nickelodeon

The Nickelodeon (AE: nickel = 5¢-coin, Greek: Odeion = roofed over theatre) was an early 20th century form of small, neighborhood movie theaters. Nickelodeons in competitive markets had a piano or organ, playing whatever music the pianist or organist knew that seemed appropriate to a scene (e.g. classic ragtime for a chase sequence, or what was called at the time "Eliza-crossing-the-ice" music during the scary moments).

Μεταφράζω ένα ντοκιμαντέρ με την ιστορία της Warner Bros. Η λέξη nickelodeon εμφανίζεται πολλές φορές. Αν εμφανιζόταν μόνο μια φορά, χωρίς δεύτερη σκέψη θα την απέδιδα κινηματογράφος. Τώρα προβληματίζομαι:
1) Nickelodeon;
2) Νικελόντεον;
3) Κινηματογράφος;
4) .....;

Νικελόντεον (παραλείπω τον τόνο στο πρώτο ι).

Εγώ πάλι σκέφτομαι ότι αυτός ο όρος (Νικελόντεον ) δεν θα σημαίνει τίποτα για τον έλληνα θεατή. Δεν θα καταλάβει από πού προκύπτει. Επίσης, δεν είναι βιβλίο να κάνεις σημείωση του μεταφραστή.
Εγώ θα έβαζα κάτι σε «κινηματογράφος της γειτονιάς», «μικρός κινηματογράφος», κ.λπ. Τον όρο «κινηματογράφος» με ένα προσδιοριστικό, δηλαδή.

Ωδείο και Οντεόν ξέρουμε, αλλά το νικελωδείο ίσως είμαι ο πρώτος που το λέει, το νικελοντεόν είναι ένας κακός γαλλισμός και το νικελόντεον is neither here nor there. Προτιμώ μια γνήσια μεταγραφή, νικελόντιον, για να μην ενοχλούμαστε όσοι το ξέρουμε.

Ή μια μετάφραση: ο κινηματογράφος της πεντάρας (να μην έχουμε μόνο την Όπερα της πεντάρας). :)

Ή μια ωραία επεξήγηση: κινηματογράφος με πιανίστα.

Αν μάλιστα χωράει να πεις «κινηματογραφική αίθουσα», θα είναι ακριβέστερο. Αλλιώς, «σινεμάς».

Σημείωση: σκέτο νικελόντεον δεν θα έλεγα. Θα προτιμούσα κάτι του στυλ οι κινηματογράφοι νικελόντεον ή τα νικελόντεον (εφόσον έχει γίνει σαφές ότι πρόκειται για κινηματογράφους). Και ο λόγος που θα κρατούσα το νικελόντεον είναι γιατί θεωρώ ότι πρέπει να κρατηθεί το ιδιαίτερο πολιτιστικό στοιχείο. Add:όσον αφορά το όντιον, θα το απέφευγα, για πολλούς λόγους, ο βασικότερος των οποίων είναι ότι στα Ελληνικά λέγεται όντεον ή οντεόν (που είναι και το φυσικότερο στη γλώσσα του Έλληνα). Δεν θα πιάσω τα περί αντιστρεψιμότητας....

nickel said:

Ή μια μετάφραση: ο κινηματογράφος της πεντάρας (να μην έχουμε μόνο την Όπερα της πεντάρας). :)

Ή μια ωραία επεξήγηση: κινηματογράφος με πιανίστα.

Αν μάλιστα χωράει να πεις «κινηματογραφική αίθουσα», θα είναι ακριβέστερο. Αλλιώς, «σινεμάς».

Click to expand...

Επίσης ωραιότατες προτάσεις, κατά τη γνώμη μου.

Και συνοικιακός (κινηματογράφος)...

Μια ερώτηση: Αφού αναφέρεται πολλές φορές το ευτελές ωδείον (), μήπως στο ντοκιμαντέρ εξηγείται ή περιγράφεται τι ήταν;
Γιατί τότε κάλλιστα μπορείς να το αφήσεις αμετάφραστο, ως "τεχνικό" όρο, λέω εγώ τώρα.

