ληκτότητα

Τον όρο ληκτότητα ομολογώ ότι δεν τον ήξερα (δεν εμπίπτει όμως και στον κεντρικό κύκλο των θεμάτων που ασχολούμαι:)). Την άκουσα πρώτη φορά σήμερα, από τον ΥφΟικ Φίλ. Σαχινίδη, στην τηλεόραση, όταν αναφέρθηκε στην αυξημένη ληκτότητα (ή κάπως έτσι) του Μαΐου. Κατάλαβα ότι αναφερόταν στο περίφημο ομόλογο των 9 δις που πρέπει να εξοφληθεί στις 19 του μήνα και η χρήση μού θύμισε απόδοση του όρου maturity (ωρίμανση τον ήξερα εγώ παλιότερα).

Όπως ήταν (μάλλον) αναμενόμενο, στα μεγάλα λεξικά δεν βρήκα κάτι και, μια και δεν έχω εδώ πρόχειρο οικονομικό λεξικό, στράφηκα στο Διαδίκτυο. Ένα από τα πρώτα χρήσιμα γλωσσικά ευρήματα ήταν η επόμενη αναφορά σε κείμενο του τραπεζοοικονομικού χώρου (σχόλιο από τον Mindkaiser), στο ιστολόγιο του Ν. Σαραντάκου (σε μια συζήτηση για άλλο ενδιαφέρον γλωσσικό θέμα):Ο ίδιος σχολιαστής, μάλιστα, σε νεότερο σχόλιό του, εξηγεί:

«Ληκτότητα έχει μεταφραστεί το maturity την οποία, αν με ρωτήσεις, θεωρώ άστοχη επιλογή.»​

Δεν είναι μόνος στην αμφισβήτηση της επιλογής. Έχει εξαιρετική παρέα, όπως φαίνεται π.χ. σε αυτό το έγγραφο του τμήματος νομοτεχνικής επεξεργασίας της Βουλής των Ελλήνων, όπου αναφέρεται (επισήμανση δική μου):

Με το άρθρο 9 Σχ.ν. προστίθεται νέο άρθρο 37α στο ν.2396/1996. Η παράγραφος 10 του νέου άρθρου 37α φέρει τον τίτλο «Υπολογισμός σε συνάρτηση με τη ληκτότητα». Ο όρος «ληκτότητα» είναι γλωσσικά ανεπιτυχής. Επιτυχέστερος θα ήταν ίσως ο τίτλος «Υπολογισμός σε συνάρτηση με το διάστημα λήξης».​

Όμως, ο όρος έχει υιοθετηθεί όχι μόνο από το τραπεζικό σύστημα και την αγορά, αλλά και από άλλους σημαντικούς φορείς:Η απορία μου επομένως είναι:

α) Ποιον ακριβώς όρο (ή ποιους όρους) της αγγλικής ορολογίας αποδίδει η ληκτότητα και
β) Τι απέγινε με την απόδοση maturity = ωρίμανση.

Aπλούστατο, μον ντοκτέρ, η ληκτότητα έφαγε την ωρίμανση. Λάχανο.

Maturity, λοιπόν.

Μια απόπειρα να εξηγήσω την αλλαγή.

1. Δεν συνέβη επειδή οι άνθρωποι των χρηματοοικονομικών συναλλαγών είχαν αρχίσει να μαλλιοτραβιούνται, σαν τους ορθοπεδικούς / ορθοπαιδικούς ένα πράμα, επειδή δεν συμφωνούσαν αν έπρεπε να γράφουν ωρίμανση ή ωρίμαση (δείτε και σχετικό πλαίσιο σχολίου στο ΛΝΕΓ).

2. Maturity δεν είναι μόνο η ωρίμα(ν)ση, δηλαδή η λήξη — η μέρα που το μήλο είναι έτοιμο να πέσει από τη μηλιά ή να εξοφληθεί το γραμμάτιο ή κάποιος άλλος τίτλος. Και είμαι σχεδόν βέβαιος ότι δεν χάνει ο όρος ωρίμα(ν)ση το παιχνίδι επειδή δεν περιλαμβάνουν αυτή τη σημασία τα λεξικά.
Maturity, όπως λέει η Investopedia, αλλά και τα παραδείγματα του δόκτορα, κι ας μην το λέει η Wikipedia, είναι και η περίοδος μέχρι τη λήξη: 1. The length of time until the principal amount of a bond must be repaid. 2. The end of the life of a security. Πρόκειται δηλαδή και για «το χρόνο που εναπομένει ως τη λήξη τους», όπως λέει κάποιο κείμενο της Τράπεζας της Ελλάδας. Όταν έχεις όρους όπως remaining maturity (the amount of time left until a bond becomes due), δεν μπορείς να τους μεταφράσεις με όρους όπως ωρίμα(ν)ση ή λήξη, αφού πρόκειται για το διάστημα μέχρι την ωρίμανση ή λήξη. Αυτό το φλύαρο καλείται να αποδώσει μονολεκτικά η ληκτότητα σε φράσεις όπως «εναπομένουσα ληκτότητα». Θα είναι αστείο όμως να τη χρησιμοποιεί κανείς με τη δεύτερη από τις παραπάνω σημασίες, εκεί όπου ταιριάζει να πούμε ωρίμανση ή λήξη.

