εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν / βοήσομεν

nickel

Administrator
Staff member
Γράφει ο Σαραντάκος στο Αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων:
εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν: λέγεται από ή για κάποιον που αρνείται να εκτελέσει εργασία ή να προσφέρει υπηρεσία αν δεν εισπράξει πρώτα το αντίτιμο η την αμοιβή. Η φράση παραπέμπει στην εκκλησιαστική γλώσσα, και προφανώς ξεκίνησε από ιερέα που ζήτησε προκαταβολικά την πληρωμή της ιεροπραξίας. Το «και ούτω βοήσωμεν» υπάρχει στην ακολουθία της Αναστάσεως, ενώ το πρώτο σκέλος το προσέθεσε η λαϊκή εφευρετικότητα.
Μου περισσεύει και κανα εικοσάρι για κείνο το Μικέ τον εκβιαστή, που μόνο εν τη παλάμη και ούτω βοήσω! [Καραγάτσης, Το 10, σ. 257]

Ακούμε στο Δοξαστικό της Αναστάσεως:
Αναστάσεως ημέρα, και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει, και αλλήλους περιπτυξώμεθα. Είπωμεν, αδελφοί, και τοις μισούσιν ημάς˙ Συγχωρήσωμεν πάντα τη Αναστάσει, και ούτω βοήσωμεν˙ Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος.

Στα λεξικά που κοίταξα (ΛΝΕΓ, ΛΚΝ, ΠαπΛεξ) έχουμε την οριστική: εν τη παλάμη και ούτω βοήσομεν.

Στο διαδίκτυο τα ευρήματα είναι υπέρ της υποτακτικής. Με «βοήσωμεν» και ο ευρηματικά μεταφρασμένος τίτλος της ταινίας Irina Palm (στην οποία η Μάριαν Φέιθφουλ αναγκάζεται να κάνει τη χειρομαλάκτρια κάποιου είδους για να εξασφαλίσει τα νοσήλια του εγγονού της — όχι, δεν θέλησαν να το κάνουν «εν τη παλάμη και ούτω βογγήξωμεν»).

Για μετάφραση έχω μόνο του λεξικού Κοραής το: payment in advance / up front.
Αλλά δεν μου φεύγει από το μυαλό το «Show me the money» του Gooding Jr. Την έμπνευση για το νήμα την πήρα από άλλη ταινία: Εν τω ντε Πάλμα και ούτω βοήσωμεν.

Άλλα μεταφράσματα; Π.χ.
Money makes the world go round


 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Να πω την αμαρτία μου πάντως, τα παραδείγματα μού ακούγονται διαφορετικά (σαν να παίζουν ρόλο κάποια αόρατα κόμματα). Μου φαίνεται αλλιώτικο το
Εν τη παλάμη και, ούτω, βοήσωμεν
και αλλιώτικο το
Συγχωρήσωμεν πάντα τη Αναστάσει, και ούτω βοήσωμεν:
 

nickel

Administrator
Staff member
Είναι διαφορετικά, αλλά δεν εμποδίζει αυτό τη λαϊκή φαντασία να φτιάξει... αλέκτορες. Όπως υπονοείς, το πρώτο δείχνει προς τα πίσω και το δεύτερο προς τα μπρος («ως εξής»).
 
Top