Άλλη πιθανότητα: Χωράει στην πρώτη του εμφάνιση (ή έστω μία από τις πρώτες) να το εξηγήσεις με μια από τις αποδόσεις που προτείνει ο Νίκελ ή κάτι παρεμφερές; Θα προτιμούσα την αίθουσα, ίσως χωρίς τον προσδιορισμό κινηματογραφική, αφού ήταν ένας συνδυασμός κινηματογραφικής προβολής και "συναυλίας" (κάτι σαν το σημερινό VJing, όπου η εικόνα συνοδεύει τη μουσική, από την ανάποδη, όμως). Αν γίνεται αυτό, πάλι αμετάφραστο θα έλεγα.

Για τη μεταγραφή: νικελόντιον, όπως ακούγεται θα το έγραφα, αφού δεν βρήκα σε έγκυρη πηγή καθιερωμένη άλλη μεταγραφή (και τις δοκίμασα όλες), παρά μόνο μία, αυτήν εδώ: νίκελ όντεον.

Αμβρόσιε, ειλικρινής απορία: βρήκες σε κάποιο κείμενο στα Ελληνικά να αναφέρεται το οντεόν ή όντεον για την αίθουσα (με τη σημασία του αρχαίου ωδείον); Γιατί ψάχνω, και όλες (όσες άντεξα να διαβάσω) αναφέρονται στην ονομασία Οντεόν (διάφορες αίθουσες συναυλιών ή προβολών, ξενοδοχεία κ.λπ.).

"Συνοικιακή αίθουσα προβολής ταινιών με συνοδεία πιάνου";

(πολύ μακρινάρι, έ)

Γενικά, θα ήθελα να αποφύγω τον όρο "συνοικιακός", επειδή δεν ήταν ούτε συνοικιακός ούτε μη συνοικιακός. Ήταν ο πρόδρομος της σημερινής κινηματογραφικής αίθουσας και ήταν το μόνο που είχαν τότε.
Διαγράφεται, βλέπω ότι στον ορισμό που έβαλα μιλάει για "small, neighborhood..."

Δεν χωράει ο υπότιτλος επιθετικούς προσδιορισμούς, δυστυχώς.
Επίσης, κάπως συμφωνώ με τον Daeman ότι είναι σαν τεχνικός όρος. Όταν λένε nickelodeon, εννοούν όλο αυτό το σκηνικό, της προβολής της βουβής ταινίας, με υπόκρουση πιάνου και με εισιτήριο 5 σεντς.

Εκτός από το νικελωδείο (δηλαδή, γιατί καφωδείο και όχι και νικελωδείο; ) να σκεφτείς και την αίθουσα (προβολής) του βωβού (κινηματογράφου) (γραμμένο με τρόπο που δεν θα θυμίζει τον Άρη Βωβό). Διότι ούτε πάντα συνοικιακός ήταν ούτε πάντα είχε πιάνο — και πήγε και στα 10 σέντσια κάποια στιγμή.

Alexandra said:

Επίσης, κάπως συμφωνώ με τον Daeman ότι είναι σαν τεχνικός όρος.

Click to expand...

Προσωπικά, θα τα έβλεπα περισσότερο σαν κάποιο είδος "cultural trademark" της εποχής τα νικελόντεον. Όπως για παράδειγμα οι now extinct κινηματογράφοι Β' προβολής ή τα πάλαι ποτέ εφήμερα.

Rogerios said:

"Συνοικιακή αίθουσα προβολής ταινιών με συνοδεία πιάνου";

(πολύ μακρινάρι, έ)

Click to expand...

Σε όλο το ντοκιμαντέρ, δεν υπάρχει περίπτωση να χωράει. Αχ, αυτή η στενότητα των υποτίτλων, τηλεγραφητές μας κάνει!
Αλλά αν είναι εφικτή η λύση της αρχικής επεξήγησης που πρότεινα παραπάνω, μια χαρά θα έστεκε αυτή η εκδοχή της επεξήγησης:
Μικρή αίθουσα προβολής με συνοδεία πιάνου,
για να αποφύγουμε το συνοικιακή, αφού δεν είμαι βέβαιος πως ήταν μόνο συνοικιακές (παρά τον ορισμό της Wiki) και χωρίς το ταινιών, χάριν συντομίας κι επειδή όλο το ντοκιμαντέρ αναφέρεται σε κινηματογραφικές προβολές.