Με το άρθρο 9 Σχ.ν. προστίθεται νέο άρθρο 37α στο ν.2396/1996. Η παράγραφος 10 του νέου άρθρου 37α φέρει τον τίτλο «Υπολογισμός σε συνάρτηση με τη ληκτότητα».
Ο όρος «ληκτότητα» είναι γλωσσικά ανεπιτυχής. Επιτυχέστερος θα ήταν ίσως ο τίτλος «Υπολογισμός σε συνάρτηση με το διάστημα λήξης».

Click to expand...

Και το «διάστημα λήξης» θα ήταν ανεπιτυχές. Πρόκειται για «διάστημα μέχρι τη λήξη».

nickel said:

Και το «διάστημα λήξης» θα ήταν ανεπιτυχές. Πρόκειται για «διάστημα μέχρι τη λήξη».

Click to expand...

Αφελής ερώτηση άσχετου με τα οικονομικά: το διάστημα μέχρι τη λήξη δεν είναι η διάρκεια; Ή θα ήταν παραπλανητικό στη συγκεκριμένη χρήση;
Αν είμαι εντελώς εκτός και κολυμπάω στα βαθιά χωρίς σωσίβιο μεσημεριάτικα, παρακαλώ να με αγνοήσετε.

Υποτίθεται ότι η λήξη ή η ωρίμανση δεν έχουν διάρκεια. Είναι το καταληκτικό σημείο μιας διαδικασίας. Μπορεί να ρωτήσεις την Αλεξάνδρα στο Μέγαρο «Σε πόσην ώρα τελειώνει;» ή «Πόσο θα κάνει ακόμα μέχρι να τελειώσει;» ή «Πόσο διαρκεί η συμφωνία (τάδε του Μάλερ);» αλλά δεν θα μπορούσες να τη ρωτήσεις για τη «διάρκεια της λήξης» ή το «διάστημα της λήξης».

Alexandra said:

Όχι, ντε. Αν κολυμπάς χωρίς σωσίβιο στα βαθιά, πρέπει να σε σώσει κάποιος. Όχι εγώ, sorry, όμως. Έχω ξεχάσει τα μπρατσάκια μου στη βίλα μου στη Μύκονο.

Click to expand...

OK, τότε θα περιμένω αυτές εδώ.

nickel said:

Υποτίθεται ότι η λήξη ή η ωρίμανση δεν έχουν διάρκεια. Είναι το καταληκτικό σημείο μιας διαδικασίας. Μπορεί να ρωτήσεις την Αλεξάνδρα στο Μέγαρο «Σε πόσην ώρα τελειώνει;» ή «Πόσο θα κάνει ακόμα μέχρι να τελειώσει;» ή «Πόσο διαρκεί η συμφωνία (τάδε του Μάλερ);» αλλά δεν θα μπορούσες να τη ρωτήσεις για τη «διάρκεια της λήξης» ή το «διάστημα της λήξης».

Click to expand...

Προφανώς και δεν θα ρωτούσα για τη διάρκεια ή το διάστημα της λήξης, αλλά θα μπορούσα να ρωτήσω "Πόσο θα διαρκέσει ακόμα;" ή "Πόση είναι η υπολειπόμενη (ή εναπομένουσα) διάρκεια του έργου;" (το β' μόνο αν συνήθιζα να μιλάω έτσι).
Το πιθανότερο θα ήταν να πω (αν η συμφωνία ήταν βαρετή): "Έχει πολύ ακόμα; Μπούχτισα τον Μάλερ!"
Κι αν ήμασταν στο γήπεδο, το κλασικό προς τον διαιτητή: "Σφύρα το, ρε!"
Εννοούσα, δηλαδή: διάστημα μέχρι τη λήξη = διάρκεια.
Τεσπά, παύω, γιατί όπως είπα και παραπάνω, ο Δαίμαν αποφεύγει τα οικονομικά όπως ο δαίμων το λιβάνι.

daeman said:

[
Κι αν ήμασταν στο γήπεδο, το κλασικό προς τον διαιτητή: "Σφύρα το, ρε!"

Click to expand...

Θες να πεις "λήχτο, ρε!".
Μην ξεφεύγουμε από τη λέξη που μας απασχολεί!


Σοβαρά πάντως, γιατί δε μας κάνει καμιά από τις τόσες λέξεις (ΚΑΙ των μαθηματικών) που σημαίνουν τη χρονική διάρκεια;

Α, εγώ δεν κρίνω αν μου αρέσει ο όρος ληκτότητα ούτε έχω διάθεση να προτείνω εναλλακτικό, να κάθεται εδώ και να περνάω να τον κοιτάω. Η διάρκεια (τώρα κατάλαβα) είναι μια απλή λύση, με τα δικά της «αλλά»...

Η ληκτότητα είναι (κανονικά) ιδιότητα. Σαν τη θνητότητα. Ερχόμαστε στον κόσμο και καλό είναι να μην ξεχνάμε τη θνητότητά μας. Και για τις συναλλαγματικές που υπογράφουμε ας μην ξεχνάμε ότι έχουν ληκτότητα. Επειδή ξεχάσαμε ότι οι συναλλαγματικές έχουν ληκτότητα, θα τις πληρώσουμε τώρα όλες μαζί, λίγο πιο ακριβά απ' όσο αν ήμασταν νοικοκυρεμένος λαός. Κουράγιο, Έλληνες. Ευτυχώς που υπάρχει και η θνητότητα.