nickel

Administrator
Staff member
Σήμερα που είναι 10/10/10, θα έπρεπε να ξεκινήσουμε το νήμα του δέκα, αλλά μας πρόλαβε ο Σαραντάκος, και έχει κάνει όλη τη δουλειά στο μπλογκ του. Οπότε ο πονηρός θα αντιγράψω εδώ τις φράσεις που θα θέλαμε κάποια στιγμή να μεταφράσουμε και εσείς θα τον διαβάσετε εκεί.

δεκαδικό σύστημα
άριστα δέκα
βάση δέκα
δέκα με τόνο
Μόλις με είδε, άλλαξε δέκα χρώματα
οι Δέκα Εντολές, ο δεκάλογος
οι δέκα πληγές του Φαραώ
η δεκάτη (η πρακτική να δίνεις το ένα δέκατο των εισοδημάτων σου ως φόρο)
αποδεκατίζω
δεκάρι
το δέκα το καλό
δεκάρα
Δεν δίνω δεκάρα (τσακιστή) για κάτι
Τον ξέρω σαν κάλπικη δεκάρα
Τρεις στους δέκα ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ συμφωνούν με τα νέα μέτρα (ο Σαραντάκος δεν ξέρει κανέναν, αλλά δεν με ρώτησε).
Αν εσύ δεν με θέλεις μία, εγώ δεν σε θέλω δέκα
Κάνεις δέκα και δεν κάνω καμία
Δέκα μέτρα κι ένα κόβε (Μπορεί κάποια να πηγαίνουν καλύτερα με «πέντε», αλλά πού να περιμένουμε τώρα το νήμα του πέντε. Αν γίνει και επετειακά, θα έρθει η ώρα του την Πέμπτη Μαΐου του 2105.)
Δεν έχω δέκα χέρια να τα προλάβω όλα
Βγάζει πέντε και τρώει δέκα (για σπάταλο)
Δέκα τα ’χει, εννιά τα βρίσκει (για λιγόμυαλους, από το ανέκδοτο με τον γαϊδουρολάτη που είχε δέκα γαϊδούρια και τα μετρούσε και τα έβγαζε εννιά επειδή δεν υπολόγιζε εκείνο που καβαλούσε ο ίδιος)
10 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο
10 μικροί νέγροι
δεκάρικος
δέκαθλο
το Δεκάμερο (του Βοκάκιου)


και βλέπουμε
 
Κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει

Δέκα μικροί Ινδιάνοι (παιδικό τραγουδάκι)

Τι κάνεις δέκα ώρες;

Σ' το είπα δέκα φορές!

Δέκα φορές τα ίδια πράγματα θα λέμε!

Μια φορά το λεν τ' ανθρώπου και δέκα του γαϊδάρου! (λαϊκή παροιμία)

Σε καμιά δεκαριά μέρες, ξαναπάρτε τηλέφωνο (ή θα έπρεπε να πω τηλεφώνημα;)). (συνηθισμένη προτροπή υπαλλήλου δημόσιας υπηρεσίας)

Πόσες μπίρες να πάρω; Καμιά δεκαριά. /Πόσοι είστε; Καμιά δεκαριά... και ούτω καθεξής.

Κοίταξα σε δέκα μεριές. / Έχω βάλει πράγματα σε δέκα μεριές.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Υπάρχει ο αδέκαρος, είδος διαρκώς πληθυνόμενο με την κρίση.

Έχουμε τα δεκάποδα, από τα οποία άλλα είναι συνυφασμένα με τους τσίπηδες (όπως ο κάβουρας· πρβλ. «έχει καβούρια στις τσέπες») κι άλλα με τους φραγκάτους (όπως ο αστακός και οι γαρίδες). Για σχετική μηχανική μετάφραση που προκαλεί γέλια μέχρι δακρύων: http://www.worldlingo.com/ma/enwiki/el/Decapoda.

Υπάρχει το πρόθημα deca- στο SI (π.χ. δεκάμετρο, δεκάλιτρο).

Από το δέκα και ο δεκανέας (μέσω του λατ. decanus).

Υπάρχει και το δεκάριο: http://www.lexilogia.gr/forum/showthread.php?t=2666.

Το δεκάρικο (τότε ήταν δεκάδραχμο, ενώ η νέα γενιά μεγαλώνει με το δεκάευρο) έχει συνδεθεί άρρηκτα με τα δεκαρικοφάγα (δηλ. δεκαδραχμοβόρα :p) ηλεκτρονικά παιχνίδια τής δεκαετίας τού '80, καθώς αποτελούσε τη βασική τροφή με την οποία ταΐζαμε τότε τα μηχανήματα, κι έχει δώσει εκφράσεις όπως «έπεσε το δεκάρικο», «του ρίχνεις δεκάρικο, παίζει για πενηντάρικο» κ.ά. Έχει επίσης εμπνεύσει την Τασούλα Θωμαΐδου να γράψει τους ακόλουθους στίχους για την Κωνσταντίνα: «Κάθε βράδυ στα φιλιά σου τα παθιάρικα, σαν τζουκ μποξ τρώει η καρδιά μου τα δεκάρικα».
 