Και συμφωνώ με το ακριβώς αποπάνω του Αμβρόσιου.

Αμάν πια, και σ' αυτό πρωτοπόροι; ;)
http://en.wikipedia.org/wiki/Skouras_Brothers

Επειδή αντιλαμβάνομαι τη δύναμη της εικόνας, δεν έχω αντίρρηση για το νικελόντεον για τον τίτλο. Αντιλαμβάνομαι ότι η ταινία του Μπογκντάνοβιτς κυκλοφόρησε αμετάγραπτη (και αμετάφραστη).

daeman said:

Αμάν πια, και σ' αυτό πρωτοπόροι; ;)
http://en.wikipedia.org/wiki/Skouras_Brothers

Click to expand...

Όπως λέει και στο λήμμα της βίκης, το πρώτο τους «μαγαζί» οι Σκουραίοι το είπαν Ολυμπία. Αν υπήρχε λοιπόν εκείνη την εποχή παγκοσμιοποίηση ανάλογη με τη σημερινή, μάλλον «ολυμπίες» θα τα λέγαμε τα νικελωδεία σήμερα... :)

Edit: Εδώ μερικές περιγραφές από τα πρώτα χρόνια του κινηματογράφου στην Ελλάδα.

Δεν έχω παντρευτεί τη λέξη, την τελευταία φορά που κοίταξα τουλάχιστον, αλλά έτσι for the sake of argument, που λέμε και στο χωριό μου, να πω ότι σε όποια αναφορά σε κάτι στο οποίο πληρώνεις λίγα και είναι σε γειτονιά έχω ακούσει στη ζωή μου, ο όρος που χρησιμοποιείται είναι συνοικιακό (εστιατόριο, κινηματογράφος, λαϊκή, εκδήλωση κλπ) Άλλωστε κάθε πόλη αποτελείται από συνοικίες και γειτονιές και δεν θα κάνει κανένας μήνυση αν το νικελόντιον ήταν στο Μανχάταν, γιατί και αυτό συνοικία ήταν (borough).

Εκτός αν χωράει ο υπότιτλος να βάλεις 'κινηματογράφος με φτηνό φαγητό και συνοδεία πιάνου, στο οποίο ενίοτε δίνονταν και συναυλίες, όπου επίσης έρχονταν άνθρωποι από πολλές άλλες συνοικίες, επειδή αυτοί οι κινηματογράφοι είχαν συνήθως και καλό χάμπεργκερ ή χοτ ντογκ ή ποπ κορν...' χεχεχεχεχεχεχεχεχε

Εγώ πάλι λέω να το πούμε "συνοικιακό νικελωδείο (ΝΙΚΕΛΟΝΤΙΟΝ) με λατέρνα και σουβλάκι" για να μπορέσει ο κάθε Έλληνας να μπει στο πνεύμα της εποχής καλύτερα, αλλά να το προφέρει και σωστά.

Συγγνώμη, χιούμορ κάνω, μην με παρεξηγείτε...

Alexandra said:

The Nickelodeon (AE: nickel = 5¢-coin, Greek: Odeion = roofed over theatre) was an early 20th century form of small, neighborhood movie theaters. Nickelodeons in competitive markets had a piano or organ, playing whatever music the pianist or organist knew that seemed appropriate to a scene (e.g. classic ragtime for a chase sequence, or what was called at the time "Eliza-crossing-the-ice" music during the scary moments).

Μεταφράζω ένα ντοκιμαντέρ με την ιστορία της Warner Bros. Η λέξη nickelodeon εμφανίζεται πολλές φορές. Αν εμφανιζόταν μόνο μια φορά, χωρίς δεύτερη σκέψη θα την απέδιδα κινηματογράφος. Τώρα προβληματίζομαι:
1) Nickelodeon;
2) Νικελόντεον;
3) Κινηματογράφος;
4) .....;

Click to expand...

Nic kelo deo = δεν με νοιάζει ο θεός ... Λατινικά

Nic kelo deo = δεν με νοιάζει ο θεός ..Λατινικα

Sic perge et non multum progredieris.