SBE

¥
Δέκα μικροί Ινδιάνοι (παιδικό τραγουδάκι)

Επειδή στο σχολείο εμάς μας μάθαιναν την ωραία πεταλούδα και τη βαρκούλα του ψαρά, μήπως λίγο περισσότερα στοιχεία;
 

nickel

Administrator
Staff member
No. 10, ο αριθμός 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, η πρωθυπουργική κατοικία

Και για να μη λείψει ο ήχος και το θέαμα:


Άντε να παίξεις το βιολί σου μπροστά στο Μαξίμου...
 

daeman

Administrator
Staff member
Το δεκατιανό.

Από τον δεκανέα, το δεκανίκι (ΛΝΕΓ):
δεκανίκι (το) {δεκανικ-ιού| -ιών} 1. ψηλό ραβδί με οριζόντιο στήριγμα στο πάνω μέρος όπου στηρίζουν τη μασχάλη τους οι ανάπηροι και γενικότ. αυτοί που χρειάζονται υποστήριγμα κατά το βάδισμα ΣΥΝ. πατερίτσα 2. (μτφ.) αυτός που προσφέρει βοήθεια, υποστήριξη: οι [FONT=TimesNewRoman,Italic][FONT=TimesNewRoman,Italic]σοσιαλιστές κατηγόρησαν το κόμμα αυτό ως[/FONT][/FONT]- [FONT=TimesNewRoman,Italic][FONT=TimesNewRoman,Italic]τής δεξιάς [/FONT][/FONT]3. ΕΚΚΛΗΣ. (λαϊκ.) η ποιμαντορική ράβδος τού επισκόπου. [ΕΤΥΜ. < μεσν. [FONT=TimesNewRoman,Italic][FONT=TimesNewRoman,Italic]δεκανίκι)ο)ν < [/FONT][/FONT]μτγν. [FONT=TimesNewRoman,Italic][FONT=TimesNewRoman,Italic]δεκανός [/FONT][/FONT]ο επί κεφαλής δέκα ανδρών < αρχ. [FONT=TimesNewRoman,Italic][FONT=TimesNewRoman,Italic]δέκα. [/FONT][/FONT]Σύμφωνα με τα ετυμ. στοιχεία, ως [FONT=TimesNewRoman,Italic][FONT=TimesNewRoman,Italic]δεκανίκι [/FONT][/FONT]χαρακτηριζόταν αρχικώς η ράβδος των [FONT=TimesNewRoman,Italic][FONT=TimesNewRoman,Italic]δεκανών, [/FONT][/FONT]ενώ μεσν. είναι η σημ. υποστήριγμα, μπαστούνι αναπήρου].

Δεκαρολογώ (ΛΚΝ):
δεκαρολογώ 1 : κερδίζω ασήμαντα ποσά με ταπεινά και εξευτελιστικά μέσα. [λόγ. δεκάρ(α) -ο- + -λογώ]
δεκαρολογώ 2 : μιλώ με στόμφο και σοβαροφάνεια για πράγματα ανούσια και ασήμαντα. [λόγ. < δεκαρολογώ 1]
και οι αντίστοιχοι δεκαρολόγοι.

[...]Άντε να παίξεις το βιολί σου μπροστά στο Μαξίμου...
Επειδή στο Μαξίμου το βιολί τους το παίζουν μέσα. Εμείς απλώς πληρώνουμε τα όργανα. ;)
 

daeman

Administrator
Staff member
Και όπως βλέπουμε στο βιντεάκι του Lexoplast εκεί, το 20 είναι ten-ten.
Ή μήπως Tintin; :)
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Επειδή όποιος δε θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει, είδα και όλους τους λίνκους του νήματος και το παρακάτω,
Για σχετική μηχανική μετάφραση που προκαλεί γέλια μέχρι δακρύων: http://www.worldlingo.com/ma/enwiki/el/Decapoda.
όταν ξεκίνησα να το διαβάζω, είπα εντάξει, οι συνηθισμένες χαζομάρες της μηχανικής μετάφρασης, blah, μέχρι που διάβασα ολόκληρη την πρώτη παράγραφο

δεκάποδα ή Δεκάποδα (κυριολεκτικά σημαίνει «δέκα που πληρώνονται») είναι μια διαταγή καρκινοειδή μέσα στην κατηγορία Malacostraca, συμπεριλαμβανομένων πολλών γνωστών ομάδων, όπως αστακοί, καβούρια, αστακοί, γαρίδες και γαρίδες. Τα περισσότερα δεκάποδα είναι οδοκαθαριστές.

και κόντεψα να πέσω κάτω από τα γέλια :D
Για να μη σας πολυκουράζω, το πρωτότυπο παρακάτω σε λευκό:
The decapods or Decapoda (literally "ten footed") are an order of crustaceans within the class Malacostraca, including many familiar groups, such as crayfish, crabs, lobsters, prawns and shrimp. Most decapods are scavengers.
 

nickel

Administrator
Staff member
Τα περισσότερα δεκάποδα είναι οδοκαθαριστές.
Από τον καιρό που μπήκαν τα δεκάχερα στην αγορά, τους έχουν πάρει όλες τις δουλειές.
 
Top